Conlationes Patrum (Collationibus)
Cassian, John
John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.
inde est quod orantes non solum protectorem ac saluatorem, sed etiam adiutorem ac susceptorem dominum proclamamus. in eo enim quod prior aduocat et ignorantes nos atque inuitos adtrahit ad salutem, protector atque saluator est, in eo autem quod adnitentibus nobis opem ferre refugientesque suscipere ac munire consueuit, susceptor ac refugium nominatur. denique hanc dispensationis dei multiplicem largitatem beatus apostolus mente pertractans et in quoddam inmensum atque interminabile pietatis dei pelagus se incidisse conspiciens exclamauit: o altitudo diuitiarum sapientiae et scientiae dei: quam inscrutabilia iudicia dei et inuestigabiles uiae eius. quis enim cognouit sensum: domi ?
huius ergo scientiae admirationem, quam ille talis ac tantus gentium magister expauit, euacuare conabitur, quisque crediderit illius inaestimabilis abyssi profunditatem humana ratione se posse metiri. nam qui ad plenum dispensationes dei, quibus salutem in hominibus operatur, uel mente concipere uel disserere se posse confidit, procul dubio inpugnans apostolicae sententiae ueritatem scrutabilia esse dei [*]( 17 Rom. 11, 88-84 ) [*]( 1 deum] dni ΣΟ 2 ac IITOcp Pr.: et Z (?) ν 3 fraglantiam 0 5 a om. II a nobis utiliter T perspexerat II 6 insperare Σ 9 et susceptorem deum 0 11 saluatur Π1 12 aduitentibus ΠΥΟ: annitentibus ϕ inqitentibus Σ fugientelque Tcp 18 munere U\' 18 innt iudicia ΥΟν dei] eios Ον infnuestigabiles Σ: sed cf. infra §. 3 uestigabiles 22 oredederit Π1 inaestimabiles II ioeztimabilis abiui 0 28 dispensationis II 25 deserere IP 26 dei eaae ΠΥ iudicia dei 0\' )
hanc igitur dispensationem atque amorem suum, quem nobis tribuere dominus indefessa pietate dignatur, uolens motu humanae affectionis exprimere nec inueniens in hac creatura talem caritatis affectum, eoi eum conparare dignius posset, tenerrimis piae matris uisceribus conparauit et utitur quidem hoc exemplo, quia carius aliud in natura hominum non potest inueniri, dieeas: numquid obliuisci potest mulier infantem suum, ut non misereatur filio uteri sui? sed non contentus hac conparatione transcendit eam confestim atque subiungit dicens: et si illa oblita fuerit, ego autem non obliuiscar tui.
Per quod euidenti ratione colligitur ab his qui non loquacibus uerbis, sed experientia duce uel magnitudinem gratiae uel modulum humani metiuntur arbitrii, quia non lenibus cursus, nec fortibus proelium, nec sapientibus panis, nec prudentibus diuitiae, nec scientibus gratia, sed operatur haec omnia unus atque idem spiri-
tus, diuidens unicuique prout uult et ideireo fide non dubia et ut ita dicam palpabili experientia conprobatur uniuersitatis deum uelut piissimum patrem benignissimumque medicum secundum apostolum indifferenter omnia in omnibus operari et nunc quidem salutis inspirare principia et inserere unicuique [*]( 8 Esai. 49, 15 11 l. c. 15 Eccles. 9, 11 (LXX) 18 I Cor. 12, 11 ) [*]( 1 inneitigabiles Π2 poet audacia addunt ΠΥΟν: ipeo quoque domino haec ad eoe ita testante: no-n enim cogitationes meae cogitationes nestrae, neque uiae neetrae niae meae (aiae meae uiae neetre O), dicit dominus. quia sicut exaltantur caeli a terra, sio exaltatae sunt uiae mae a uiis uestris, et cogitationes meae a cogitationibus nestfis (Esai. 55, 8—9) quod scripturae testimonium quamquam hoc looo non ineptum esse uidetur, non quadrat tamen pluralis nummeras ess adiunctus singulari pronnatiabit 5 digans Σ8 inuenire Π1 numquit Σ 9 uteris 2 10 transcendet Π 18 autem Σ (Q&M lye» LXX) tamen ΠΥΟν tai dicit domina T 15 XVIIII in ras. m. 2 O cuidente Π17 gratiae sed operetur Π 19 nnicnque II 28 nnicuque Π1 )