Instructiones
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- Euandri qui solitus erat armenta furare,
- Rustica mens hominum, indocilis quoque, pro laude
- Cum gratias agere uellent, absentis Tonantis [*]( XllII, 1 apparuit 0 2 qd C 3 quoniam rv; quo C; qu5 B;1 quoq, A nam Crv; non BA 4 Vqualem emisti A; Vanalem emisti B; Vanale memisti C; Venalem emisti rv, cf. Paulin. Nol. poem. adu. pagan. u. 31; Jdhrb. f. class. Philol. 123, p. 431 sq. deum r* eomm. cum tnipsesis C; cum impseris B; cum empseris Arv illi rv (= eum tu ipse illi sis dominus); ille 0 uulgo sic interpungebatur: dominum: cum empseris, illi, I Aspice 5 Adspice A deficiet Hanssen; fortasse: defecit 6 p///det C 7 quaere At rv; querere <7; r qaaerere BAm deum] do C, quod tn. 1 correxit ut -sit dõo p morte oft C1; p mortẽ C1; ef. S. 107 p. 775 dicit Dauies (conitcturâ; cf. 21, 8; 86, 21; C. A. 763 qui promittit uiuere semper) Hanssen; dicty (J = a altera manu scriptum) C; diat B; diat Aj diat r; docet Σ1Σ2 (\'pro emendatione r1 comm.) Oehl. ; duat Ld r2 comment., ubi haee adnotantur: eQuid si Commod. scripserit duat? archaice, prp dederilt\'; sciat Vonck lect. lat. I p. 74; ego suspicalar duijt (= faciat) scribendum esse; cf. 26, 37; 28, 2 et b. Gbl.. 17 p. 447; ceterum iUic quae disserui, non iam omnia mihi probantur XV, 1 q<t C. montes C 2 solits (= us) C furare C (cf. Geprg. HW.7 s. u.), furari BArv 3 mens CrLd; mons BAj gens Σ2; cf. S. 96 p. 453 indocilisq, Am 4 uelliat C absentis tonantis Or1 Ld; absenti Tonanti E1r2 Oehl.; cf. Dion. Halic..7, 39 )[*]( 2* )
- Vouerunt hostias inepto ut deo orando,
- Laetandas aras in memoriam sibi fecerunt.
- Ex eo perrexit, de uetusto more colatur.
- Sed deus hic non est, licet fuit fortis in armis.
20
- XVI. DE DIS DEABVSQVE. I
- Dicitis esse deos, qui sunt manifeste cruenti,
- Et dicitis fata genesis adscribere nobis?
- Dicite nunc ergo, quibus primum sacra ferantur:
- Inter utrumque uias mors inmatura uagatur.
- Si tribuunt fata genesis, cur deum oratis?
- Deciperis, uane, qui Manes quaeris orare,
- Et qui fabricantur dominos tibi nuncupas esse.
- Aut feminas quoque nescio quas deas oratis, [*]( 5 Vonerunt Am rv, Volaerant C; Volaerant BAt inepto O Ld; inepti rGehl. dollll C (eras. m) 0 Laetandas OLd; Lactentes r Ochl. ; Litandas Pitra Spicil. JV p. 225 7 perrexit Guil. Hartel; prorerit CBAm; prorepsit A\'; proaenit rOehl. in texta; prouenit nt Oehl. in comment.; pro rectis Ld; prouexit (sc. mens) M. Zucker colantur Ld; idem aris ad rectis, arae ad colantur supplet et confert C. A. 1015 quos .. pro magno colebant XVI, inscr. diis O; cf. quae in u. 4 adnotauimus ni 1 q C (ai m. 2 add.) 2 geneseis malit Pitra Spicil. IV p. 225 ascribere Ld nobis O; nobis rv 4 utrQque C; utrumque BA (= utrorumque; cf. Neue\' II p. 256); utrimque rv; fortasse utramque uiam; cf. Verge Aen. 3, 685: Inter utramque uiam leti discrimine paruo inmatura C post u. 4 in 0 unius uersus spatium relinquitur praemissa una littera I; neque tamen excidisse hic quidquam uidetur, sed librarius aliquis perperam haec interposuisse, ut uersuum initia formae diis, quam in inscriptione inueniebat, accommodaret 5 Si tribuunt rv; Si tribuunt (spatio interieCto) BA; Si & tribuunt C fa////ta C (ante t erasum c) M genesis CBAmrv; geneses A*; genesis Pitra l. c. 0 qris C\'; qris C1 8 At Oehl. quoq C (ne m. 2 add.) )
- Bellonam et Nemesim, deas Furinam, Caelestem,
- Virgines, et Venerem, cui coniuges uestrae delumbant.
- Sunt alia praeterea daemonia (procul a) fanis,
- Quae nec numerantur adhuc et in collo feruntur,
- Vt nec ipsi sibi rationem reddere possint [pestes].
21