Conlationes Patrum (Collationibus)

sed cum duabus ferme ebdomadibus ita se omni contritione carnis ac spiritus subiecisset, ut die sabbati uel dominico non ad percipiendam communionem sacram, sed ad prosternendum se in limine ecclesiae atque ad ueniam suppliciter postulandam matutinus occurreret, nequaquam passus est eum occultorum omnium testis et cognitor uel a se amplius conteri uel ab aliis infamari. nam . quod ille inuentor sceleris, rei suae fur inprobus, laudis alienae callidus infamator, nullo hominum teste conmiserat, per diabolum qui ipsius criminis incentor fuerat publicauit.

adreptus namque dirissimo daemone cunotas factionis occultae patefecit insidias crimina.tionumque ac fraudium idem fuit proditor qui commentor. ita autem spiritu illo inmundo grauiter diuque uexatus est, ut ne orationibus quidem sanctorum illic consistentium, qui diuinorum charismatum merito daemoniis imperabant, potuerit emundari, sed ne ipsius quidem Isidori presbyteri gratia singularis crudelissimum ab eo extruserit uexatorem, cui tanta erat uirtus domini largitate conlata, [*]( 1 protulissent ORflv (pro in ras. m. 2 K): detulissent BF 2 uelud B\' fnrtim F1 3 lucum F 6 neminem F1 7 qumque 0 goleBia Bl0 8 confidens 0 11 ebdomatibus F 14 eolesiae, B1O adque FOB 19 occurreret BFOri adcurreret Rfl(c) 17 contineri B 18 innentor ille. /3 19 conmiseorat FO commis. reU. 20 diabnlum B1K1 21 du. rissimo F1 22 ac om. BF fradiom Bl frandom Rv 25 cariam. BFO 26 emendari B1F1O1 27 isodori B ysodori F psbiteri BOR extruxerit F* )

haec ergo llle in adulescentia sua fnwrae indolis iam tunc indicia praefigurans lineas quasdam . perfectionis illius, quae erat maturitate aetatis augenda, adhuc in annis puerilibus designauit. si igitur ad culmen uirtutum eius uolumus peruenire, talia nobis exordiorumfundamenta iacienda sunt.

Duplex sane ad narrationem huius facti causa me conpulit, primum ut hanc immobilitatem uiri constantiamque pensantes, quanto minoribus inimici inpugnamur insidiis, tanto maiorem tranquillitatis atque patientiae sumamus affectum, deinde ut - firma definitione teneamus a temptationem procellis inpugnationibusqne diaboli tutos nos esse non poesa, . si omne praesidium patientiae nostrae omnemque fiduciam non hi interioris hominis nostri uiribus, sed in cellulae claustris ant in solitudinis recessu sanctoramue consortio uel cuiusquam quae extra nos sit rei praesidio conlocemus.

nisi enim mentem nostram uirtute protectionis suae-ille firmauerit qui in euangelio \'ait: regnum dei intra nos est, frustra aērii hostis insidias aut ; auxilio : cohabitantium hominum uincere aut localibus spatiis declinare a aut munitione tectorum excludere posse - nos credimus. nam eum haec emnla sancto Pafnutio non deessent, non tamen inpughationis aditum aduersus eum [*]( - 94 Luc. 17, 21 ) [*](1\' ut om. BF lumina K1 2 adoliscenti B aduliec.nK1Z adoMo. M1 7 inom. O aduliscentia. DK1 adolikc. R1 Z1 adolesc.R1K1Z1 9 erant B1FOK2Z1 aetatatis B 15 minoribus BFR: minoribus quam ille eet adpetitus Οβv 16 adque B 18 diabuli B1 . posses F 20 \'in pdet non om. BFO1K1 21 sanctorum uel F1 22 reil ei F 25 aut local. spat-declinare om. F 28 tamen BF ideo R:om. Οβ )

sed quia sanotus dei famulus non in his quae extrinsecussunt, sed in ipso occultorum omnium iudice spem sui cordis adfixerat, tantae inpugnationis machinis potuit|potuit commoueri. e contra ille quem ad tantum facinus . praecipitauit inuidia, nonne et solitudinis beneficio et munitione remotioris habitaculi et beati Isidori abbatis atque presbyteri aliorumque sanctorum consortio fruebatur? et tamen quia eum supra harenam repperit turbo diabolicus, non solum inpegit eius, uerum etiam subuertit habitaculum. non ergo quietem nostram extrinsecus inquiramus nec opitulari uitiis inpatientiae nostrae alienam putemus posse patientiam.

sicut enim regnum dei intra nos est, ita inimici hominis domestici eius. nemo enim mihi magis quam sensus meus, qui mihi est uere intimus dtmeatious, aduersatur. et idcirco si fuerimus solliciti, ab intestinis hostibus laedi minime poterimus. ubi enim nobis nostri domestici non aduersantur, ibi et regnum dei in tranquillitate mentis adquiritur. nam si rationem diligenter excutias, laedi ab homine quamuis malignante non potero, I si ipse inpacHaco aduersum me corde non dimicem. si autem laedor, non est uitium iupugnataonis alienae, sed inpatientiae meae.

sicut enim grauis ac solidus cibus sano utilis, ita pernieioeus eat aegrotanti. non autem laedere sumentem potest, nisi ei ad nocendum uires . adiecerit . pereipientis infirmitas. si umquam ergo similis inter fratres fuerit oborta temptatio, nequaquam a cursu tranquillitatis excussi blasphemis [*](14 1. c. 15 Mt. 10, 36 ) [*](1 temtator Bx 2 wpta codd. eremiO \'3 repulerunt Rβ .7 praeoepitauit K1 9 isodori BFZ1 adqae E presbheri B 10 srenam BIO 13 oppitaUre (e im i mutat),: B opitulare F1 - 16 est om. F 18 -potuerimus. a eum (sic) B 19 non B2 v: om. BlFORβ cf. I,13, 2 in om. Rβv 21 discucias R(c) - 22 aduersum BFO: aduersus Rβ27 obhorta FO 28 blasfemis BFKIZ blasfemiis 0 )

deputandas inter electissima fromenta misceri denique ai ad satanan inter angelos vel Iodam inter apostolos oel Nieolaom prauissimae haereseos inuentorem inter diaconos reminiseamar electos, hoc, quod nequissimi homines sanctorum ordini deprehenduntur inserti, mirum esse non poterit. nam licet hose Nicolaum quidam adserant non illam fuisse qui ad opus ministerii ab apostolis est eletusnihilominus tameneum de illo discipulorum fuisse numero negare non possunt, quos omnes tales tamque perfectos id temporis fuisse manifestum est, quales nunc perpaucos uix in coenobiis inuenimus.

non ergo ruinam illius supra dicti fratris, qui in illa heremo tam lugubri lapsus est casu, neque illam horribilem maculam, quam tamen ille ingentibus paenitentiae lacrimis post deleuit, sed beati potius Pafnutii nobis proponamus exempla, nec subuersione illius destruamur cuius antiquum inuidiae uitium etiam anzit in peius adfectata religio, sed huius humilitatem tota uirtute sectemur, quam non illi quies heremi subito genuit, sed inter homines adquisitam consummauit atque excoluit solitudo.

sciendum sane est innidiae morbum difficiiins ad medellam quam cetera uitia peruenire. nam eum quem semel ueneni sui peste corruperit paene dixerim carere remedio.. ipsa namque est lues de qua figuraliter dicitur per prophetam: [*]( 6 cL lob 1, 6. Mt. 10, 4. Act 6, 5. Apoc. 2, 15 . ) [*]( 2 adque B exsecr. § 3 qui BF 4 adque OB conteremur F1 6 aatan βν archangelos 0 nicalaum V 7 hereeeos codd. diacones 0 8 ordine Fx 10 nicalaum F 11 ellectas Fl nihilhomius B1 13 tamquaa F id temporis BFOBn in tempore § in tempore illo e 17 dileait B\' dilnit βc 20 relegio R1K1 hnmilitate FO 21 illi] nulli p* 22 adquieita F adque B 23 solitudo: post hoc uocabvlum in Οβυ cap. XVII incipit. cf. quae in fine capitulorum adnotaui 24 medehun B2R2β2 (passim) 25 diximas B 26 lais P*\' )