Conlationes Patrum (Collationibus)

Quemadmodum hi, quibus usus est bellica tela tractandi, cum ante regem mundi huius artis suae cupiunt peritiam demonstrare, in paruissima quaedam scutula, quae depicta in se continent praemia, iacula uel sagittas intorquere contendunt, certi quod non alias nisi destinationis suae linea ad finem possint desiderati praemii peruenire, quo tum demum utique potientur, cum propositum scopon ualuerint obtinere: qui si forte ab eorum fuerit subtractus intuitu, quantumlibet a recto tramite cassa imperitorum deerret intentio, excidisse se tamen ab illius disciplinatae lineae directione non sentient, quia nullum habent certum signum quod uel peritiam directionisprobet uel arguat prauitatem. et ideo cum inutiles in aera uacuumque fuderint iactus, in quo peccauerint quoue decepti sint diiudicare non possunt, quippe quos nullum accusat indicium quantum a directione discesserint, nec quo deinceps [*]( 1 quid D: qui Xv 2 quid sit nobis similiter et si D 10 dirigemns r: dirigimus D (8.1. m. 2) X 11 recarrentia Dl 12 ad om- DX: habent \'8 Msapttd Cuyckium quandam normam rectissime D quadam norma certissima (rectissima r) Xr corrigemus X: corrigimas D 13 conatos D1 14 deaiarit Xr 17 quedam D: quadam X v 18 continet Xc 19 diatinationis D 20 ttlnde- III. mũ∗∗ (1 uel 2 litt. eras.) D 22 abstractus D\' 27 quoue D )

ita igitur et nostri propositi finis quidem secundum apostolum uita aeterna est, ita eodem pronuntiante: habentes quidem fructum uestrum in sanctificationem, finem uero uitam aeternam, scopos uero est puritas cordis, quam sanctificationem non inmerito nuncupauit, sine qua praedictus finis non poterit adprehendi, acsi dixisset aliis uerbis: habentes quidem scopon uestrum in cordis puri.. tate, finem uero uitam aeternam. de qua destinatione docens nos idem beatus apostolus ipsum nomen, id est scopon, significanter expressit ita dicens: quae posteriora sunt obliuiscens, ad ea uero quae in ante sunt extendens me, ad destinatum persequor, ad brauium supernae uocationis domini.

quod euidentius in Graeco ponitur zατὰϭϰοπὸν ϭ̀ιώϰω , id est secundum destinationem persequor, tamquam si dixisset: hac destinatione qua illa quae posteriora sunt obliuiscor, id est anterioris hominis uitia, ad finem brauii caelestis peruenire contendo. quidquid ergo nos ad hunc scopon, id est puritatem cordis potest dirigere, tota uirtute sectandum est, quidquid autem ab hac retrahit, ut perniciosum ac noxium deuitandum. pro hac enim uniuersa agimus atque toleramus, pro hac parentes, patria, dignitates, diuitiae, deliciae mundi huius et uoluptas uniuersa contemnitur, ut scilicet puritas cordis perpetua retentetur.

hac itaque nobis destinatione proaposita semper actus nostri et cogitationes ad eam obtinendam rectissime dirigentur. quae si prae oculis nostris iugiter statuta non fuerit, non solum cunctos labores nostros uacuos pariter atque instabiles reddens in cassum eos ac sine ullo [*]( 4 Rom. 6, 22 11 Phil. 3, 18—14 ) [*]( 4 sanctificationem (ει̉ς ὰγιαϭμόν) Dc: sanctificatione X 6 quem D iicupauit D 9 distinatione X* 12 in ante] in priora X: cf. VI, 14, 1 13 braoium coronae inezpngnabilis brauium D 14 greeo DX 16 distinatione X 18 quicquid DXbis 21 toleramus et agimuB Xv 22 diliciae Dl 24 retentetnr r: retenetnr D1 ntineatur D\'c distinatione DXX 26 dirigentllr] hic incipit W 27 ua.cu...os. D uarios X 28 adque W )

Hinc namque est quod nonnullos mundi huius maximas facultates et non solum multa auri atque argenti talenta, uerum etiam praediorum magnificentiam contemnentes post haec uidimus pro scalpello, pro graphio, pro acu, pro calamo commoueri. qui si contemplationem cordis mundi fixam tenerent, numquam utique pro paruis rebus admitterent, quod ne pro magnis ac pretiosis incurrerent opibus, easdem penitus abicere maluerunt.

nam et plerumque nonnulli tanto zelo codicem seruant, ut eum ne leuiter quidem legi uel contingi ab aliquo sinant, et inde occasiones inpatientiae ac mortis incurrunt, unde monentur stipendia patientiae et caritatis adquirere, cumque omnes diuitias suas pro Christi amore disperserint, pristinum tamen cordis affectum in rebus minimis retentantes et pro ipsis nonnumquam mobiliter irascentes, ueluti qui nou habeant apostolicam caritatem, ex omnibus infructuosi sterilesque redduntur. quod in spiritu beatus apostolus praeuidens et si distribuero, inquit, in cibos pauperum omnes facultates meas et tradidero corpus meum ut ardeam, caritatem autem non habuero, nihil mihi prodest-