Instructiones
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- Et fiunt desubito tenebrae cum caeli fragore.
- Summittit oculos Dominus, ut terra tremescat,
- Adclamat et(iam), ut audiant omnes, in orbem:
- Ecce diu tacui sufferens tanto tempore uestra!
- Conclamant pariter plangentes sero gementes, [*]( 1, 48 Esai. 66,16; II Thess. 1, 8 2, I sq. Apoc. 8, 12 (?) S Esai. 42, 14 )[*]( 42 gehenne C 43 suLuire (= seruire) B; saenire A (S. p. 723) 44 antiquae rv; antiqua 0 45 tandem scripsi; autem Orv malus ille (deleto suasit) Hanssen p. 11 sq.; idem haec adnotat: cut pendet a uersu qui praecedit; autem fortasse corrigendum est\'; mal-f. (= um? us?) ille suasit C; male ille suasit BArv 44 sqq. uulgo sic interpungebatur: matris. ] Vt .. refrigerent, quos .. suasit, I In uariis 46 penis C cruciabat (crutiabat C) O; cruciabit rv credendos O Ld (— ut sibi crederent; cf. I 41, 17 sq.; Koffmane, Gesch. d. Kirchenlat. p. 127); credentes rOehl. 47 quo rv (cf. C. A. 44); quod 0 tollantur C; tollnntur BArv mondo B 48 Incipiet Or (S. p. 778); Incipit v iuditium C cum ultimis uersibus cf. apocr. Esdr. IV12, 34 II, inscr. seculi BA istius //////// C (erasum: tins) 1 caelo] malim: de caelo leone] fortasse: Nerone; cf. C. A. 891 2 desubito C(cf. C. Â. 249); subito BArv tenebre C 3 dfis CB ut] et BA tremescat O Ld; tremiscat r Oehl. 4 Adclamat C et(iam) ut scripsi; et ut C; ut et BArv; uti et Kaelberlah (Curarum in Commodiani Instructiones specimen; Salis Sax. 1877); dicens ut Hqnssen oms C; oSs BA 5 temp C; cf. I 26, 4 ura 0 6 gemntes C )
- Vlulatur, ploratur, nec spatium datur iniquis.
- Lactanti quid faciet mater, cum ipsa crematur?
- In flamma ignis Dominus iudicabit iniquos:
- Iustos autem non tanget ignis, sed immo delinget.
- Sub uno morantur, sed pars in sententia flebit.
- Tantus erit ardor, ut lapides ipsi liquescant,
- In fulmine cogunt uenti, furet ira caelestis,
- Vt, quacumque fugit, impius occupetur ab igne;
- Subpetium nullum <tunc> erit, nec nauticae puppis.
- Flamma tamen gentis media partitaque seruans,
- In annis mille ut ferant corpora sanctis. [*]( 2, 9 Esai. 66, 16; II Thess. 1, 8 )[*]( 7 olulatur B1; sed 0 altera manu — Bigaltii? — in u mutatum; Vlulant, plorant Hanssen; cf. I 26, 12 8 Lactanti B\' (= Big.) rv; Laetanti B1A; Laanti C quid rv; quod 0 10 aũ ñ C; autem om. Hanssen; fort. autem ignis non tanget delinget Cr Oehi. (= tactu innoxius lambet; cf. Verg. Aen. 2, 683); delingit BA ; delinquet Kaelb. Ld; relinquet idem Kaelb. 11 morantur C flebit v; fleuit r; fleu C; fleui~ (= fleuit; S. 107 p. 722) B; fleui A 12 erit rv; erat 0 liquescant rv (cf. 4, 7); laquencant C; laguen eant BA (9 in B q signi- ficat) 13 fulmine CBLd; flumine A; fulmina rOehl. (Ld falso: flumina edd.) cogunt 0 (cf. Lucret. 6, 211 sq.; 274; 464); coeunt rv furet C; furit BArv 14 Vt quacumque CB* (= Rig.?) rv; et quacunque BlA occupetur ODau. (coniectura) v; occupatur r ab] cob C 15 Subpetium C tunc inseruit Pitra Spicil. I p. 543 coll. C. A. 1013 nec nauticae puppis (= genet. pendens ex uocabulo subpetium; cf. Verg. Aen. ecl. 4, 38 nec nautica pinus) scripsi; nec nauticae puppes (nautice pnpes C) O Kaelb. Ld; nec nautica puppis r Oehl. 16 Flamma tamen gentis media partitaque seruans scripsi (cf. C. A. 834 Tempore partito, medio hebdomadis axe; 926 partita locorum; 1019 Pars inxredulorum sernatur molliter usta); Flama tamen gentes - t media pgartitq seruans C; flamma tamen gentcndt. (= ens) media par tuq (= titque) tuans Bl; flammat Amen gentes, Medi Parthique feruent B* (= Rig.) j Flamma tamen gent erit media par\' tir\' q seruans A 17 mile BA ferant C (cf. 39, 16); ferunt B (en Big. superscnpsit); ferunt Ar OeM.; ferunnt Kaelb. Ld corpora sanctis OSlLd (cf. C. A. 988); operta Ioannis r Oehl.; coperta Sancti r* comment. li sq. Flamma tamen gentes partitur media, seruans I In annis mille, ut ferant corpora sancti Hanssen )
- Nam inde post annos mille gehennae traduntur,
- Et fabrica cuius erant cum ipsa cremantur.
62
63
- III. DE RESVRRECTIONE PRIMA.
- De caelo descendit ciuitas in anastase prima..
- Et quid referamus de fabrica tanta caeleste?