Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Non habere autem eos potestatem quemquam hominum laedendi exemplum beati Iob manifesta ratione demonstrat, ubi non amplius eum temptare audet inimicus quam diuina ei dispensatione conceditur, et confessio eorundem spirituum euangelicis monumentis inserta testatur dicentium: si eicis nos, mitte nos in gregem porcorum. qui multo magis credendi sunt in nullum hominum qui ad imaginem dei creati sunt introire pro arbitrio suo posse, cum in animalia inmunda ac muta ingrediendi absque dei permissu non habuerint potestatem.

ceterum nemo posset non dicam iuuenum, quos uidemus in hac heremo constantissime conmorari, sed ne perfectorum quidem tantis taliumque hostium agminibus circumsaeptus in heremo singularis habitare, si in ipsis esset pro uoluntate sua nocendi uel adtemptandi facultas atque libertas. quod euidentius etiam domini ac saluatoris nostri confirmat sententia, quam pro humilitate hominis adsumpti protulit ad Pilatum ita dicens: non haberes in me ullam potestatem, nisi datum tibi fuisset de sursum.

Satis tamen nobis et experientia nostra et seniorum relatione conpertum est non eandem uim habere nunc [*]( 12 Mt. 8, 31 24 Ioh. 19, 11 ) [*]( 1 eos 0 adque VP 2 prolocutus VP scs V amicns V 5 trascend. 0 parare W 7 malluerunt Dl 8 XXI W 9 manif. ratione] manifestatione W 10 teptare D 11 dispentione W confessi W1 eorum Dl eorumdem D\'P\' 12 monim. D\'OX testantur V 13 uos in Dl 14 in om. D\'W 15 pro] non W 17 poisit VDWX 18 nec X 19 circumseptus YO: circumseptos DWP circumseptoru X corr. 20 singulares DW 21 adque VOP 23 pro] ds W corr. 24 haberis D1P 25 tibi datum D desuper OX 26 XXII W )

202
daemones quam anteriore tempore inter anachoretarum dumtaxat principia, in quibus adhuc raritas monachorum in heremo conmanebat. tanta namque erat eorum feritas, ut uix pauci et admodum stabiles atque aetate prouecti tolerare habitationem solitudinis possent. siquidem in ipsis coenobiis, in quibus conmorabantur octo uel decem, ita eorum atrocitas grassabatur et frequentes ac uisibiles sentiebantur adgressus, ut non auderent omnes pariter noctibus obdormire, sed uicissim aliis degustantibus somnum alii uigilias celebrantes psalmis et orationibus seu lectionibus inhaerebant.

cumque illos ad soporem naturae necessitas inuitasset, expergefactis aliis ad eorum qui dormituri erant custodiam similiter excubiae tradebantur. unde dubitari non potest unum e duobus hanc nunc securitatem uel confidentiam non solum nobis, qui uidemur pro experientia senectutis aliquatenus roborati, sed etiam iunioribus aetate conferre: aut enim uirtute crucis etiam deserta penetrante et ubique eius gratia coruscante retunsa est nequitia daemonum aut neglegentia nostra illos ab inpugnatione pristina reddidit lentiores, dum dedignantur aduersum nos illa intentione confligere qua tunc contra illos probatissimos Christi milites saeuiebant, hac scilicet nos fraudulentia uisibilium temptationum cessatione dirius elidentes.

in tantum enim teporem uidemus conruisse nonnullos, at necesse sit eos etiam remissioribus monitis adpalpari, modo ne desertis cellulis suis ad perniciosiores inquietudinea reuoluantur et circumeuntes ac uagi crassioribus ut ita dixerim uitiis inplicentur, magnusque fructus ab eis obtineri credatur, si solummodo se etiam cum qualibet ignauia ualeant in solitudine continere, ac pro ingenti remedio soleat eis a senioribus dici: [*]( 1 anteriori W corr. anachorit. VWPX anacoret. 0 dumtarat om. W 4 adque FP 5 possint FD coennbiis D\' 6 crasaabatur W 8 uicisse D1 10 illas F 11 inuitaret PX v 12 custudiam F 13 dubitare DO poteest 0 15 robnrati F1 ruborati D\' 17 chornscante FP 18 illua V 19 reddedit D\'P 20 illus probatissimus V 21 frandolentia W\' 23 uidemus teporem (temp. Wl) DW nonnullus F 24 dummodo D 27 obtinere DXI 28 cum om. 0 )

203
sedete in cellulis uestris et quantum libitum fuerit manducate et bibite atque dormite, dummodo in eis iugiter perduretis.

Constat ergo inmundos spiritus non aliter posse in illos quorum obtenturi sunt corpora penetrare, nisi prius eorum mentes cogitationesque possederint. quos cum timore ac memoria dei uel spiritali meditatione nudauerint, uelut exarmatos omni praesidio ac munitione diuina. facile uinciendos audenter inuadunt, domicilium deinceps in eis uelut in possessione sibi tradita praesumentes.

Licet multo illos grauius constet uehementiusque ueiari, qui cum corporaliter ab ipsis suppleri minime uideantur, animo tamen perniciosius possidentur, eorum scilicet uitiis ac uoluptatibus inuoluti. secundum apostoli namque sententiam a quo quis superatur, eius et seruus est. nisi quod in hoc isti desperatius aegrotant, quod, cum sint eorum mancipia, nec inpugnari se ab illis nec dominatum eorum ferre cognoscunt.

ceterum corporaliter traditos Satanae uel infirmitatibus magnis etiam uiros sanctos nouimus pro leuissimis quibusque delictis, cum in illis ne tenuissimum quidem naeuum aut maculam in illo iudicii die patitur inueniri diuina clementia, omnem sordis eorum scoriam secundum prophetae, immo dei sententiam excoquens in praesenti, ut eos tamquam aeram uel argentum ignitum ad illam perpetuitatem nulla [*]( 14 II Petro 2, 19 ) [*]( 1 libetum V 2 adque VOP dummodft] dfim m D1 3 XXIII W inmundus F spiritos D* 4 illus F 5 possederint D\'OPX\': possiderent V possiderint D\'WX\' 7 exarmatus V monitione F1 uinciendus F uincendos OX\' 8 audacter D1 in eis domic. deinc. DW 10 XXIIII W illos scripsi eum OX illis VI om. DWP 11 qui YO: hoe qui DWPX (sed bos eras. in X) nidentur V 15 disper. D\'PX 16 inpngiiare D 17 deferre D cognuscunt V traditus V 18 scs V 19 nec 0 naeuum F: neuum rell. 20 aut] ac V patiatur OX inuenire VD1v 21 cordis Vv. cf. VI, 11,2 prof. D 22 exquoquens DWOP 23 perpetuetatem V1 )

204
indigentes poenali purgatione transmittat.