Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

in quorum numero cum quidam nequissimus spiritus, utpote quendam triumphum sublimissimum delaturus, laetior aduenisset, nomen monachi optime cogniti designauit, adserens post quindecim annos quibus eum iugiter obsedisset tandem aliquando se praeualuisse, ut eum eadem ipsa nocte ruina fornicationis elideret: nam cum quadam sacra puella non solum inpulisse ut stupri crimen incurreret, sed etiam persuasisse ut eam sibimet iure coniugii retentaret. super cuius relatione cum inmane cunctorum gaudium fuisset [*]( 2 aduesperanti 0 aduesperascente Xv 3 substetit Wl subsistit O sinaiin WP sinaxsi 0 5 corpusculum DP 6 residisBet DO 8 adque VP praehibant W 9 tamen W 11 considisset W 12 unuscuius D\' 13 aemolos W 14 cnertes W 16 expensum OPXv 17 conBignatus Y. 18 ferbore 0 fortissimus V1 19 cnncturum V gloriosissemos D\' 22 aduenisse W1 optimi V obtime OP 23 quindicim V1 obsedisset D* OPX: obsidesset V obsidisset D\'TT 25 fornitationis V 26 inpolisset V 27 sibimet YX: sibi DWPv sub 0 28 elatione D1 )

233
eIorturn, summis a principe tenebrarum laudibus eleuatus magnisque praeconiis coronatus abscessit.

aurora itaque superuenienfce com omnis ab oculis euanuisset daemonum multitudo, dubitans frater de adsertione spiritus inmundi magisque id ratus quod inolita consuetudinis suae fallacia sibi uoluisset inludere et innocenti fratri inurere crimen incesti, memor euangelicae sententiae, quod in ueritate non stetit, quia non est ueritas in eo: cum loquitur mendacium, de propriis loquitur, quia mendax est et pater eius, Pelusium petit, ubi illum quem spiritus inmundus adseruit esse deiectum nouerat conmorari. erat siquidem illi etiam notissimus frater. quem cum requisisset, repperit, quod eadem nocte, qua taeterrimus ille daemon ruinam eius suae cohorti uel principi nuntiarat, monasterio pristino derelicto uicum petisset et cum designata puella fuisset lapsu miserabili deuolutus.

Nam quod unicuique nostrum duo cohaereant angeli, id est bonus ac malus, scriptura testatur. et de bonis quidem saluator ne contemnatis, inquiens, unum ex pusillis istis: dico enim uobis quod angeli eorum in caelis semper uident faciem patris mei qui in caelis est. illud quoque: inmittet angelus domini in circuitu timentium eum: et eripiet eos., nec non etiam quod in Actibus apostolorum de Petro dicitur, quia angelus eius est. de utrisque uero liber Pastoris plenissime docet.

si autem consideremus et illum qui beatum Iob expetiit, [*]( 7 Ioh. 8, 44 19 Mt. 18, 10 22 Ps. 33, 8 24 Act. 12, 15 25 Hermae Pastor lib. II mand. 6 (Dressel) ) [*]( 2 praecuniis F 4 iratns WO õ conaitudinis W1 fallatia VW 6 inuehaere W incesti om. W 7 stetit et W 8 in eu W mendatium VDWX 10 petiit O\'PX 11 illic 0 13 teterrimus DOX deterrimus P choorti D 15 petisse 0 fuisse DW\' 16 deuolutum D deuolutSs Wl 17 quohereant 0 18 ac] et OXv scribt. VO 19 saluatur V 22 angelos D angelum 0 dominus DO 23 eripuit 0 24 angelos Dl 25 utriusque W docit V 26 expetit D\'OP )

234
apertissime instruimur illum fuisse, qui semper insidiatus ei numquam eum ad peccatum potuerit incitare, et idcirco potestatem a domino poposcisse, uelut qui non uirtute illius, sed domini defensione qui illum semper protexerit uinceretur. de Iuda quoque dicitur: et diabolus stet a dextris eius.

De differentiis sane daemonum etiam per illos duos philosophos, qui quondam magicis artibus uel inertiam eorum uel fortitudinem saeuamque nequitiam fuerant frequenter experti, multum cognitionis accepimus. hi namque despicientes beatum Antonium uelut inperitum ac sine litteris uirum uolentesque eum, si nihil amplius laedere potuissent, saltim de cella sua magicis praestigiis et circumuentione daemonum proturbare, spiritus ei nequissimos inmiserunt, ad inpugnationem hanc morsu liuoris adducti, eo quod maximae hominum turbae ad eum uelut famulum dei cotidie conuenirent.