Conlationes Patrum (Collationibus)

Et ut exempla quaedam de nostris quoque ineuitabilibus ac paene cotidianis necessitatibus proferamus, quas quantalibet obseruantia numquam ita possumus praecauere, ut non uel inuiti uel uolentes in eas cogamur incurrere: quid quaeso faciendum est, cum refectionem procrastinare disponentibus nobis, utrum refecerimus, ad uesperam frater adueniens percontatur: celandumne ieiunium est et uirtus parsimoniae contegenda, an ueritatis professione prodenda?

si celamus, ut dominico satisfaciamus imperio quo dicitur: non uidearis hominibus ieiunans sed patri tuo qui est in abscondito, et iterum: ne sciat sinistra tua quid faciat dextera tua, profecto mentimur. si uirtutem continentiae propalamus, euangelica nos sententia iure peroollet: amen dico uobis, receperunt mercedem suam.

quid si oblatum a fratre quispiam poculum cum definitione rennuerit, absolute accepturum esse se denegans quod ille gaudens aduentu eius suppliciter ut sumatur exorat? rectumne est ut fratri ad genua prouoluto in terramque prostrato, qui non nisi his officiis uiscera caritatis expleturum esse se credit, etiam cum labore suo pareat, an in sermonis sui atque propositi pertinacia perseueret?

QVRMANVS: In illo quidem superiore exemplo dubium. ut credimus non est quin expediat abscondi continentiam [*]( 4 Mich. 7, 5 14 Mt. 6, 16 16 1 c. 3 18 1. c. 2 ) [*]( 1 illum ΣΠΟoccultatum ΣΟconiungi II\' pernit. Π 2 propter T, sed del. a m. 1 4 prof. JI neclexit 0 6 non distinguit T 7 pene ZTO cottid. T 9 uiolentes 2 post incurrere T in marg. habet: XXI 12 percantatar T\' 14 qaud O 18 sententiae Π1 percellit ΠΟc 19 quod ZOv 20 rennuerit Tl0; renuerit ΣΠϒ1 21 se om. 2 27 superiori T. )

IOSEPH : Has definitiones illorum monasteriorum esse non dubium est, in quibus renuntiationis uestrae ut dieitis rudimenta formata sunt, quorum principes fratrum refectioni suas adsolent praeponere uoluntates et obstinatissime id quod semel mente conceperint exsequuntur. ceterum seniores nostri, quorum fidei apostolicarum signa uirtutum testimonium reddiderunt quique uniuersa iudicio potius ac discretione spiritus quam rigida animi obstinatione gesserunt, eos qui alienis infirmitatibus adquiescerent multo uberiores fructus quam eos qui in suis definitionibus perdurarent capere censuerunt, sublimiorisque pronuntiauerunt esse uirtutis contegere potius continentiam necessario hoc ut dictum est humilique mendacio quam patefacere superbo ueritatis indicio.

Denique abbas Piamun post uiginti et quinque annos oblatam sibi a quodam fratre uuam ac uinum absque haesitatione suscipiens confestim ea quae ingesta fuerant contra consuetudinem degustare quam ignotae cunctis continentiae maluit propalare uirtutem. nam si illud quoque considerare uelimus quod seniores nostros incunctanter fecisse meminimus, qui mirabilia uirtutum suarum uel proprios actus, quos necesse erat ad instructionem iuniorum in [*]( 1 quam om. Π1percontantius n percunctantibus T1 2 fateamnr Π ineuitabilem Π1 4 possimus 0 5 rennnere ΠϒΟ: renuere Σϒ1 uinculo] uti puculo (pocalo m. 2) 77 conlegimus II 6 renuentee Πϒ2imobUem 77 8 monattheriomm X 11 uoluntate Π1 opstinatissime T 12 exsecuntur S execuntur 0 15 discretionis spiritu T qua 4 regida Hl 18 sablimioresque Π1 21 piamon Π2ϒΧΧV T 22 oblatum II adlatam T et T 29 gesta T 25 post uirtatem T m marg. habet : XXV 27 actus proprios T 28 conlationS )

atque utinam nos quoque dignum aliquid haberemus quod ad incitandam fidem proponi iunioribus possit! profecto minime uereremur huiuscemodi illorum figmenta sectari. rectius enim est sub talis figurae colore mentiri quam pro obseruantia inrationabilis istius ueritatis aut ea quae audientes aedificare potuerunt incongrua taciturnitate contegere aut si ex nostra persona ueraciter proferantur iactantiam noxiae uanitatis incurrere.

ad quod etiam nos magisterio suo doctor gentium euidenter instituit, qui reuelationum suarum magnitudinem ex alterius maluit proferre persona dicens: scio hominem in Christo, siue in corpore siue extra corpus nescio, deus scit, raptum usque ad tertium caelum. et scio huiusmodi hominem, quia raptus est in paradiso et audiuit ineffabilia uerba, quae non licet homini loqui.

Inpossibile nobis est breuiter\' uniuersa percurrere. quis etenim enumerare sufficiat omnes propemodum patriarchas sanctosque innumerabiles, alios pro uitae tutamine, alios pro benedictionis desiderio, alios pro misericordia, alios pro alicuius occultatione mysterii, alios pro zelo dei, alios pro examine ueritatis patrocinium ut ita dixerim adsumpsisse mendacii? quae sicut enumerari cuncta non possunt, ita praetermitti penitus uniuersa non debent.

nam beatum Ioseph pietas conpulit, ut falsum fratribus crimen etiam cum obtestatione regiae salutis inpingeret dicens: exploratores estis: infirmiora terrae uenistis inspicere, et infra [*]( 12 II Cor. 12, 2-4 27 Gen. 42, 9 (LXX) 28 1. o. 16 (LXX) ) [*]( 2 diindicare T 4 posset TlOv 8 potuerant Πϒυ9 iactantia nODe uanitatie enarrare n 10 nos etiam TO 12 personam 2 18 extra corpore Π1 14 iecit 27 15 qui 2 16 paradyso F paradisam Tv 18 nulla distinctio in T 22 milterii TITO eiaminatione Πυ ezanime 0 23 assnmsisse S adsnmsisse 0 26 obstinatione 77 )

non ergo tam reprehensibile fuit metum fratribus incussisse mendacio quam sanctum atque laudabile occasione ficti periculi inimicos ac uenditores suos ad salutarem paenitentiam conpulisse. denique cum grauissimae insimulationis urguerentur inuidia, non illius quod falso obiciebatur, sed anterioris criminis conscientia frangebantur, dicentes ad inuicem: merito haec patimur, quia peccauimus in fratrem nostrum, quia despeximus tribulationem animae eius, cum rogaret nos, et non audiuimus eum: propter hoc uenit nobis omnis tribulatio haec. quae quidem confessio non solum apud fratrem in quem inpia crudelitate peccauerant, uerum etiam apud deum humilitate saluberrima tantum eorum facinus, ut credimus, expiauit.

quid Salomon, qui perceptum a deo sapientiae donum in primo iudicio suo non nisi adsumptione mendacii declarauit? nam ut ueritatem quae muliebri mendacio tegebatur exculperet, etiam ipse mendacii utique astutissime excogitati usurpauit auxilium dicens: adferte mihi gladium, et diuidite infantem [*]( 14 1. c. 21 (LXX) 26 III Beg. 3, 24-25 ) [*]( 1 inquid TO ez uobis T Vulg. fratrum 77 . 2 custodiemini JITOv 4 pro 771 faraoais II 7 inopie periculo 2 10 quem Π1 aancta atque laudabili T facti 77\' 12 conpulisset 2 graniuime 2 urgerentur 77T 13 falsum T 16 dispeximna 77T* 17 et] nt 0 audiremus ΠϒΟ1. 18 in nobis 0 19 aput 2IIO impi.e (a eras.) 77 20 aput 20 apnd deum om. 77c 21 salamon ΣΠ 22 qai om. 0 28 assnmtione 2 24 mulieris 77c ezsculperet T ezcnlpe sed 0 ipse etiam Σ1; transposuit eadem manus 25 mendacio 77 aBtutissimae 77\' auzilio 2 26 afferte 2 )