Institutiones

irae etiam aculeos nonne saluberrime nobis intellegimus adtributos, ut nostris uitiis et erroribus indignantes uirtutibus potius ac spiritalibus studiis occupemur, omnem caritatem deo et patientiam nostris fratribus exhibentes? tristitiae quoque utilitas quanta sit nouimus, quae inter cetera uitia, cum in contrarium affectum est mutata, numeratur. est enim et secundum dei timorem pernecessaria et secundum saeculum admodum perniciosa, ut docet apostolus (dicens: quae enim secundum deum est tristitia, paenitentiam ad salutem stabilem operatur: saeculi autem tristitia mortem operatur.

Non ergo, si dixerimus hos motus a creatore nobis insertos, ex eo culpabilis ille uidebitur, si nequiter his abusi maluerimus eos ad noxia potius ministeria detorquere, et uelimus pro infructuosis ac saecularibus lucris, non pro salutari paenitentia et uitiorum correctione tristari, uel certe si non nobismet ipsis utiliter, sed contra interdictum domini nostris fratribus irascamur. et si ferrum quis ad necessarium et utile \'ministerium contributum ad necem uoluerit insontium detorquere uere, non ex hoc infamabit materiae conditorem, si, quod ille ad usum bene uiuendi aptum ac necessarium praestitit, iste hoc usus est ad nocendum.

Dicimus tamen quaedam uitia sine ulla praecedente naturali occasione concrescere, sed solius corruptae ac malae [*]( 13] H Cor. 7, 10. 21] cf. Matth. 5, 22. ) [*]( 1 intrinsecua L introductos Ar hii IPT hi namque Av 2 sobolia GH2Lv prosperitatis L 6 adtributus H1 7 aitis H1irascentes Av 8 dñο H 10 cura et 11 prius est om. A 11 motata. H1 muneratur T counumeratur Av et om L 12 sotm G seculum L ammodumL pernit. GL 13 docet] docens Hl 14 penitentiam GH 16 motos H1 insertos nobis Ac 17 ubuti malluerimus H1 18 uellimus G1H1 19 sęcularim G1 20 penitentia. G penit. H paenitentiae L correptione GH2 corrup- Mone H1 21 nostri Lr 22 ut ai H1 23 miBterium H innocentium H 24 iutamauit L 26 est] sit L 27 praecedente GT: praecedenti AHL )

Quamobrem nulli uilis despectusque uideatur hic morbus, qui sicut potest perfacile declinari, ita si quemquam possederit, ad sanitatis remedia uix peruenire concedit. receptaculum namque est uitiorum malorumque omnium radix, et inextricabilis nequitiae fomes efficitur dicente apostolo: radix omnium malorum est filargyria, id est amor pecuniae.

Haec igitur cum remissam tepidamque monachi possederit mentem, primitus eum in exigua summa sollicitans . iustos quosdam et uelut rationabiles ei colores, ob quos uel reseruare sibi aliquid pecuniae debeat uel parare, describit. nam et ea quae praebentur in monasterio queritur non esse sufficientia et sano robustoque corpore uix posse tolerari. quid faciendum si ualitudo mala carnis emerserit et reconditum non fuerit aliquid peculiare, quo sustentetur infirmitas? praestationem monasterii esse pertenuem et neglegentiam erga aegrotantes maximam.

si proprium aliquid non fuerit quo cura corporis ualeat adhiberi, misere esse moriendum. ipsum etiam uestimentum non sufficere quod praebetur, nisi procurauerit [*]( 15] I Tim. 6,10. ) [*]( 1 uolumtatis H fylargiriae L 2 instrictu H1 6 sanitatum L remedia concedunt H 7 qui] quia L his ipsis H quoa AG&L: quae S2HTv 11 non distinguit H dispectusque AG2H2L1 12 poasiderit AL1S1 15 fomis ALI 16 est post malorum om. AH1 filargiria H fylargiria L 17 VI H possoderit (possiderit H1) monachi Hc 18 eam L exiguam LI 20 aliquit Lx 2l quaeritur AH1L 25 monasterii om. AHT: rasura longior in L negligentiam G1 26 si proprium si L 27 morieodum fame H )