Conlationes Patrum (Collationibus)

omnes namque hoe adfectus in Psalmis inuenimus expressos, ut ea quae incurrerint uelut in speculo purissimo peruidentes efficacius agnoscamus et ita magistris adfectibus eruditi non ut audita, sed tamquam perspecta palpemus, nec tamquam memoriae conmendata, sed uelut ipsi rerum naturae insita de interno cordis parturiamus adfectu, ut eorum sensus non textu lectionis, sed experientia praecedente penetremus. atque ita ad illam orationis incorruptionem mens nostra perueniet, ad quam in superiore tractatu, quantum dominus donare dignatus est, ordo conlationis ascendit: quae non solum nullius imaginis occupatur intuitu, sed etiam nulla uocis, nulla uerborum proeecutione distinguitur, ignita uero mentis intentione per ineffabilem [*]( 25 cf. VnII, 25 ) [*]( 2 nustra eorum V 3 pereepit V nationem V 4 etpnsitionem V docimenta VDl 5 recipientis VDXP 6 decantatur D conscriptfl D* 7 praecedemas OX: praecidimus V1P1 praecedimas VDP* intillectam V. sequemur VOX: sequamur D\' sequimar D\'P 9 cottid. D 14 ignorantia 0 16 expressus V 17 puidentis D\' efficatius DX 18 prospecta D perspecta ... 19 tamquam om. 0 22 adque VO incurrupt. Y 23 perueniat X 26 intaitur D1 proseqautione 0 ) [*]( XIII. Cus. 8. ) [*]( 20 )

GERMANVS : Non solum nobis traditionem spiritalis huius quam popoadmus disciplinae, sed ipsam plane perfectionem satis aperte atque dilucide putamus expressam. quid enim potest esse perfectius quidue sublimius quam dei memoriam tam conpendiosa meditatione conplecti atque unius uersiculi uolutatione a cunctis uisibilium terminis emigrare et quodammodo affectus orationum cunctarum breui sermone concludere ? et idcirco unum quod superest adhuc nobis precamur exponi, quemadmodum hunc eundem uersiculum quem nobis uice formulae tradidisti stabiliter retinere possimus, ut sicut per dei gratiam sumus a saecularium cogitationum ineptiis liberati, ita spiritales quasque inmobiliter retantemus.

Cum enim capitulum cuiuslibet psalmi mens nostra conceperit, insensibiliter eo subtracto ad alterius scripturae textum nesciens stupensque deuoluitur. cumque illud in semet ipsa coeperit uolutare, necdum illo ad integrum uentilato oborta alterius testimonii memoria meditationem materiae prioris excludit. de hac quoque ad alteram subintrante alia meditatione transfertur, et ita animus semper de psalmo rotatus ad psalmum, de euangelii teitu ad apostoli transiliens lectionem, de hac quoque ad prophetica deuolutus eloquia et exinde ad quasdam spiritales delatus historias per omne scripturarum corpus instabilis uagusque iactatur, nihil pro arbitrio suo praeualens uel abicere uel tenere nec pleno [*]( 1 inexplibili V inezplibile Dl inezplicabile D\' 2 materies V- materias rdL « 3 adque VO profudit D\' 5 poposcimus V 6 adque VO delacide V loeide 0 7 qaitae O 8 ftdque V 12 nirsiculum V 13 tndediBti D1 14 sicut] eunt D1 15 ineptis D retentemos D\'OPJX: retinemas V reteaemu Dl retentimos P1 17 sabtnctn F1 scribt. VO 19 aolitare OX1 22 nlmo 0 23 rotatur D transiens Y 24 profitica deaolntnr V 25 dilatus D1 histurias Y 26 scribt. VO )

atque ita mens mobilis semper ac uaga in tempore quoque synaxeos uelut ebria per diuersa distrahitur, nullum officium conpetenter exsoluens. uerbi gratia cum orat, psalmum ant aliquam recolit lectionem. cum decantat, aliud quid meditatur quam textus ipsius continet psalmi. cum lectionem recitat, faciendum aliquid uoluit faotnmne reminiscitur. atque in hunc modum. nihil disciplinate nec oportune recipiens uel. dimittens uelut fortuitis agi uidetur incursibus, retinendi ea quibus delectatur uel inmorandi eis non habens potestatem.

necessarium ergo nobis est prae omnibus nosse quemadmedum haec spiritalia conpetenter explere possimus officia uel certe hunc eundem uersiculum, quem nobis uice formulae tradidisti, inmobiliter custodire, ut omnium sensuum ortus ac fines non in sua uolubilitate fluctuent, sed in nostra dicione consistant.

ISAAC: Lioet pridem super hac re disputantibus nobis de orationis statu, quantum reor, sit sufficienter expressum, tamen quia nobis haec eadem poscitis iterari, de confirmatione cordis breuiter intimabo. tria sunt quae uagam mentem stabilem faciunt, uigiliae, meditatio et oratio, quarum adsiduitas et iugis intentio conferunt animae stabilem firmitatem.