Instructiones

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Aurea post fata ueniet tibi saecla, si credis,
  2. Rursus ut incipias inmortale uiuere semper.
  3. Illud quoque datur scire, quod ante fuisti:
  4. Subiectum te praebe Deo, qui cuncta gubernat.
  5. [*]( 5 ff C 6 Ernete C retrata 01 7 besteis (ad natus pertinens) CB; bestia A Ld; bestia es rOehl. nats C 8 antra scripsi (ct. 33, 7; C. A. 66); antro Dau.; arma (arma\' C) Orv; fortasse arma aula uel aulam; cf. 25, 5; II10, 6, ubi BA aula praebent 9 quae OeM. in comment. Ld; q C; qui BAr Oehl. in texta eui C 10 perducunt O Ld; perdunt r OeM. poenali baratjiro Ld; poenali beratro O; poena liber atro BA ; paene liberatos r OeM. 11 uertes BA ulnis refertia C; ulnis refertur rv; cl nid refertur B; el nies refertur Å; cf. Anthol. lat. ed. Riese II p. LXX: me (Sericum) Caesar ulnis efferunt et reges 12 cantantur pro psalmis amores Hanssen (coR. II 19, 18); cantatur pro psalmis amor (amore C) Orv 13 ludis r OeM.; ludi OLd. pspiois C ista: Ld; ista? r OeM. 14 extincta C 15 diuines scripsi (S.107 p. 758); diuinis O; diuinua rv r. 16 legenda.\' C 17 bestens errans C; lesteud etrand B; lestens & errans A (uocabulorum lestens et errans littera uliima s in rasura scripta; de qua re cf. S. 107 p. 722); bestius errans r; bestius erras Dau. v 18 post fata scripsi (S. p. 774 sq.); p fata C; p fata B; per fata A Ldj praefata r Oehl. uenia C (cf. 35,17); uenient r OeM.; ucnıd (= uenis) B Ld; uebis A secla O 19 Rursns] Recte credis ruraus C (recte credis uerbo credis explicandi causa ab homine docto aliquo additum; cf. 6,18); Nec te credis rursus BA; in B altera manus (Big. T) uerba Nec te credis uncis inclusit ut incipias OLd; et incipies semper i 1 rOeM. uiuere BA 21 Subiectum Crv; Sublectum B; Subiectum A (Ld om.) prebe C gufonat C, )
    46
    XXXV. DE LIGNO VITAE ET MORTIS.
  1. Adam protoplastus ut Dei praecepta uitaret,
  2. Belias seruator foit de inuidia plasmae.
  3. Contulisset nobis seu boni seu mali quod egit
  4. Dux natiuitatis; morimur itemque per illum,
  5. Ex diuino ipse ut [recedens] exsul factus a uerbo.
  6. Finitis sex milibus annis inmortales erimus.
  7. Gustato pomi ligno mors intrauit in orbem:
  8. Hoc ligno mortis quaeramus uitae futurae.
  9. In ligno pendit uita ferens poma, praecepta:
  10. Kapite nunc (inde) uitalia poma credentes.
  11. [*]( 35, 7 Sap. 2, 24; Rom. 5, 12 )[*]( XXXV, inscr. nite C I protoplastus scripsi; protoplaustus C (S. 107 p. 759); protolapsus BArv 2 Belias r2 v; Belliaa O; Belial r1 seraator scripsi; seruatur O; tentator rOchl. Hanssen; seruatus Ld plasme C (cf. C. A. 315); psalmae BA; palmae r 3 Contulisset OLd; Contulit et rOehl.; Contulitque Hanssen boni sea mali rv; bonis seu malis 0 4 natiuitatis O Dau. v; nati natiuitatis r itemque scripsi (cf. C. A. 324); idemq C; idemque (idem qae B) BLd; idem quod A natinitatis, (morimar .. illum,) I Ex diaino Ld 5 ipse nt recedens exsul (exul BA) factas a uerbo 0 (recedens explicandi causa uidetur exsul uoci adiunctum esse; cf. 34, 19); ipse ut recedens exul a uerbo rOehl.; idem in comment.: \' Olin pro ut malui at uel etiam erat\'; ipse, at recedens e. f. a. u. Ld; ipsest recedens e. f a. u. Hanssen*) 6 millibus r.Oehl. inmortales C 8 qaaeramns uitae futurae BA (suppledum: lignum); qaeramas aite future C; generamur nitae futurae rOehi.; quaeramus nitam futuram Ld 9 pendit t OLd (cf. II SiO, 9); pendet rOehl. precepta C; praecepta B (a paene u est); praeceptu A ; 10 Kapite %d; Capite Dau. Oehl.; Kauete Cr; Cauete B (initio Cauete, quod altera manus (Rigalti?) lineola addita correxit) ; Cauete A inde uitalia Hanssen; uitaUa Orv; nobis in mentem uenerat: uobis (nb) uitalia )[*]( *) Versuum 3—5 haec esse sententia uidetur; Ita fuit ab initio comparatum, ut, quidquid primus homo egisset sive boni siue mali, id in nos quoque, prolem eius, transferretur; mors quoque ab iUo nobis profecta est, ut ipse Dei uerbo ex uita diuina exui factus est ; cf. Optat. Donat. 1,12: ueritatis exules (= haeretici) a domo ueritatis satis «xtorres. )
    47
  12. Lex a ligno data est homini primitiuo timenda,