Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

et idcirco dispensationes has quas uel ob uoluntatem dei uel ob praefigurationem spiritalium sacramentorum uel ob quorundam salutem sanctos uiros in ueteri testamento legimus exsecutos, in tantum nos quoque, cum necessitas coartauerit, non possumus abdicare, ut ne ipsos quidem apostolos, ubi consideratio alicuius utilitatis exegit, ab eis declinasse cernamus. quae paulisper interim differentes digestis primitus quae adhuc de ueteri testamento proferre disponimus post haec congruentius inferemus, ut facilius adprobetur uiros iustos et sanctos tam in nouo quam in ueteri testamento in his oeconomiis sibi per omnia concordasse.

quid enim de illa Chusi ad Absalom pro salute regis Dauid pia [*]( 1 Pb. 5, 7 2 Prov. 20, 17 4 Ex. 23, 7 13 I Reg. 24, 7 ) [*]( 1 locuntur ΣΠΟ 3 et ante postea om. II 4 inquid TO 5 ueniabiliter TITOv 6 non om. T 8 regem ΣΠ1 ahimelech 2 achimelech Π2 abimelec 0 9 cuiusquam ΠϒΟυ: at cf. Inst. X, 6 11 insectationem ΠΟ 12 equidem 0 16 bac Π1 20 possum 77 21 exigit Σϒ123 proferere 2 26 ocoenominiia 2 OeCωΝΟΜΘΙCT 27 husi II corr., item in- fra absalom 2\': absolom Σ1 abaalon UO absolon T (eadem diuersitas infra) )

480
simulatione dicemus, quae cum tota fallentis et circnmaenientis promatur affectu et utilitatem consulentis inpugnet, scripturae diuinae testimonio conprobatur ita dicentis: domini autem nutu dissipatum est consilium Achitofel utile, ut induceret dominus super Absalom malum? nec enim reprehendi poterat id quod recto proposito ac pio iudicio pro iustis partibus gerebatur ac pro illius cuius pietas deo placebat salute atque uictoria religiosa fuerat simulatione conceptum.

quid etiam de illius feminae pronuntiabimus facto, quae suscipiens illos qui ad regem Dauid a praedicto Chusi fuerant destinati abscondit in puteo et expandens uelamen super os eius, cum ptisanas se torrere simulasset, transierunt, inquit, gustata paululum aqua, atque hoc eos figmento ab insequentium manibus liberauit? quapropter respondete quaeso mihi, quid fuissetis acturi, si qua nobis nunc sub euangelio constitutis similis fuisset exorta condicio: utrumnam maluissetis eos simili celare mendacio dicentes eodem modo: transierunt gustata paululum aqua, et inplere illud quod praecipitur: erue eos, qui ducuntur ad mortem: et redime eos qui interficiuntur, ne parcas, an ueritatis confessione latitantes prodere perempturis?

et ubi illud apostoli: nemo quod suum est quaerat, sed quod alterius, et: caritas non quaerit quae sua sunt, sed ea quae aliorum, ac de se ipso: non quaero, inquit, quod mihi utile est sed quod multis, ut salui fiant ? si enim ea quae nostra sunt quaerimus et id quod nobis utile est pertinaciter uolumus retentare, etiam in huiusmodi necessitatibus loqui nos necesse est ueritatem et reos fieri mortis [*]( 3 II Beg. 17, 14 12 L c. 20 19 Prov. 24, 11 (LXX) 22 ICor. 10,24 23 I Cor. 13, 5. Phil.2,4 24ICor.lO,33 ) [*](1 toto TOv circumuenientes Π1 4 ahitofel Π1ϒ utile om. IIO 10 cusi 0 11 distiDati T 12 tyunas T tisanas 0 tenere Π1 terere Π213 inquid TO panlolom T 16 eztorta 2 18 paalolum T 19 dicnntnr T 20 redimere ΠΟne] et T* in rOl. 21 peremtarii EO pott ubi in T add. eat a in. 2 24 se om. Σ, s. I. additum in n inquid IITO )

481
alienae: si uero ea quae aliis salutaria sunt nostris utilitatibus praeponentes apostolico satisfecerimus imperio, sine dubio subeunda eat nobis necessitas mentiendi.

et idciroo nec integra caritatis uiscera possidere nec ea quae aliorum sunt secundum apostolicam disciplinam quaerere poterimus, nisi his quae districtioni nostrae perfectionique conueniunt paululum relaxatis condescendere utilitatibus aliorum prono maluerimus affectu et ita cum apostolo infirmis efficiamur infirmi, ut lucrari possimus infirmos.

Quibus eruditus exemplis beatus quoque apostolus Iacobus omnesque illius ecclesiae primitiuae praecipui principes apostolum Paulum ad simulationis figmenta descendere pro inbecillitate infirmantium cohortantur eumque purificari secundum obseruantiam legis, caput radere, uota offerre conpellunt, praesens illud dispendium quod ex hac hypocrisi gignebatur nihili reputantes, sed contemplantes potius lucra quae erant ei illius diutina praedicatione parienda.

non enim tantum apostolo Panlo lucrum ex hac eius fuerat districtione conlatum, quantum celeri eius exitio uniuersis gentibus detrimentum. quod sine dubio uniuersae tunc euenisset ecclesiae, nisi illum haec utilis ac salubris hypocrisis praedicationi euangelicae reseruasset. tunc enim necessario ac ueniabiliter adquiescitur mendacii detrimento, quando maius ut diximus inminet de ueritatis confessione dispendium et utilitas quae nobis de ueritate confertur conpensare illa quae generanda sunt damna non praeualet.

quod temperamentum etiam aliis uerbis idem beatus apostolus ubique se semper tenuisse testatur. nam cum dicit: factus sum Iudaeis sicut Iudaeus, ut Iudaeos lucri facerem: his qui sub lege erant quasi sub lege essem, cum ipse non essem sub [*]( 28 I Cor. 9, 20-22 ) [*]( 2 proponentes Σ 6 destrietioni 2 diatrictione Π1paulolam T 8 cum apostolo cum T 9 lucrare 2 10 non distin- guit T 12 diacendere Tl 13 inbeccillitate 2 cumque 77 16 nihil T nicil 0 ut solet erant] aant T 18 destrictione 2 20 eainisset II 25 gerenda 2 80 ipse sub lege non essem Πυ ) [*]( xm. Cass. S. ) [*]( 31 )

482
lege, ut eos qui sub lege erant lucri facerem: his qui sine lege erant tamquam sine lege essem, cum sine lege dei non essem sed in lege essem Christi, ut eos qui sine lege erant lucri facerem: factus sum infirmis infirmus, ut infirmos lucri facerem: omnibus omnia factus sum, ut omnes facerem saluos, quid aliud ostendit quam secundum infirmitatem atque mensuram eorum qui instituebantur condescendisse se semper et a perfectionis rigore aliquid relaxasse, nec tenuisse se id quod districtio poscere uidebatur, sed illud magis praeposuisse quod infirmantium utilitas exigebat?