Conlationes Patrum (Collationibus)

GEBMANVS: Quare igitur tota Quinquagensima abstinentiae rigorem prandiis relaxamus, cum utique Christus quadraginta tantum diebus post resurrectionem com discipulis fuerit conmoratus?

THEONAS : Non incongrua interrogatio uestra rationem integerrimae ueritatis meretur agnoscere. post ascensionem saluatoris nostri, quae quadragensimo resurrectionis eius acta est die, apostoli reuersi de monte Oliueti, in quo se ad patrem pergens praebuit intuendum, sicut etiam Actuum apostolorum lectio contestatur, ingressi Hierosolymam decem diebus aduentum spiritus sancti expectasse referuntur, quibus expletis quinquagensima eum die cum gaudio susceperunt.

et ita est per haec festiuitatis huius numerus euidenter inpletus, quem in ueteri quoque legimus testamento figuraliter adumbratum, in quo consummatis ebdomadibus septem primitiarum panis per sacerdotes domino iubebatur offerri: qui uerissime per apostolorum praedicationem, qua in illo die contionati leguntur ad populum, oblatus domino conprobatur, uerus scilicet primitiarum panis, qui nouae doctrinae institutione prolatus quinque milibus uirorum escae suae munere satiatis primitiuum de Iudaeis Christianorum populum domino consecrauit.

et idcirco hi quoque decem dies cum superioribus quadraginta pari sollemnitate sunt ac laetitia celebrandi. cuius festiuitatis traditio per apostolicos uiros ad nos usque transmissa eodem tenore seruanda est. ideo namque in ipsis diebus nec genua in [*]( 10 cf. Act. 1, 12 sqq. 14 cf. Dent. 16, 9 sqq. 17 cf. Act. 2 ) [*]( 1 qainquagesima BFO Lma β 3 XL 0 7 qaadragisimo Bl quadragesimo B\'FO 10 hiernsolimam BK1 hierusolymã (~ add. m. 2) F iherosolimam 0 hierosolimam K2Z X- β 12 eo Kl snaciperunt B1K1Z 14 testamento legimas Οβυ15 ebdomatibos a VII- fS panes 0K1 16 iubebantur 0 offerre K1 17 apostalorum B praedicatione F1 quia Bx que 0 continati BF continuatim 0 20 primitiuo Kl 21 cristian. BF 22 hii BFOKZ1 X- β quum 0 XL- a 23 sollempn. B solemnitate β 25 ipsius 0 ienua 0 )

GERMANVS: Potestne haec caro insolitis blandimentis tam longae festiuitatis inlecta non aliquid sentuosum de illo quamuis absciso uitiorum fomite germinare, aut mens praesumptis ultra consuetudinem dapibus onerata non erga famulum corpus rigorem dominationis inflectere, praesertim cum in nobis uiridior aetas cito ad rebellionem subdita membra possit conpellere, si uel escas solitas abundantius uel certe insolitas licentius praesumamus?

THEONAS: Si rationabili mentis uniuersa quae gerimus adpendamus examine et de puritate cordis nostri non aliorum indicia, sed nostram semper conscientiam consulamus, certum est istam refectionis intercapedinem iustae districtioni obesse non posse, si modo ut dictum est aequam indulgentiae continentiaeque mensuram pari lance perpendens utramque similiter nimietatem mens incorrupta castiget, et utrum spiritum nostrum deliciarum deprimat pondus, an uero alteram hoc est corporis partem maior abstinentiae inclinet austeritas, uera discretione distinguat, illam uel conprimens uel subleuans portionem, quam uel extolli senserit uel grauari.

nihil enim dominus noster ad cultum atque honorem suum absque iudicii moderatione uult fieri, quia honor regis iudicium diligit. et idcirco sapientissimus Salomon, ut in neutram partem [*]( 26 Pa. 98, 4 ) [*]( 1 inflexuo B1F1O uelud B penit. BO poenit. § 8 soIlempn. B 4 genu (ienna 0) esse Οβv flectenda 0 8 abscisso X\'c 10 quum 0 11 cita B eorr. possit membra Oflv 12 vel incerte Bl 14 nninersa quae gerimns rationabili mentis Οβν 16 iudicia scripsi: indicia BF indicium Οβν consolamns BlZ1 17 intercapidinem K1 destrictioni F1 diacretioni 0 diatrictione β1 21 dilitiarum a alterum BFO 22 parte B 25 noater] non BF, ortum ex antiquissimo conpendio I pro noster adque Kl 26 regia om. F 27 salamon Kl in om. B ) [*]( 38* )

omni igitur cautione atque sollertia iugis circumspecti cordis seruetur intentio, ne quo modo iudicio nostrae discretionis errante aut inconsideratae continentiae cupiditate succensi aut desiderio nimiae remissionis inlecti substantiam uirium nostrarum ad iniquae trutinae libremus examen, sed in altera quidem lance animae puritatem, in altera autem uires corporis conlocantes ita uero conscientiae iudicio utraque pendamus, ut in neutram partem unius rei adfectu praeponderante peruersi uel ad inmodicam districtionem uel ad nimiam remissionem aequitatis libram propensius inclinemus, et illud nobis uel pro remissionis uel pro districtionis nimietate dicatur: nonne si recte offeras, non recte autem diuidas, peccasti?

illas etenim ieiuniorum uictimas, quas nobis uiolenta uiscerum conuulsione inconsiderate extorquentes domino recte offerre nos credimus, ille qui diligit misericordiam et iudicium execratur dicens: ego dominus diligens iudicium, odio habens rapinam in holocausto. illos etiam qui oblationum id est officiorum atque actuum suorum praecipua ad fotum carnis atque usus proprios praesumentes reliquias eorum domino ac minimam deferunt portionem, uelut [*]( 1 Prov. 3, 9 (LXX) 16 Gen. 4, 7 (LXX) 20 Ps, 32, 5 21 Esai. 61, 8 ) [*]( 1 uergentem BFl ammonet B admonens K1 dñ̇m 0 8 consacientiam F1 noBtram BlFl 4 namquam B* 6 solertia p 7 quoquo modo Z2 8 inconsiderata BF 9 nostrarum ini- quae trutinae (trot. K1 tima trutione 0) eiaminatione libremus Οβν 11 autem om. Ofiv 12 scientiae BF 14 inmodicam 0: modicam rell. destrict. F 16 aequalitatis (Jv illut B 16 deetrict. F 17 peccastis BIF 19 conuulsionem BF 21 exsecratur p 22 bodio B1F1 et odio β2ν. 23 adque K1, item infra 25 nimiam BF minima 0 uelud K1 )

nOni ergo inmerito eum, qui se ita iniquo fallit examine, increpat dominus dicens: uerumtamen uani filii hominum, mendaces filii hominum in stateris, ut decipiant. et idcirco beatus apostolus, ut discretionis moderamina retinentes in neutram partem inlecti nimietate uergamur, admonet dicens: rationabile obsequium uestrum. quam rem etiam legislator similiter interdicit ita praecipiens: statera iusta, et aequa sint pondera, iustus modius, aequusque sextarius, Salomone quoque parem super hoc sententiam proferente: pondus magnum et pusillum et mensurae duplices, inmunda sunt ante dominum utraque, et qui facit ea. in adinuentionibus suis conpedietur.

proinde non solum illo quo diximus; sed etiam hoc modo studendum est nobis, ut nec iniqua pondera in cordibus nostris nec in horreis conscientiae nostrae mensuras duplices habeamus, id est ne nobis ea quae ad districtionis regulam pertinent mollienda abundantiore remissionis indulgentia praesumentes eos, quibus uerbum domini praedicamus, districtioribus praeceptis et grauioribus quam ipsi sustinere possumus ponderibus obruamus: quod cum facimus, quid nisi duplici pondere atque mensura praeceptorum domini mercem frugemque uel adpendimus uel metimur? si enim aliter ea nobis, aliter nostris fratribus dispensemus, recte increpamur [*]( 1 Hierem. 48, 10 (LXX) 4 Pa. 61, 10 8 Rom. 12, 1 9- Lev. 19, 36 12 Prov. 20, 10-11 (LXX) ) [*]( .4 uane BO fili bis B, altero loco K 6 nt] et B1 7 minietate B1 aergamnr OK: nertamar BF uergamus Zv ammonet B 8 rationabilem B1F1 10 iustos modios aequosque sestarios K1 11 solomone K1 12 magnus B\' 13 ante] apud Ov 14 aduentionibus BO 18 ne om. B1F destrict. F 19 h abundatiore B ne ipsi ea (ea ipsi c) quae districtionis regulam mollinnt remissiore indnlgentia O0v 21 destrict. F sistinere B praferre 0 perferre w 22 possimus B\'v obseruamus F\' 24 mentimas B\' metimus F mentimur OKl)