Conlationes Patrum (Collationibus)

similitudo eDim non ad carnis ueritatem secundum pranum quorundam haereticorum sensum, sed ad peccati est imaginem referenda. erat enim in ipso uera quidem caro, sed absque peccato, similis scilicet peccatrici. illud siquidem ad humanae substantiae pertinet ueritatem, hoc uero ad uitia refertur et mores.

habebat similitudinem carnis peccati, cum uelut homo ignarus ac pro cibo sollicitus percontaretur: quot panes habetis? sed sient peccato nequaquam caro illius, ita nec anima ignorantiae subiacebat. denique statim euangelista subiungit: hoc autem dicebat Iesus temptans eos: ipse autem sciebat quid esset facturus. habebat carnem similem peccatrici, cum uelut sitiens a Samaritana muliere posceret potum. sed non erat peccati sorde polluta, quia e contrario mulier prouocata est petere aquam uiuam, quae illam numquam sitire permitteret, sed fieret in ea fons aquae salientis in uitam aeternam.

habebat carnis istius ueritatem, cam dormiret in naui. sed ne pariter nauigantes peccati similitudine fallerentur. surgens increpauit uentos et mare, et facta est tranquillitas magna. conmuni cum omnibus sorte peccato subditus uidebatur, cum diceretur de ipso: hic homo si esset propheta, sciret utique quae et qualis mulier tetigerit pedes eius. sed peccati non habuit ueritatem, quia blasphemam cogitationem arguens Pharisaei statim mulieris peccata dimisit.

peccatricem cum ceteris carnem gerere putabatur, cum uelut homo in mortis discrimine constitutus et inminentium suppliciorum terrore perculsus oraret: pater, si possibile est, [*]( 9 Marc. 6, 38 12 loh. 6, 6 14 cf. Ioh. 4, 7 sqq. 20 Mt. 8, 26 23 Luc. 7, 39 29 Mt. 26. 39 ) [*]( 4 hereticorum codd. 9 percancteretnr KZ\' qaed 0 13 eam βν ipse autem] ipM enim βν et Vulg.. 14 uelad B 17 illam] illa F 24 qualis BPOfI: qualis est Fl 25 plaaph. B blasf. K blasfemiam 0 26 fariaei K mulieri 0 27 cum ante ceteria om. F )

In hoc ergo ille homo, qui natus ex uirgine est, magna a cunctis qui ex utriusque sexus conmiitione producuntur distantia segregatur, quod cum omnes nos non similitudinem, sed ueritatem peccati in carne gestemus, ille non ueritatem, sed similitudinem peccati in uerae carnis adsumptione suscepit.

denique licet scriptum de eo in Esaia propheta Pharisaei apertissime meminissent, qui peccatum non fecit, neque doius inuentus est in ore eius, tamen ita similitudine carnis peccati fallebantur, ut dicerent : ecce homo uorax et potator uini, publicanorum et peccatorum amicus, et ad illum qui inluminatus fuerat caecum: da gloriam deo: nos enim scimus quoniam hic homo peccator est, et ad Pilatum: nisi esset hic homo peccator, non eum tradidissemus tibi.

huius igitur rei quae illi tantum singularis ac propria est aequalitatem sibi blasphemae superbiae crimine uindicabit, quisquis esse se sine peccato ausus fuerit profiteri. consequens enim est ut similitudinem carnis peccati et non ueritatem peccati habere se dicat.

Ceterum iustos ac sanctos uiros non esse inmunes a culpa manifeste scriptura pronuntiat dicens: septies enim [*]( 1 1. c. 38 4 lob. 10, 18 13 Esai. 53, 9. I Pefc. 2, 22 15 Mt. 11, 19 .17 Iob. 9, 24 19 Ioh. 18, 30 27 ProY. 24, 16 ) [*]( 5 poaendi eam ΒΟβ: poo. animam meam F et om. a 8 a om. BFOKZ1 producimur βν 9 deatantia Kl nos non 0: non rell. v 12 scribtum Z esaya 0 isaia Z1 profeta O farisaei FK farisei 0 13 nec βν 14 ista 0: om. p similitudinem OK1 20 eum tibi F 21 in tantum 0 22 blasf. I... K blasfemię 0 uindieauit K1 quisque 0 se esse 0§ 26 a culpa inmunes 0 27 scribtura Z, )

aliud enim est admittere mortale peccatum et aliud est cogitatione, quae peccato non caret, praeaeDiri, uel ignorantiae ant obliuionis errore aut facilitate otiosi sermonis offendere, aut ad punctum infidelitatis uitio interna theoria aliquid haesitare, ant subtili quadam cenodoxiae titillatione pulsari, aut necessitate naturae aliquantisper a summa perfectione reccidere. haec enim sunt septem lapsuum genera, in quibus licet uir sanctus nonnumquam cadat, tamen iustus esse non desinit: quae quamuis leuia uideantur ac pama, tamen faciunt eum sine peccato esse non posse. habet enim pro quibus cotidianam gerens paenitudinem et ueniam ueraciter debeat postulare et pro suis indesinenter orare peccatis dicens: dimitte nobis debita nostra.

et nt euidentissimis probemus exemplis et errasse nonnullos sanctorum et tamen a sua non discessisse iustitia, certe ille beatissimus et apostolorum eximius Petrus quid aliud credendus est fuisse quam sanctus, praesertim id temporis quo ei a domino dicebatur: beatus es, Simon Bar Iona, quia caro et sanguis non reuelauit tibi, sed pater meus qui est in caelis. et tibi dabo claues regni caelorum: et quodcumque ligaueris super terram, erit ligatum in caelis: et quodcumque solueris super terram, erit solutum et in caelis.

quid hac dominica laude praeclarius, quid hac potestate ac beatitudine potest [*]( 17 Mt. 6, 12 22 Mt. 16, 17 et 19 ) [*]( 1 resurget a 5 aliut BO est enim Zc 8 infidelitatis titio interaa BF: in fide 0 in fidei βν 11 reccidere F: reccedere B1 recedere B2Z2 recidere KZ1 descendere 0 12 lieet air sanctas BF: uir sanctns licet 0 sanctus licet β 14 facient BF 15 cottid. β 19 non discessisse a sna B 20 apostnloram Bl alins F 22 symon B 88 renelabit F1O . 24 in caelis est FO βν et Vulg. 26 ligatam et in β 27 et om. β (cf. cundem Matthaei locum Nest. III, 14). )