De Incarnatione Domini Contra Nestorum
Cassian, John
John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.
rationi non obest sermo rationis et semper ueritas uentilata plus rutilat meliusque est errantes disputationis curatione corrigi quam censurae seueritate damnari, curanda est, quantum in nobis est, per diuinam opem in nouis haereticis uetus haeresis, ut recepta per sacram misericordiam sanitate medella potius eorum det sanctae fidei testimonium quam damnatio iustae seueritatis exemplum. adsit. tantum disputationi ac sermoni de se habito ipsa ueritas, et pietate illa, qua deus ad homines uenire dignata est, humanis erroribus opituletur, quia ad hoc se uel maxime in terris atque in homine nasci uoluit, ut falsitati amplius locus esse non possit. [*]( 2 affricani Mp 5 quia... est om. M professio at 6 heresim NMp 8 ratiotio M D dissensit Mc si quis M 10 tam sit] trausit N 11 dampnanda et dampnaationis Mp 14 simul M quicquid Mp 15 noscendum av10 rotilat p errantis p1 20 dampnariMp curandum p1 21 nouis] nobis p hereticis et heresis NMp 22 receptas N per om. N1 medulta N1 medela N2Mpo2 dampnatio NMp 24 assit M 25 que p1 que dei ex homine diguata est M 26 diguatus pav 28 possit. Explicit de incarnationedui libw primus contra nestorumN Explicit liberpriuius Mp Lucpit liber secundus NMp )
Quoniam libello primo quaedam praemisimus, qui bus nouum haereticum ex antiquae haereseos stirpibus pullulare adprobaremus, sufficere quidem ei ad excipiendam iustae damnationis sententiam debet priorum haereticorum iusta damnatio, quia, cum easdem radices habeat atque isdem scrobibus emergat satis iam in auctoribus suis ipse damnatus est, maxime cu??? id ipsum, quod isti asserunt, etiam hi, qui proxime ante hos male secuti sunt, bene condemnauerint, ut sufficere his abunde . iam in alterutrum suorum exempla debeant, uel horum scilicet qui emendati uel eorum qui condemnati sunt.
si enim corrigi queunt, habent in suorum correctionibus medellam, si corrigi nequeunt, habent in suorum damnatione sententiam. tamen ne praeiudicio magis aduersum eos quam iudicio uti \' uelle existimemur, ipsam eorum in medium pestiferam propositionem uel potius blasphemantem amentiam proferamus, sumentes in omnibus scutum fidei et gladium spiritus, quod est uerbum dei, scilicet ut resurgens uetusti I draconis caput idem diuini sermonis gladius etiam nunc in nonis anguibus secet, qui prius in antiquis serpentibus amputauit.
nam cum idem horum error sit qui illorum fuit, pro desectione istorum haberi debet desectio illorum, et quia renascentes colubri pestiferos in ecclesia domini flatus agunt et tabescere quosdam sibilis suis faciunt, iungenda est propter nouas infirmitates antiquis curationibus recens medella, ut etiam si illud, quod prius actum est, non ualet ad languoris curationem, hoc tamen, quod nunc agimus, ualeat ad languentium sanitatem. [*]( 17] Eph. 6,16-17. ) [*]( 3 hereticum et hereseos NM (p passim) antiquis o antiqua et stirpe M 1 dampnationis NMp 6 eisdem M iisdem a 8 trii Mp 9 condfemynarint M(v} habunde p 12 medullam N medelam Mpo 13 nou queunt Mv dampnationes Nl 15 extimemur M 19 ca|capud p 20 seccet p desecet Mv: cf. 1, 1, 2 sectis capitibus renascuntur 22 iDltrum pl 25 medulla N medela Mpv 26 ad] a N langoris dampnationem M(v) 27 ualeat ex ueleat N )
Dicis itaque, quisquis es ille, haeretice, qui deum ex uirgine natum negas, Mariam matrem domini nostri Iesu Christi theotocon, id est matrem dei, appellari non posse, sed Christotocon, hoc est Christi tantum matrem, non dei. nemo enim inquis antiquiorem se parit. ac de hoc quidem tam stulto argumento, quod natiuitatem dei carnali intellegentia aestimandam putas et mysterium maiestatis humanis credis censendum esse rationibus, postea, si deus annuet, disputabimus: nunc interim et Christum deum et Mariam matrem dei diuinis testibus approbemus.
audi itaque loquentem ad pastores de dei ortu angelum dei: natus est, inquit, uobis hodie saluator, qui est Christus dominus, in ciuitate Dauid. ne solum utique in Christo hominem intellegeres, et domini tibi et saluatoris nomen adiecit, scilicet ut, quem saluatorem esse cognosceres, deum nequaquam esse dubitares, et cum saluandi uirtus non nisi diuinae conpeteret potestati, diuinae esse eum potentiae non ambigeres, in quo potentiam saluandi esse didicisses. sed hoc incredulitati tuae parum for- esse uideatur, quia. eum angelus dominum potius et saluatorem quam deum aut dei filium nominarit, cum utique impiissime deum neges quem saluatorem esse fatearis.
audi quoque archangelum Gabrihelem Mariae uirgini praedicantem: spiritus, inquit, sanctus ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi: ideo et quod nascetur ei te sanctum uocabitur filius dei. uides quemadmodum natiuitatem dei indicaturus diuinitatis opera praemiserit. spiritus enim sanctus inquit ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi. pulcherrime loquens angelus diuinitate [*]( 11] Luc. 2, 11. 22] Luc. 1, 35. 26] 1. c. ) [*]( 2 natum ex uirgine p 3 apellari M 4 matrem tantum p 6 quod NMp quo av: cf. YII, 18, 1, 22, 4 domiui M 7 estimandum Np existimanda M misterium NMp niugestatis M 8 nnnucrit M disputauimus N n maria N 11 natus est] tes̄t̄ docet. mariam niatre dei margo N 13 intelligeres Mp (p pansim) 15 cognoueris M 18 didicises M 19 potentius N 20 nominauit ao 21 saluatore N 22 gabrielem Mp 24 ideoque et N et Uwlg. I )
ac ne ad introitum diuinitatis humana fortasse infirmitas non subsisteret, uenerandam omnibus uirginem uirtus altissimi roborauit, ut corpoream inbecillitatem circumfusa umbrae suae protectione firmaret et ad consummandum conceptus sacri inenarrabile sacramentum humana infirmitas non deficeret, quam diuina obumbratio sustineret. spiritus ergo inquit sanctus ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi. si nasciturus itaque de sancta uirgine homo tantummodo solitarius erat, quid tanto agebatur sacri aduentus nuntio? quid tanto diuinitatis ipsius apparatu? si utique homo ex homine et caro tantummodo nascebatur ex carne, iussio quippe tantum ad id potuerat aut uoluntas diuina sufficere.
si enim ad fabricandos caelos, fundandam terram, creandum mare, sedes denique et thronos et angelos et archangelos et principatus et potestates, si ad creandam postremo omnem caelestem militiam et ad illa innumera diuinorum exercituum milium milia sola sibi tantum uoluntas dei imperiumque suffecit, quia ipse dixit, et facta sunt: ipse mandauit, et creata sunt, cur id ad conceptionem, ut tu ais, unius hominis parum uisum est, quod satis ad procreationem diuinorum omnium fuit, et id potentia ac maiestas dei in ortu unius infantuli parum credidit, quod ad conditionem terrenorum omnium caelestiumque suffecit?
sed illud utique est quod illa omnia opera acta fuerant per iussionem dei, natiuitas autem agenda non erat nisi per aduentum, quia et concipi ab homine deus nisi [*]( I101 l c. 22] Ps. 32, 9.J ) [*]( 1 magestatem M explicuit Mv 3 id] ita M 5 magestate M 8 circumfusamM consumandum NM 12 do om. M 13 tantumodo M sacro M 14 apparato Nl 15 tantumodo M 16 poterat M ut p 17 crcandumque M 18 et ante principatuR om. M 20 exercitum N 21 sufficit M 25 magestas M 26 condicionem M 27 sufficit M opera acta] peracta M 28 feccrant N ^ )