Conlationes Patrum (Collationibus)

GERMANVS: Nos hactenus credebamus causam atque illitium ruinae seu praeuaricationis diabolicae, qua de angelica statione deiectus est, inuidiam specialiter extitisse, quando Adam et Euam liuida calliditate decepit. [*]( 7 cf. Apoc. 12, 4 9 Epist. Iudae 6 13 Ps. 81, 7 ) [*]( 1 terra 0 4 montem D1O aquilonis] apfm (». e. apostolum) D1 5 altissimi D1 6 solus T1 beatissima W1 7 scribt. YO 8 ptraxisse D 10 seruauirunt V 11 suum domicilium DW et Vuig. 12 aetirnis V 14 fut (». e. sicut ut) D 15 multas F ratione W 16 ista V1DW : ita V2V om. 0 17 caelistiumque V 18 ordines V1: om. D 22 creauit FP1 grados D1W1 24 actenus DlWOPX adque VP 26 specialeter V eitetisse W 27 caliditate V decipit F1 ) [*]( XIII. CIU. S. ) [*]( 15 )

SERENVS: Non esse istud praeuaricationis illius seu deiectionis initium Geneseos lectio manifestat, quae ante illorum deceptionem eerpentini nominis nota eum credidit inurendum ita dicens: serpens autem erat sapientior siue, ut Hebraici exprimunt libri, callidior cunctis bestiis terrae quas fecit dominus deus. intellegitis ergo, quod ante illam circumuentionem primi hominis de angelica discesserat sanctitate, ita ut non solum nominis huius insigniri mereretur infamia, sed etiam in nequitiae tergiuersatione ceteris praeferretur bestiis terrae. non enim tali uocabulo scriptura bonum angelum designasset nec de his qui in illa beatitudine perseuerant diceret: serpens autem erat sapientior omnibus bestiis terrae.

nam hoc cognomen non solum Gabriheli siue Michaeli nullo modo posset aptari, sed ne bono quidem cuiquam homini conueniret. apertissime itaque et serpentis uocabulum et conparatio bestiarum non sonat angeli dignitatem, sed praeuaricatoris infamiam. denique liuoris ac seductionis materia, qua ut hominem deciperet instigatus est, de anterioris ruinae extitit causa, quod scilicet de limo terrae nuperrime figuratum ad illam eum gloriam cerneret euocandum, unde, cum esset unus de principibus, se meminerat conruisse.

et idcirco priorem eius lapsum quo superbiendo conruerat, quo etiam serpens meruerat nuncupari, secunda ruina per inuidiam subsecuta est. quae inueniens eum adhuc aliquid in sese erectum habentem, ita ut etiam cuiusdam conloquii atque consilii cum homine posset habere consortium, sententia [*]( 4 Gen. 3, 1 (LXX) ) [*](2 deieccionis F geneseus V1 leccio F 3 crededit Dl 5 besteis DlWl 6 intellegetis V 7 illam otn. D 10 praeferetnr DPX1 preuei-etur (». e. praeberetur) 0 bestei. DlWl uocabolo V Dl scribt. VO 11 angelom Dl 13 hominibus Wl besteis V1D1W1 14 gabrieli WOPX siue] uel DWOP michaheli D micaheli 0 nullu W possit VDWP 15 conueneret D\' - 16 sonant 0 18 deceperet V deceperit Dlpl 19 extetit W scilecet F 20 illum F* enocatum ViP nocandom 0 23 quod etiam Dl 25 sese erectum VX: se erectum D sese rectum WO P 26 adque VOP possit VDWO )

In quo tamen et illud nos praecipue debet instruere, ut a malis consiliis declinemus, quod licet deceptionis auctor congrua poena et condemnatione plectatur, ne ille quidem qui seducitur supplicio careat, licet aliquantulo leuiore quam ille qui auctor deceptionis extiterit. quod hic expressum planissime cernimus. Adam namque qui seductus est, immo ut apostoli uerbis eloquar qui seductus non est, sed seductae adquiescens in exitiabilem uidetur accessisse consensum, sudore uultus ac labore tantummodo condemnatur, qui tamen illi non per suam, sed per terrae maledictionem sterilitatemque decernitur.

mulier nero quae hmus rei persuasor extitit multiplicationem gemituum ae dolorum atque tristitiae promeretur, perpetuo pariter iugo subiectionis addicta. serpens autem, qui primus incentor huius offensae est, perenni maledictione multatur. quamobrem summa sollicitudine et circumspectione cauendum est a consiliis prauis, quia sicut auctorem puniunt, ita deceptum nec peccato faciunt carere nec poena.

Tanta uero spirituum densitate constipatur aår iste qui inter caelum terramque diffunditur, in quo non quieti [*]( 15 I Tim. 2, 14 ) [*]( 1 utileter F antea n WO 2 incedere W 3 cuhaerens V 7 fraudolentis VX1 8 possit VDWOP 10 auctor V 12 caret W aliquantolo V aliquantnlS D 13 auctur V plenisrime OPv plaen. X 15 eloquitur D1 seducta ena W1 16 exitiabelem V1 17 tanto modo V 18 aterelitatemque WPX 19 uiro V qui D\' extiterat W corr. 20 adque FP 21 subieccioniB V subject. iugo D 22 incentur F1 eet om. WI perenne Dx 26 constipatur F: constipatus est reU. e ) [*]( .15* )

quae si aperta iugiter uisione conspicerent, ad maiorem furoris incitarentur insaniam, nullo scilicet interueniente temporis puncto quo ab istis sceleribus eas cernerent desinentes, quippe quas nulla lassitudo carnalis seu occupatio familiaris rei ac sollicitudo cotidiani uictus quemadmodum nos a coeptis intentionibus etiam inuitissimos nonnumquam cessare conpellunt.

Has namque inpugnationes quibus homines inpetunt etiam contra se inuicem eos adfectare certissimum est. nam discordias atque conflictus super nonnullis gentibus pro quadam sibi nequitiae uernacula familiaritate susceptis indefesso certamine similiter exercere non desinunt. quod etiam in uisione Danihelis prophetae manifestissime legimus figuratum, angelo Gabrihele ita narrante: noli timere Danihel: quia ex die primo, quo posuisti cor tuum intellegendum [*]( 25 Dan. 10, 12-14 ) [*]( 1 peruolutant 0 utileter V1 3 quo WP 4 adque VW OP 5 formidene V formidini W adque VOP 7 cottid. D rederentur V uitiarentur W 8 adque VP aereM WP 9 pernit. DW 10 amittuntur D 11 septis codd. quaedam uericundiae V 13 scelicet V 14 tempnris V eos ex ens F(X) 15 desistentes 0 quos X 16 cottid. DW 17 inuitiвsimus V inuitissimo W1 20 cirtissimum V 21 adque VOP 22 familiritate W susceptas W* 24 danibeles F1 danielis W prof. VD 25 gabriele WPX temere Vx )