Conlationes Patrum (Collationibus)

GERMANVS: Hoc testimonium apertissime liberum demonstrat arbitrium quod dicitur: si populus meus audisset me, et alibi: et non audiuit populus meus uocem meam. cum enim dicit si audisset, ostendit in potestate illius fuisse uel adquiescendi uel non adquiescendi iudicium. quomodo igitur non in nobis nostra salus est conlocanda, cum uel audiendi uel non audiendi ipse nobis concesserit facultatem?

PAFNVTIVS: Acute quidem considerastis hoc quod dicitur si audisset me, sed nequaquam qui sit qui ad audientem uel non audientem loquatur adtendistis nec illud quod sequitur: pro nihilo utique inimicos eius [*]( 2 Rom. 1, 26 4 1. c. 28 7 Ps. 80, 12-13 12 1. c. 14 13 1. c. 12 22 1. c. 15 ) [*]( 1 corporum 0 2 dicentes W1 P1 X1 3 passionis D1 4 credederunt D\' habere om. 0 5 notitii WOP 6 connenit WP: conneniunt (ninnt in ras. m. 2) D et OXv et om. 0 per proph.] perphetam D 7 meus om. W 8 isrt DW 9 inquid DP adinuentιόnes] desideria in ras. longioris uocis m. 2 D cordis D\'Xc 11 testimonio 0 12 quo dicitur D2Xv, quod igitar W: cf. cap. 22, 2 quod dicet 0 13 et (ante non) s.l.m. 2 D meas om. D1 15 uel post fuisse om. W adquiescenda (priore loco) D\' 16 constituenda (stituenda in ras. m. 2) D 17 concessit 0 19 Pafns X acute quidem om. W 20 qui DWOP: quis v ad om. 0 21 adtendistis W: adtenditia (prius i in ras.) D et OPv nee] et W )

cum enim dioit: si populus meus audisset me, priorem utique se locutum eis euidenter ostendit. quod fieri a domino non solum per legem scriptam litteris, uerum etiam cotidianis monitis solet secundum illud quod per Esaiam dicitur: tota die expandi manus meas ad populum non credentem mihi et contradicentem. utrumque ergo potest hoc testimonio conprobari quod dicitur: si populus meus audisset me, Israhel si in uiis meis ambulasset, pro nihilo utique inimicos eius humiliassem: et super tribulantes eum inmisissem manum meam.

nam sicut liberum arbitrium per inoboedientiam populi demonstratur, ita dispensatio dei et auxilium eius uersiculi ipsius initio declaratur ac fine, cum se et priorem locutum fuisse commemorat et postea inimicos eius humiliaturum, si ab eodem fuisset auditus. nos enim per haec quae protulimus non liberum arbitrium hominis uolumus submouere, sed huic adiutorium et gratiam dei per singulos dies ac momenta necessariam conprobare. [*]( 15 Beai. 66, 2 (LXX) ) [*]( 1 eum W: eos (os in ras. m. 2) D et OPXv inmisissem WX: inmississem Dl misissem (miss-) D\'OPv 3 deo 0 4 adstlmere D 6 per om. D\' 8 lsrt D WF 9 arbitri 0 10 cottid. X 11 momentis D\' 12 meus om. X loqutum D loquutum 0 13 quod] quodsi D 18 quo W 19 isrl W 21 eos D\'P misiBsem OP 24 loquutum 0 27 aummonere D summoueri W 28 necessaria OP )