Conlationes Patrum (Collationibus)

Denique ipse auctor signorum omnium atque uirtutum, cum ad doctrinae suae magisterium discipulos aduocaret, quid ab eo ueri atque lectissimi sectatores peculiariter discere deberent euidenter ostendit: uenite, inquit, et discite a me, non utique ut daemonas caelesti potestate pellatis, non ut leprosos emundetis, non ut caecos inluminetis, non ut mortuos suscitetis: haec enim etiamsi per quosdam seruos meos operor, non potest se inserere laudibus dei humana condicio nec ullam sibi in hoc minister et famulus decerpere [*]( 3 Luc. 9, 49 6 1. c. 50 8 Mt. 7, 22 11 1. c. 23 15 Lnc. 10, 20 21 Mt. 11, 28-29 ) [*]( 4 aeciente 11* 6 reeponderet II 7 aduersum Σʋ et Vulg. eis] sibi T in eis in II, sed prius in deletum flnem 0 8 alterum domine om. T nonne in nomine tno 2: cf. cap. 1, 3 9 prof. II eicimuB Π1 et in ... eiecimns om. Oc 11 esie se 0 12 operari 0 14 in om. 0 18 adque 0 19 et quid 0 20 uiri III electiuimi IPc rectissimi TOr discedere debent Π1 21 inquid 7IO 22 daemones Π2Υ2ʋ caelestiB II\' 23 mundetia T 24 enim om. II 26 conditio IIT nec] ne O debet decerpere TO )

hoc enim est quod cunctis generaliter discere et exercere possibile est, opera autem signorum atque uirtutum nec semper necessaria nec omnibus conmoda sunt nec omnibus conceduntur. humilitas ergo est omnium magistra uirtutum, ipsa est caelestis aedificii firmissimum fundamentum, ipsa est donum proprium atque magnificum saluatoris. is etenim uniuersa miracula quae Christus operatus est sine periculo elationis exercet, qui mitem dominum non sublimitate signorum, sed patientiae atque humilitatis uirtute sectatur.

qui uero inmundis spiritibus imperare aut languentibus sanitatum dona conferre aut aliquod signum mirabile populis gestit ostendere, quamuis in ostentationibus suis Christi inuocet nomen, tamen alienus Christo est, quia humilitatis magistrum superba mente non sequitur. nam etiam cum ad patrem remeans quoddam ut ita dixerim conderet testamentum, hoc discipulis dereliquit: mandatum, inquit, nouum do uobis ut diligatis inuicem, sicut dilexi uos ut et uos diligatis inuicem, statimque subiunxit: in hoc cognoscent omnes quia mei estis discipuli, si dilectionem habueritis inuicem.

non ait csi signa atque uirtutes similiter feceritis\', sed si dilectionem inuicem habueritis, quam certum est nisi mites atque humiles seruare non posse. quapropter numquam monachos probos nec morbo cenodoxiae uacuos nostri maiores esse duxerunt, qui semet ipsos exorcistas coram hominibus profitentur et inter admirantium turbas hanc quam [*]( 2 1. c. 29 18 Ioh. 13, 34 20 1. c. 35 ) [*]( 1 inquid O 2 a] ex Π O 6 eBt ergo TIOv ipsa...7 fondamentum om. T 8 is 2: om. T, in II his erasum est his 8. l- m. 2 0 12 inperare 0 18 aliquot 27 aliqaid Π1O POpulo T 14 alienus] longe T 15 a om. 2 qui T 17 diadpulos Π1 dereliquid II derelinqait T1 derelinqaid 0 18 inquid 0 19 sicut] ut T nt et] et ut I at et.. inuicem om. T 22 in inuicem TO 23 in inuicem 0 habaelitis in innicem T 25 nec] sed T 26 dixerunt ΥΟ2ʋ ) [*]( XID. Cut. i. ) [*]( 28 )

sed in cassum. qui enim innititur mendaciis, hic pascit uentos: idem autem ipse sequitur aues uolantes. sine dubio enim eueniet eis illud quod in Prouerbiis dicitur : sicut uenti et nubes et pluuiae manifestissimae sunt, ita qui gloriantur in dato falso. et ideo si quis coram nobis horum aliquid fecerit, non de admiratione signorum, sed de ornatu morum debet apud nos esse laudabilis, nec utrum daemonia ei subdita sint, sed utrum caritatis membra quae describit apostolus possideat inquirendum.

Et re uera maius miraculum est de propria carne fomitem eradicare luxuriae quam expellere inmundos spiritus de corporibus alienis, et magnificentius signum est uirtute patientiae truculentos motus iracundiae cohercere quam aeriis principibus imperare, plusque est exclusisse edacissimos de corde proprio tristitiae morsus quam ualitudines alterius febresque corporeas expulisse: postremo multis modis praeclarior uirtus sublimiorque profectus est animae propriae curare languores quam corporis alieni. quanto enim haec sublimior carne est, tanto praestantior eius est salus, quantoque pretiosioris excellentiorisque substantiae, tanto grauioris ac perniciosioris est et ruinae.

Et de illis quidem curationibus ita beatissimis apostolis dicitur: nolite gaudere quia daemonia uobis subiciuntur. hoc enim faciebat non eorum potestas, sed uirtus nominis inuocati: et idcirco monentur ut ex hac parte [*](2 ProT. 10, 4 5 Prov. 25, 14 (LXX) 10 cf. I Cor. 13, 4 aqq. 25 Luc. 10, 20 ) [*](1 praeaumseruut 2 iactantissimam Π1 3 pasoet 7IT poscit Ol 4 sequetur 2 euenit T eis} illis 27 5 pronerbis 0 5 et pluaiae et nubes T 6 gloriatur T 7 aliquit Π (Σ) 9 aput UO subiecta ΠΥΟʋ 12 VII (sic) 0 13 luxoriae Π1Υ1 inmundis Π1 15 coercere T cohibere Πʋ 16 excusisse T 17 ualetudines ΣΟ ualitudinis Π2 18 posttremo Z 19 wt om. Π 20 langores 0 quantum T 22 ac] et Z pemit. ΠΥ 24 VIII 0 25 subioiuntur uobis T 27 inuocata T )

Et ut hoc ipsum quod diximus uel testimoniis ueterum uel diuinis oraculis adprobemus, quid beatus Pafnutius uel de admiratione signorum uel de gratia senserit puritatis, immo quid angeli reuelatione cognouerit, ipsius uerbis atque experimentis rectius proferemus. hic namque ita multis uigens annis districtione praecipua, ut crederet se etiam carnalis concupiscentiae laqueis penitus absolutum, eo quod cunctis infestationibus daemonum quibus diu aperteque conflixerat superiorem se esse factum sentiret, dum aduenientibus uiris sanctis pulmentum lenticulae, quod illi atheran nominant, praepararet, manus eius, ut adsolet, in clibano flamma superuolitante conbusta est.

quo facto tristificatus magnum in modum coepit secum tacitus uoluere, cur ignis, inquiens, mecum non habet pacem, cum diriora mihi daemonum cesserint proelia? aut quemadmodum me in illo metuendo examinis die pertransiturus ille ignis inextinguibilis et inquisitor meritorum omnium non tenebit, cui nunc extrinsecus hic temporalis ac paruulus non pepercit ? cumque aestuanti huiuscemodi cogitationibus atque tristitia sopor subitus obrepsisset, adueniens angelus domini, cur, inquit, Pafnuti, tristis es, quod necdum tibi pacatus sit ignis iste terrenus, cum adhuc resideat in membris tuis carnalium motuum necdum ad purum excocta conmotio ?