Conlationes Patrum (Collationibus)

MOVSES: Si uultis experiri uim statuti huius, modum istum iugiter retinete, nullum extrinsecus coctionis pulmentum die dominico uel sabbati neque sub aliqua aduenientium fratrum occasione sumentes. nam his refecta caro non solum minore quantitate diebus residuis poterit sustentari, uerum etiam totam refectionem sine labore differre, illorum scilicet ciborum quos extrinsecus sumpserit adiectione suffulta.

quod nullo modo facere nec refectionem panis differre in diem posterum praeualebit, quisque fuerit semper praedictae mensurae quantitate contentus. etenim memini seniores nostros, quod nos quoque retineo frequenter fuisse perpessos, cum tanto labore ac difficultate hanc parsimoniam sustentasse tantaque ni atque inedia praedictam custodisse mensuram, ut inuiti quodammodo nec sine gemitu atque tristitia hunc finem sibi refectionis inponerent.

Generalis tamen hic continentiae modus est, ut secundum capacitatem uirium uel corporis uel aetatis tantum sibimet cibi unusquisque concedat, quantum sustentatio carnis, non quantum desiderium saturitatis exposcit. in utraque enim parte sustinebit maximum detrimentum, quisquis inaequalitatem tenens nunc uentrem ieiuniorum ariditate constringit, nunc escarum nimietate distendit.

nt enim mens cibi inanitate lassata perdit orationum uigorem, dum carnis lassitudine nimia [*]( 1 exegebant W 2 aequissimns D\' 3 paumatiis D1: parimatiis D\'WO paxmatiis X 4 certissimoa D\' 5 ante Quod add. OXv: Germanue 8 mosea DlWOXI 9 stum 0 retenete W\' 13 cjborom D 18 reteneo W1: nec in ras. 6-7 litt. D 19 adquae W\' 20 praedicta D\' quodamodo WO 21 refectionee D\' 23 vel aetatis] qualitatg in ras. tn. 2 D 24 cibum 0 26 siutenebit W 28 cybi D 29 orationis 0 )

Nam quod semel per escarum abundantiam concretum fuerit in medullis, necesse est egeri atque ab ipsa naturae lege propelli, quae exuberantiam cuiuslibet umoris superflui uelut noxiam sibi atque contrariam in semet ipsa residere non patitur. ideoque rationabili semper et aequali est corpus nostrum parsimonia castigandum, ut si naturali hac necessitate conmorantes in carne omnimodis carere non possumus, saltim rarius nos et non amplius quam trina uice ista conluuione respersos totius anni cursus inueniat. quod tamen sine ullo pruritu quietus egerat sopor, non fallax imago index occultae uoluptatis eliciat.

quamobrem haec est temperata quam diximus continentiae aequalitas atque mensura, quae patrum quoque iudicio conprobatur, ut cotidianam panis refectionem cotidiana comitetur esuries, in uno eodemque statu animam pariter corpusque conseruans, nec ieiunii fatigatione concidere nec grauari mentem saturitate permittens. tanta namque frugalitate finitur, ut interdum se post uesperam nec sentiat aut meminerit refecisse.

Et in tantum hoc non sine labore perficitur, ut malint hi qui perfectionem discretionis ignorant etiam biduo protelare ieiunia idque quod hodie sumpturi fuerant in crastinum reseruare, dummodo ad refectionem peruenientes desiderata [*]( 2 emitere D 8 ne D 4 dum] dm̃ D\' 5 acriorem W\' 6 cybi D 7 habund. D 8 adqae D* 9 ezuberantia D eorr. humoris 0 10 adque DW ipsam D resedere W* 12 comorantes D 13 saltem OX1 14 conluuiore D\' sta conlubione 0 15 pritu Dl 16 elieeat DW 17 cdtinentia equalitasque 0 continentia et qualitas Wc 18 adque W 19 cottidianam DX coctidiana D cottid. X 20 in eras. in D 23 inter dfli D\' refidwe D\' 25 mallent D hii 0 etiam ignorant 0 26 snmtnri D )

qui obstinatione et pertinaoia mentis suae definitionibus potius propriis quam seniorum traditionibus adquiescens quali fine suum propositum terminarit, procul dubio meministis, siquidem relicta heremo rursus ad inanem philosophiam mundi huius ac uanitatem saeculi deuolutus praedictam sententiam seniorum sui casus signet exemplo ruinaque sua cunctos doceat neminem definitionibus suis uel proprio iudicio confidentem perfectionis culmen aliquando posse conscendere, sed ne diaboli quidem perniciosa inlusione non; decipi.

GERMANVS: Quomodo igitur a nobis hic modus indisrupte poterit custodiri? nam nonnumquam hora nona soluta iam statione ieiunii superuenientibus fratribus necesse eet eorum obtentu aut adici aliquid ad statutam solitamque mensuram aut certe humanitatem, quam iubemur omnibus exhibere, penitus euitari.

MOVSES: Vtraque uno modo ac sollicitudine pari conuenit obseruari. nam et mensuram cibi causa continentiae [*]( 1 saturitate (turi in ras. m. 2) D beniamen D1 2 cottidifr X puamatia D1: paximatia D2WO pazmatia X, item infra 4 malluit W semper] rem p D1 6 quatuor D 7 eaturitate frueretnr et eras. in D gauderet et Xc explecione D1 8 quodamodo W obntinatia 0 vt uid. pertinatia W OX 10 quale W1 terminarit TP0: terminaret DWIX 11 berimo D1 12 eeeuli DX sc1 W 0 18 cawus 0 signatl (ad m ras. % lift. m. 2) D 14 docuit (nit in ras. m. 2) D doeet 0 16 nec X zaboli (z in ras.) D quidem...inlusione om. 0 17 decepi D* 19 custodire Dl nam om. 0 20 istatiooe 0 21 est om. 0 . obteetu Wl 24 moses D* WOX\' hac D(O) 25 cybi D )

itaque in neutra parte reprehensibiles inueniemur, si haec a nobis consuetudo teneatur, ut hora nona de duobus paxamatiis, quae nobis canonica mensura iure debentur, uno paxamatio praelibato aliud huius expectationis gratia in uesperam reseruemus, quem si superuenerit quispiam fratrum cum ipso pariter insumamus, nihil consuetudini solitae amplius adiungentes. et hac dispensatione nequaquam nos fratris contristabit aduentus, qui nobis debet esse gratissimus. siquidem ita ei exhibebimus humanitatis obsequia, ut nihil a rigore continentiae relaxemus. si uero nullus aduenerit, hunc quoque uelut de canonico modo debitum nobis libere praesumemus.