Institutiones

Unde manifestissime conprobatur non semper nobis alio- rum uitio commotionum stimulos excitari, sed potius nostro, [*](4] II Cor. 6.16. I Cor. 3,16. 7] Caut 1,16 (LXX). ) [*]( 1 disceudit H descendet L in barbam in barba A ef. Conl XIIII, 14, 3 desceudet L 2 ora HL 3 cuius] huius H 4 fundamentum AL 6 sunt H1 cantica HL 7 cypressus GH1 coupressus Hx cupraussus L1 8 nostrorum HL huiuscemodi G (non S) 9 deliguntur G: deleguntur A diliguntur HLT flagrantiae AG1HL1 fraglantiae G2L2 10 inputrebilia H1 corruptibili uetustati HL 12 III H praecidentis W cedentis L 13 huiusdam H 14 earum Å quadam spe mente concepta (concepte H) GHLT: ape quae mente conoeperat A 15 excedisse Å etiam om. L exist. G\'H 16 suptilis A 17 depremimur A nec HL 19 adfabilitate GH: affab. rtU. quidquid G1H1: quicquid rell. compeecenti L 20 inoportunum H ac] et L 21 a nobis reddatur L grfltia HL responsionis WL 33 IIII H 24 stimolo L incitari A )

Numquam enim quis alterius uitio lacessitus peccare conpellitur, si repositam materiem delictorum in suo corde non habeat: nec tunc subito quispiam deceptus esse credendus est, cum conspecta mulieris forma in barathrum concupiscentiae turpis inciderit, sed potius occultos ac latentes medullitus morbos occasione uisus in superficiem tunc fuisse productos.

Ideoque creator omnium deus, opificii sui curationem prae omnibus noscens, et quia non in aliis, sed in nobismet ipsis offensionum radices causaeque consisterent, non deserenda praecepit fratrum consortia, nec uitari eos, quos laesos a nobis uel a quibus nos arbitramur offensos, sed deliniri iubet, sciens perfectionem cordis non tam separatione hominum quam patientiae uirtute conquiri: quae firme possessa sicut potest nos etiam cum his qui oderunt pacem pacificos conseruare, ita, si parta non fuerit, ab his quoque, qui perfecti ac meliores nobis sunt, facit iugiter dissidere. occasiones enim commotionum, ob quas eos quibus iungimur deserere festinamus, in conuersatione humana deesse non poterunt: et idcirco tristitiae causas, ob quas a prioribus separamur, non euadimus, sed mutamus.

Procurandum itaque nobis est, ut nostra potius emenlare uitia et mores corrigere festinemus. quae procul dubio li fuerint emendata, non dicam cum hominibus, sed etiam cum feris ac beluis facillime nobis conueniet secundum illud, quod n libro beati Iob dicitur: bestiae enim ferae pacatae erunt [*]( 28] Iob 5, 23 (LXX). ) [*]( recondito L1 offessionum Gx causas om. Å 2 semenaria Å jmber G1 alluerit L appulerit Å geminam L conrumpunt Gl i V H 6 materiam HL delectorum A corde suo H 9 inoelerit H1 10 superficiem üιsüs tunc A 11 VI H opifici H 13 ralicetq. L1 14 praecipit H 18 oderant L si parta ÂG\': si parata 71LT separata H 20 desidere G desedere H1 21 festinemus G1Н1 14 VII H numerum om. G ita L 28 bisteae A ac fere H pacata HL1 )

Est etiam aliud detestabilius tristitiae genus, quod no ?? correctionem uitae nec emendationem uitiorum, sed perniciosis simam desperationem animae inicit delinquenti: quod nec Cain fecit post fratricidium paenitere nec ludam post fratricidium ad satisfactionis remedia festinare, sed ad suspendium laque ?? sua desperatione pertraxit.

Ideoque utilis nobis una re tantum tristitia iudicandas est, cum hanc uel paenitudine delictorum uel desiderio perfectionis accensi uel futurae beatitudinis contemplatione concipimus. de qua et beatus apostolus: quae secundum deum ??: est, inquit, tristitia, paenitentiam ad salutem stabilem: operatur: saeculi autem tristitia mortem operatur.

Sed illa tristitia, quae paenitentiam ad salutem stabilem operatur, oboediens est, adfabilis, humilis, mansueta suauis ac patiens, utpote ex dei caritate descendens: et ad omnem dolorem corporis ar spiritus contritionem infatigabilite ?? semet ipsam desiderio perfectionis extendens et quodammodo laeta ac spe profectus sui uegeta cunctam adfabilitatis et longanimitatis retinet suauitatem, habens in semet ipsa omnes fructus spiritus sancti, quos enumerat idem apostolus: fructus autem spiritus est caritas, gaudium, pax, longanimitas, [*]( 41 Ps. 118, 165. 15] U Cor. 7. 10. 25] Oal. 5. 22-23.. ) [*]( 1 quipppj enim L 2 nobis scandaln L S in ins L earum A insertaeque ow. A 6 VIII II numerum om. G etiam om. A aliut A 7 corrptionem H pprnet. G pernit. 1. 8 disperationemG1H1L 9 post om. L fratri!! homicidium H penitere GHL11 diRpprationc g1H1L1 12 VIIII H numerum om. (r tristitiaeL 13 haec A- penitudine GHL delectorum A 14 cupimus H conspicimus L 16 inquid AH1 pnnit. GH patientium L 17 saeculi .. operatur om. AL 18 non distinguit H numerumom. G illi Hl ille LI penit. GHL 19 adfabilis G: affabilis rell. 20 otpute HxLI disoendens H1 23 uegita AG1H1 uegetata H2 cruncta Lx adfabilitatis Gr affab. rell. 24 reteoet. Ht ipsa A )

Quapropter absque illa, quae uel pro salutari paenitentia uel pro studio perfectionis seu pro desiderio suscipitur futurorum, omnis tristitia tamquam saeculi et quae mortem inferat aequaliter repellenda est ac sicut fornicationis spiritus seu filargyriae uel irae de nostris cordibus penitus extrudenda.

Hanc ergo perniciosissimam passionem ita de nobis expellere poterimus, ut mentem nostram spiritali meditatione iugiter occupatam futura spe et contemplatione repromissae beatitudinis erigamus. hoc enim modo uniuersa tristitiarum genera, siue quae ex praecedente ira descendunt, siue quae amissione lucri uel detrimento inlato nobis adueniunt seu de inrogata generantur iniuria, siue quae de inrationabili mentis confusione procedunt, seu quae letalem desperationem nobis inducunt, ualebimus superare, cum aeternarum rerum ac futurarum intuitu semper laeti atque inmobiles perdurantes nec casibus deiecti praesentibus nec prosperis fuerimus elati, utraque uelut caduca et mox transeuntia contemplantes. [*]( 1 mansuetudo GHLT: modeatia A 3 dispemtione H1 4 utpute H1L1 5 efficatiam HL G spiritalis G1 H1 8 non distinguit H numerum om. G ulla L1 uel om. G1 uel quae L penit.entia GH poenit L 9 suscipietur H 10 tristitiae G1 infert A 11 philargiriae HL 12 papnitus Å 13 non distinguit H numerum om. G ergo GHLT: igitur A ptrnit. L 15 occupata A 16 erigamur LI 17 praecidents H\' di- spendunt H\' descendit L 18 admirtionẽ L1 detrimento inlato scripsi: cf. Conl. V, 11, 8 doetrimenti codd, inlats A inlati GHLT iulationibus (om. nobis) S2 detrimenti inlatione p seu] siuo G 19 de om. HT disperationem AH1L1 21 inducunt G2L2: inducant LI iudicunt reU. 23 cassibus H2 24 contemplantes. Explicit de spu tristicip (haee a m. a. VIIII) ... de sjiu acadiae A Explioit de spiritu tristitlae lib VIIII Incip̃̃ rap presentis lib G Explicit liber de spu tnM. Incipit de spu accidie liber X. Item rapitula dp libro Xmo H Expli de spu tristiciae lib VIIII Incip de sp̄̄uaoidiae lib. X. Indpiunt capitula eiusde lib L )