Instructiones

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

Redactus in poenam: quid proderit pompa defuncto?
Incusatus eris qui ob ista collegia quaeris.
Sub nigrore cupis uiuere: te decipis ipsum.

Congruit in Pascha, die felicissimo nostro,
Laetentur et illi, qui postulant sumpta diurna:

[*]( 0 Prouerbium nosti scripsi (cf. 31, S); pronerbia nosti(:) 0 (Ld falso: prouerbio nosti AB) rOehl.; pronerbio nosti, Ld; idem in praefat. addit: \'forte e scriptura Pronerbia nomen feminae cuiusdam eruendtm est\' \' quae Ld; q O; om. r OeM. eiferri C; id. cod. 17, 3 oxfugit 7 Addo o Ld; Adeo rOehl. efferata Hanssen; efferar C; effera BA Ldj et fera r Oekl. post uiuentes r comma posuit, Oehl. omnino non interpunxit 8 Faustum felicem Hanssen; Faustum felicemque (faelicemque B) Orv 10 Non prouides r Oehl.; Non lupuidis C; Non improuidis BA; Num prouides Ld quonam rv; qm̃ C; quoniam BA merearis ire Crv; merearis ne B; mercaris ne A defunctus rv; defunctos 0 11 Ecc C; Ecc B; Eee A forte rv; forte 0 (de BA nihil notauit Ld) 12 paenam B qd CB pompa rv; popa C; paena B; poena A 14 nigrore Guil. Hartel ; uegore C; uigore BA Z1 Ld; nitore Oehl.; Veioue r uiuerete C XXXIIII(XXXIII C), 1 congruit r\' Oehl.; congruet Or1; Congruent r* in lemmate adnotationis, Schurzfl.; cf. S. 96 p. 464 sq. diS A faelicissimo B 2 Letentur C et Or OehZ. (de coniunctiuo, omisso ut, cf. 115, 7; 27, 11); ut Ld q C sumpta CrlLd (= sumptus; de quo metaplasmi genere cf. u. 5; 23, 14; 39, 20; I 12, 5; J. N. Ott in Jahrb. f. cl. Phil. 109 p. 790 extr.); sabata sumpta B ∑ (?); sabbata sumpta. Ai sub acta E3r Oehl.; idem in comment. addit: \'sub ea tempora, quibus diuina Christi acta anniuersarie celebrantur\' diurna scripsi (cf. 23, 14 uicta diurna; 35, 4 pro delicto diurno; ibi quoque mss. habent diuino); diuina O∑rv )

106

Erogetur eis quod sufficit, uinum et esca.
Bespicite, [forte] quoniam memorentur ista pro uobis!
In modico sumpto deficitis Christo donare.
Cum ipsi non facitis, quo modo suadere potestis
Iustitiam. legis talibus, uel semel in anno?
Sic merito surgunt blasphemia saepe de uobis.

Dum leue uidetur cuicumque neque uitatur,
Et quasi facile reris dum ab utero illud,
Fabulae subueniunt, quo uenisti fundere preces
Aut pulsare domum stomachi pro delicto diurno.
Bucina praeconum clamat lectore legente,
Vt pateant aures, et tu magis obstruis illas;
Luxaris labia, quibus ingemiscere debes.

[*]( 3 qd C 4 Respicite quoniam memorentur ista pro nobis r1 (c/. I 17, 10 Respicite quoniam non illos numina cogunt; etiam illo loco B: Respuite quo praebet; forte aduerbium fieri potuit ut ab inter- . polatore aliquo adderetur ad coniunctiuum potentialem memorentur illustrandum); Respues de forte quo memorenteista (quo memorentur ista 2) pro nobis (p n\'b O) OH; Respicite fonte quo memorentur i. p. n. E2r2; Respuis? ne forte qua memorentur L p. u. v; Respuis? ne forte quis memoret i. p. u. Hanssen; malim: Respicite, forte quoniam orent ista pro uobis; ista sc. benefacta; cf. 38, 3; 5 benefactis ores, adores; 32, 10 orate pro illis; 35, 17 Ezorat .. pro plebe denota 5 In modico sumpto OLd; Immodico sumpto r1; In modico sumptu E3 r2 Oehl. christo OrLd; Deo ∑1 Uehl. 7 talibus? uel semel in anno. rv; uerba uel .. anno coniungenda cum illo ipsi non facitis 8 meritosurgunt C, quae recte distinxit Hanssen p. 42; e multos urgum B; e multos nrgum A (8107 p. 723); multos urget r Oehl.; esse multos nrgnnt Ld blasfemia C; cf. I 31, 7 sepe C ub 0 XXXV (XXXIIII C), inscr. fabulis BA 1 cuicumque rv; cũcũq. C; cumcumque BA 2 reris scripsi (S. 107 p. 771); ruis 0 (B quoque, quod om. Ld); ruit rv abutero C; abutere BA (Ld non accurate \'abutere A»; abuteris rv 3 Fabule C; fabulcv (= fabulae) B (sed lineola a litterae addita uix comparet); fabula. A pces C 4 diurno rv; dinino OS 5 Bucina C; Buccina BArv pconum C i illas rv; illos 0 )

107

Obde malis pectus uel 〈illa〉 in pectore solue.
Sed quia diuitiae faciunt aut pecuniae frontem,