Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Si quis igitur alius secretis heremi delectatus obliuioni tradere potuit humana consortia ac secundum Hieremiam dicere: et diem hominis non desideraui, tu scis, ego quoque id domino sua gratia largiente uel adsecutum uel certe adsequi adnisum fuisse me fateor. itaque pio domini nostri munere memini me in huiusmodi raptum frequenter excessum, ut obliuiscerer me sarcina corporeae fragilitatis indutum, mentemque meam ita omnes exteriores sensus subito respuisse et a cunctis materialibus rebus omnimodis exulasse, ut neque oculi neque aures meae proprio fungerentur officio. et ita diuinis meditationibus ac spiritalibus theoriis animus replebatur, ut saepe ad uesperam cibum me percepisse nescirem ac sequenti die de hesterna absolutione ieiunii penitus dubitarem.

ob quam etiam causam septem dierum cibus, hoc est septem paxamatiorum paria sequestrata in prochirio id est admanuensi sporta [*]( 14 Hierem. 17, 16 ) [*]( 1 indebotum Fl professionibus 0 corr. v 2 inuenire Zl 4 depromtum B1O depromptum R1 et om. βν 5 caritati... 6 depntetis om. βν 9 neque aput nos 0 10 aput FO 12 alius BFOBr: om. βν eremi 0 13 hierimiam Rx iheremiam OZ 16 suam gratiam ORβ 16 nostri] non F 17 me memini B corr. in om. BF excessus B excessu BF: cf. IIII, 5 18 corpore ac F 20 exsoiasse B exultasse F 23 pereipisse R sequente c quenti die ...... cap. 10, 1 commotionis inpulerit desunt in Z: interciderunt 4 folia 25 cibos K1 paximatiorum B7OR paxmat. K 26 sequestratim RKv admanuensis B1F1 admanuenBe K )

538
die sabbati reponuntur, ut refectio praetermissa non lateat qua consuetudine illius quoque obliuionis error excluditur, ut expletum ebdomadae cursum ae sollemnitatem diei ipsius reuolutam finitus panum indicet numerus, festiuitasque diei sacrae et congregationis sollemnitas solitarium latere non possit. quodsi etiam hunc ordinem ille quem praediximus mentis excessus forte turbauerit, nihilominus cotidiani operis modus dierum numerum signans arcet errorem.

et ut eeteras heremi uirtutes silentio praetermittam (non enim est nobis de earum numerositate ac multitudine, sed de solitudinis atque coenobii fine tractandum), causas potius ob quas illam deserere maluerim, quas etiam uos agnoscere uoluistis, breuiter explicabo, omnesque illos quos conmemoraui solitudinis fructus quibus e diuerso sublimioribus meritis duxerim postponendos, breui oratione perstringam.

Quamdiu igitur raritate eorum, qui in heremo tunc temporis morabantur, libertas largior nobis diffusiore solitudinis uastitate blandita est, quamdiu maioribus remoti secretis frequentissime ad caelestes illos rapiebamur excessus, nec tanta uisitantium fratrum inruens multitudo parandae humanitatis necessitate sensus nostros ingentium curarum distentionibus adgrauabat, solitudinis plane tranquilla secreta et illam conuersationem angelicae beatitudini conparandam insatiabili desiderio ac toto animi ardore sectatus sum.

sed cum maior ut dixi numerus fratrum habitationem illius solitudinis coepisset expetere et coangustata uastioris heremi libertate non modo ignem illum diuinae contemplationis frigere fecisset, sed etiam multimodis mentem carnalium [*]( 2 quae F\' errore Bl 3 ebdomadis R solemn. RK 5 solempnitas B 7 nihilhominus Bl cottidiani B cotiditoe Kl 8 significans B 11 illa K 12 adnosoere K brebiter BlO 14 dixerim B\'c 15 prestringam 0 16 raritas Κν herimo R1 17 libertatem nobis largiendo (Jargiendum O2) O2Κν diffusione B 20 parendae B* 22 adgrababat F 23 et RΚν: ad BFO beatitadinis FO conparanda F 25 quum B1F1 dixi∗∗∗ (uid. fuisse dixunus) B 26 herimi Bl 28 frigeacere Kc frigeschere 0 )

539
rerum uinculis conpediret, elegi huius disciplinae utcumque inplere propositum quam in illa tam sublimi professione carnalium necessitatum prouisione torpere, ut, si mihi illa libertas ac spiritales denegantur exoesBuB, abiecta tamen crastinae diei penitus sollicitudine euangelici me praecepti consummatio consoletur, et id, quod mihi de illa theoretica sublimitate subtrahitur, hac oboedientiae subiectione pensetur. miserum namque est cuiuslibet artis ac studii disciplinam quempiam profiteri et ad perfectionem eius minime peruenire.

Quamobrem quantis nunc in hac conuersatione perfruar commodis, breuiter explicabo. uos utrum illa solitudinis lucra his beneficiis ualeant conpensari digesta narratione perpendite, per quam etiam hoc probare possibile est, utrum fastidio an desiderio solitariae illius puritatis his maluerim coenobii angustiis coartari. in hac igitur conuersatione diurni operis nulla prouisio, uenditionis uel coemptionis nulla distentio, non annui panis ineuitabilis cura, non sollicitudo corporalium rerum, qua non tantum propriis, sed etiam multorum aduenientium usibus necessaria praeparantur, postremo nulla adrogantia laudis humanae, quae inmundior his omnibus in conspectu dei etiam magnos heremi labores nonnumquam euacuare consueuit.

uerum ut in illa anaohoretica disciplina illos elationum spiritalium fluctus et exitiabilis cenodoxiae pericla praeteream, ad hoc generale cunctorum pondus, id est communem parandi uictus sollicitudinem reuertamur, quae eo usque mensuram non dico illius antiquae districtionis excessit, quae usum penitus olei nesciebat, sed ne hac quidem nostri temporis remissione coepit esse contenta, in qua uno olei [*]( 5 cf. Mt. 6, 34 ) [*]( 1 competiret F1 conpederet R1 inpediret K(ν) 2 inplere OB: impl. rell. 4 spiritalia denegfttur B 6 theorica ORKc 11 uos uero utrum 0 12 conpensare 0 16 est pronisio B* proaieio est c coemt. B distensio BF\' disstensio F1 18 quU O 19 adrogantia OR: arrog. rell. 21 nonnumquam enaouare consueuit BFOB: frequenter euaonat Kv 22 anachorit. OR1 23 coenodoxiae BFK pericula ORKc 26 destrictionis Bl0 )

540
sextario itidemque lenticulae modio aduenientium usibus praeparato totius refectionis annuae explebantur officia, ita at duplicato nunc et triplicato modo necessitas uictualis uix queat expediri.