Conlationes Patrum (Collationibus)

quod ergo peccati genus est, quo cum se tanta sanctitas atque perfectio sentiat captiuari, gratia tamen Christi non ambigat liberandam dicens: infelix ego homo: quis me liberabit de corpore mortis huius? gratia dei per Iesum Christum dominum nostrum? quam, inquam, membris nostris legem inesse firmabitis, quae abstrahens nos a lege dei et captiuans in lege peccati infelices nos potius faciat quam nocentes, ut non aeternis suppliciis addicamur, sed quasi de interrupto beatitudinis gaudio suspiremus et auxiliatorem qui nos ad id retrahat inquirentes cum apostolo proclamemus: infelix ego homo: quis me liberabit de corpore mortis huius?

abduci namque captiuum in lege peccati quid est aliud quam in effectu peccati atque opere permanere? aut quod aliud principale dabitur bonum quod sancti explere non possint, nisi id, ad cuius conparationem ut supra diximus uniuersa nec bona sunt? equidem nouimus multa esse in hoc mundo bona praecipueque pudicitiam, continentiam, sobrietatem, humilitatem, iustitiam, misericordiam, temperantiam, pietatem: sed haec omnia et summo illi bono paria esse non possunt et perfici non dicam ab apostolis, sed etiam a mediocribus possunt, et a quibus inpleta non fuerint, aut aeterno supplicio puniuntur aut grandi ut supra dictum est labore paenitentiae, non cotidiana Christi gratia liberantur.

superest igitur ut hanc apostoli sententiam soli sanctorum personae recte fateamur aptari, qui in hanc quam praediximus [*]( 5 Rom. 7, 24-25 13 1. c. 24 ) [*]( 1 lege B 2 ea Οβν 3 adque B* 5 liberandum βν liberauit B\'F 7 in membris 0 8 abstrahans B abtrahenE 0 9 in ont. βc faciat potius 0 10 addicamus K 12 ad id] ab id 0 ex his BF redimat 0 apostulo B\' 13 liberauit BlF 14 legs KZ\' 15 aliut Bl aliud est F effectum B1 adque Bl 16 aliut BO datur 0 17 possunt 0 18 ٭٭٭bona uec bona (nec eras.) F et quidem OfJc 19 aubrietatem Kl 21 illo 0 bona B\' 22 ut perfici B 25 cottid. p 26 ut] utrum (S 27 abtari 0 )

sed quia se pro condicione fragilitatis humanae senserat captiuatum, id est abductum ad sollicitudines curasque carnales, quae lex peccati et mortis operatur, ingemescens super hac quam inuitus incurrerat lege peccati confestim recurrit ad Christum et praesentissima gratiae eius redemptione saluatur. quidquid ergo lex illa peccati, quae spinas et tribulos cogitationum curarumque mortalium naturaliter gignit, etiam in apostolici pectoris terra sollicitudinis germinarit, ista lex gratiae mox auellit. lex enim, inquit, spiritus uitae in Christo Iesu liberauit te a lege peccati et mortis.

Hoc ergo ineuitabile corpus est mortis, in quo perfecti quique qui gustauerunt quam suauis est dominus cotidie reuoluti sentiunt cum propheta quam malum sibi et amarum sit discedere a domino deo suo. hoc est corpus mortis, quod a caelesti eos intuitu retrahens ad terrena [*]( 8 1. c. 19 Rom. 8, 2 22 Ps. 33, 9 23 Hierem. 2,19 ) [*]( 1 quotidie 0 cottidie a 2 saepe om. β3 temporalium 0 5 per BFOr: in fJc 6 quotid. 0 cottid. β 9 de post nec om. 0 id est 0 de om. 0 conditione BZ, item infra 10 adque Bg 11 huins humane 0 18 ingemiscens B2F2K2 14 supra RF incurreret Kl 15 pretiosissima BF 16 quicquid Οβ2 peccati illa F 18 in om. 0 sollicitudines K\' germinaret BFKX germinaberit 0 19 inquid BFOIPZ 20 liberabit 0 te BF: me Οβν et Vulgata a peccati. lege (a eras.) F . 21 KSp XVII B XVII F iueuitale F quo BFr: quod OfJc 22 quique] quidem 0 gustauerint Kl quotidie 0 cottidie β 23 reuoliti K1 quum 0 )

noc est corpus mortis, quo aemulantes angelicam sanctitatem et uolentes domino iugiter inhaerere perfectionem tamen huius boni, quia mortis corpus obsistit, inuenire non possunt, sed faciunt malum quod nolunt, id est traducuntur mente etiam ad illa quae ad profectum uirtutum perfectionemque non pertinent. denique ut hoc de sanctis atque perfectis sibique similibus se dixisse beatus apostolus euidenter exprimeret, digito quodammodo semet ipsum tantum designans continuo infert itaque ego ipse, id est qui haec pronuntio, meae, non alterius conscientiae latebras pando.

hoc sane elocutionis genere familiariter uti apostolus solet, si quando uult se specialiter designare, sicut ibi: ipse ego Paulus obsecro uos per mansuetudinem et modestiam Christi, et rursum: nisi quod ego ipse non grauaui uos, et iterum: sed esto, ego ipse non grauaui uos, et alibi: ego ipse Paulus dico uobis: sicircumcidamini, Christus uobis nihil proderit, et ad Romanos: optabam enim anathema esse ipse ego a Christo pro fratribus meis.

potest autem non absurde etiam sic accipi, ut expressius cum emphasi pronuntietur itaque ego ipse, id est quem nostis esse apostolum Christi, quem tota suspicientia ueneramini, quem creditis summum esse atque perfectum et in quo loquitur Christus, cum mente seruiam legi dei, carne tamen legi peccati seruire me fateor, [*]( 11 Rom. 7, 25 14 II Cor. 10, 1 16 1. c. 12, 13 17 1. c. 16 18 Gal. 5, 2 20 Bom. 9, 3 23 Rom. 7, 25 ) [*]( 1 adque B 3 quo scripsi: quod codd. c propter quod r 4 euangelicam BF angelica 0 5 quia] quam 0 10 tantum BF (cf. infra se specialiter): tactuque Οβν 11 id est] idem 0 12 hac non 0 14 se om. 0 16 ego om. 0 18 ipse ego pau- . lus 00 19 prodeerit 0 20 obtabam BO ego ipse anathema esse §v 22 accepi K1 eipresius \'F praescius 0 (add. in marg. vel pressius) eofasi BFO eΜΦaCI 0 23 ipse ego β 24 quam creditis Fl 25 adque BxFO 26 lege dei B lege peccati BFX )