Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

quique pro hac cordis et corporis puritate etiam illa praecipua ac singulari beatitudine perfruentur, ut illud iugiter canticum canant, quod nemo alius sanctorum canere potest nisi isti soli, qui sequuntur agnum. quocumque uadit: uirgines enim sunt et cum mulieribus. se non coinquinauerunt. proinde si ad hanc sublimissimam uirginum gloriam uolumus peruenire, omni uirtute incorruptionem mentis ac spiritus excolamus, ne in illarum insipientium uirginum numero conlabamur, quibus idcirco non fuit reputata uirginitas, quia conmixtione carnali inmunes sese tantummodo seruauerunt et ob hoc uirgines quidem, sed fatuae nuncupantur, quia deficiente in uasis earum oleo puritatis internae claritas ac splendor corporalis uirginitatis extinguitur.

interioris enim fotu ac pabulo puritatis subministrari necesse est etiam exteriori homini castitatem eamque iugiter ad perseuerantiam perpetuae incorruptionis animari. et ideo fatuae licet uirgines gloriosum sponsi thalamum cum illis prudentibus non merentur intrare, quae integrum spiritum suum et animam et corpus sine querella in die domini nostri Iesu Christi conseruauerunt. illi namque sunt ueri atque incorrupti uirgines Christi, illi admirabiles atque egregii [*]( 2 Esai. 65, 15—16 5 Esai. 62, 2 11 Apoc. 14, 4 15 cf. Mt. 25 25 cf. I Thess. 5, 23 ) [*]( \'1 dicemur BF dicimus 0 dicuntur r 2 etiam] etiam et 0 et β profeta F 3 inquid BFJDZ uocauit B1F1 uocaui F* 4 beuedicitur BlF 5 iurauit B1F dflo 0 6 inquid B Fβ1 7 nominabit 0: nominauit rell. v 8 puritatem F\'0 perfruuntur B 9 cantent 0 10 secuntur BOK.Z 12 quoin- quin. B\'0 sublimissam B1 16 fuit BFOr: sit § eet c 17 se B1OZ2 18 eorum B§r 23 licet BFO- illae §v 25 querela F2Z diem K 26 adque B\' ) [*]( XIII. Cass. 2. ) [*]( 40 )

626
reputantur eunuehi, non qui metuunt et quibus non libet fornicari nec qui inpudicitiae reprimunt frena, sed qui ipsam quoque minimam mentis titillaiionem et tenuissima libidinis incitamenta uicerunt et eo usque adtennanerant IIIum carnis at ita dixerim sensum, ut non solum ex commotione eius nulla oblectatione, sed ne exigua quidem titillatione tangantur.

Tanta autem cor nostrum humilitatis debemus uallare custodia, ut hanc definitionem perpetua sensuum stabilitate teneamus, nequaquam nos posse ad tantum purificationis meritum peruenire, ut lieet haec quae supra dixi per gratiam dei omnia fecerimus, indignos nos tamen communione corporis sacri esse credamus:

primam quia caelestis illius maonae tanta maiestas est, ut nemo hac lutea carne circumdatus pro suo merito eius ednliam et non ex gratuita domini largitate percipiat, deinde quia nullus ita circumspectus in huius mundi potest esse conflictu, ut eam saltim rara uel leuia peccatorum tela non feriant, quia inpossibile est ut non aut ignorantia, ant neglegentia, aut per obreptionem, aut per cogitationem, aut per necessitatem, ant per obliuionem, aut somno peccetur. nam etsi tam praeclarum quis uirtutum culmen ascenderit, ut apostolicum illud non iactanter exclamet: mihi autem pro minimo est ut a uobis diiudicer aut ab humano die: sed neque memet ipsum diiudico: nihil enim mihi conscius sum, tamen sciat se sine peccato esse non posse.

neque enim trustra idem doctor adiunxit: sed non in hoc iustificatus sum, id est non si ego iustum me esse credidero, ueram confestim iustitiae gloriam possidebo, uel quia me conscientia mea nullius peccati reprehensione [*]( 21 I Cor. 4, 3-4 25 1. c. 4 ) [*](1 et] sed βν non om. BFO 3 nimiam B 4 ertenuauerunt O2βν 8 difinit. Z perpetnae Bl ■ 11 dignoe Z* 12 esse sacri F 16 saltem FO 18 neglig. FZ post neglegentia add- O2βν: ant uanitate sat obreptione aat cogitatione aut necessitate ant obliuione peccetur βν: cf. XI, 9, 6 XX, 12, 2 19 per ante oblioionem om. FO 20 tam Bl: adotam rtll. 22 indicer 0 homano B\' 23 indico 0 24 sum] suum F stne] absque βν 27 possedebo K1 )

627
conpnngit, idcirco nullius sordis contagione fuscatus sum: multa enim etiam meam conscientiam latent, quae cum sint mihi incognita uel obscura, deo nota atque manifesta sunt. ideoque subiciens ait: qui autem me diiudicat, dominus est, id est ab illo solo, quem secreta cordium non latent, ueri iudicii in me profertur examen.

GERMANVS: Supra dictum est non nisi sanctos caelestium sacramentorum debere esse participes, nunc adicitur inpossibile. esse homini ut inmunis sit penitus a delicto. si*nullus ergo liber a noxa, nullus sanctus: si nullus sanctus, consequens est ut homo cui sanctitas deest mysteriorum Christi particeps esse non possit, regnum etiam caelorum sperare non debeat, quod solis sanctis dominus pollicetur.

THEONAS: Multos quidem esse sanctos ac iustos negare non possumus, sed inter sanctum et inmaculatum multa distantia est. aliud est enim esse quempiam sanctum, id est diuino cultui consecratum: hoc enim nomen non solum hominibus, sed etiam locis et uasibus templi atque lebetibus scriptura adtestante conmune est.