Conlationes Patrum (Collationibus)

frustra ergo manifestissimae ueritati spinosae obiectionis acumen opponitur, sicut paulo ante dixistiscsi nemo sine peccato, nullus est sanctus, si nemo sanctus, nullus ergo saluabitur. hoc enim prophetae testimonio potest nodus huius quaestionis absolui: ecce, inquit, tu iratus es, et peccauimus: id est cum elationem nostri cordis uel neglegentias auersatus tuo nos auxilio denudasti, confestim nos uorago absorbuit peccatorum, uelut si quis splendidissimo solis diceret elemento: caece tu obcubuisti, et nos ilico tenebrosa contexit obscuritas\'.

et tamen cum hic sanctos peccasse dicat et non solum peccasse, sed etiam in ipsis semper permansisse peccatis, [*]( 8 Esai. 64, 5-6 18 XXII, 8 21 Esai. 64, 5 ) [*]( 1 quum 0 2 mihi quia uir pollutus..... §. 8 fin. fragilitatis humanae desunt in Z, uno folio deperdito 9 saluauimur Kx 10 inmundi 0 11 pannum 0 12 hoc F quia B1 quam 0 13 profeta F 16 repperiri B2K217 obiectiones K1 19 sanctus si BF: Banctus et si OKx uemo est sanctus 0 21 inquid B\' FOJP et] et nos K 22 quum 0 cordis nostri 0 negligentias FKI neglientias Kl 25 obcubuisti K1: occub. rell. 26 quum 0 sanctus peccasse se OKx 27 mansisse 0 )

similiter etiam illud eiusdem prophetae uae mihi, quia uir pollutus labiis egosum, et in medio populi polluta labia habentis ego habito uidetur supra dictos sapere sermones: infelix ego homo: quis me liberabit de corpore mortis huius? itemque quod sequitur in propheta et ecce uolauit ad me unus de Seraphin, et in manu eius carbunculus (siue calculus), quem forcipe tulerat de altari. et tetigit os meum, et dixit: ecce hoc tetigi labia tua, et auferetur iniquitas tua, et peccatum tuum mundabitur tale est ut Pauli uideatur ore prolatum, qui ait: gratia dei per Iesum Christum dominum nostrum.

uidetis: ergo quemadmodum omnes sancti non tam ex persona populi quam ex sua et peccatores se ueraciter fateantur et tamen nequaquam de sua salute desperent, sed iustificationis plenitudinem, quam pro condicione fragilitatis humanae consequi se posse diffidunt, de gratia domini et miseratione praesumant.

Neminem uero in hac uita quamuis sanctum inmunem esse a debitis peccatorum etiam magisterium nos edocet saluatoris, qui discipulis suis perfectae orationis formulam [*]( 1 1. c. 2 1. c. 4 Rom. 7, 24 5 Esai. 64, 5 7 Rom. 7, 25 8 Esai. 6, 5 11 Rom. 7, 24 13 Esaj. 6, 6-7 18 Rom. 7, 25 ) [*]( 1 diaperat OK 2 ergo 0 4 liberauit BlF 5 rursumque 0 id quod OKv 12 liberauit BFK1 14 seraphyn F carbunculus sine om. 0 15 altare Kl 16 tetigit 0\'K et Vulgata 19 dum nrta ihm xpm K ■ 20 populi] pauli F 22 desperant OXI iustificationes Kl 23 conditione B 24 se om. BF piesumat 0 praesumunt βc 25 Kàp XVIIII B XVIIII F XVII Kl 26 delictis 0 )

si ergo aera haec et a sanctis profertnr oratio, sicut indubitanter credere nos oportet quis tam contumax et praesumptor tam superbia diabolici furoris elatus poterit inueniri, qui sine peccato se esse pronuntians non solum maiorem se apostolis credat, uerum etiam ipsum quasi ignorantiae ant uanitatis arguat saluatorem, ut scilicet aot nescierit fossa posse aliquos inmunes a debitis. aat frosura docuerit eos quos scierit orationis istius remedio non egere? sed cum regis sui praecepta seruantes omnes omnino sancti cotidie dicant dimitte nobis debita nostra, si uerum dicunt, uere nemo eat inmunis a culpa. si autem fingunt. ii aeque uerum est eos mendacii non carere peccato.

unde etiam ille sapientissimus Ecclesiastes uniuersos actus et humana studia mente percurrens sine ulla exceptione pronuntiat: quia non est iustus homo in terra, quifaciat bonum. et non peccabit: id est nemo in hac terra tam sanctus, tam diligens, tam intentus uel potuit umquam uel poterit inueniri, qui uero illi ac singulari bono ita iugiter ualeat inhaerere, ut non cotidie ab eo distractum se sentiat deliquisse. qui tamen cum pronuntietur inmunis a noxa esse non posse, iustus esse nihilominus non negatur.

Quisquis itaque anamarteton, id est inpeccantiam naturae adscribit humanae, non inanibus uerbis, sed conscientiae [*]( 3 Mt. 6, 12 14 I. c. 18 Kccles. 7, 21 (LXX) ) [*]( 2 quae om. KZ\' 4 dimittemaH F1 6 indubitante F nua credere 0 7 tamque saperbia KlZr 8 potoit F 10 ignorantiae et 0 11 aliquos esse posse 0 12 atiua 0 13 cuum 0 14 quotidie 0 cottidie β 15 dicant B1F fingunt] fallant Οβν 17 ecleaiastes BK actos K1 20 peccauit ElF 21 unquam 0 inuenire 0 22 aalet 0 23 at] et Bl quotidie 0 cottidie β 24 quum 0 26 Kip XX B XX F XVIII OK1 anamartheton BFfJ anam.arteti (h era.) 0 corr. )

nam quantauis circumspectione unusquisque cor suum seruare contendat, numquam id secundum desiderium spiritus sui repugnante carnis condicione custodiet. quanto enim magis profecerit mens humana et ad sinceriorem contemplationis peruenerit puritatem, tanto se inmundiorem quasi per speculum suae puritatis inspiciet, quia necesse est ut, dum animus ad sublimiorem se extendit intuitum et maiora quam agit prospiciens concupiscit, illa in quibus est ut inferiora semper ac uiliora despiciat.