Conlationes Patrum (Collationibus)

cuins etiam regni qualitatem describit apostolus ita dicens: non enim regnum dei est esca et potus, sed iustitia et pax et gaudium in spiritu sancto. itaque si regnum dei intra nos est et ipsum regnum dei iustitia et pax et gaudium est, ergo qui in istis commoratur sine dubio in regno dei est, et e contrario illi qui in iniustitia et discordia et tristitia mortem operante uersantur, in regno diaboli et in inferno ac morte sunt constituti. bia enim indiciis uel dei uel diaboli discernitur regnum. et re uera si sublimi mentis intuitu consideremus statum illum, in quo degunt caelestes supernaeque uirtutes quae uere in regno dei sunt, qui alius esse credendus est quam perpetua iugisque [*]( 12 Luc. 17, 20-21 19 Rom. 14, 17 ) [*]( 3 intitum D* 4 duleat D* adque W 5 reccidisse W1: recidisse D\' W\'X recedisse Dl 6 separatum W 7 xp̄̃ο D\' 10 in a L D 11 ea iam] eadem Dl 14 enim D: amen WX 15 inter nos est D 17 zabolo (z in ras.) D 19 dificribit D describet W1 23 commemoratur W 24 iustitia D\' . 25 diabali Dl zabali D\': ita et infra 29 quid aliud X* ) [*]( 2 + )

quid enim tam proprium uerae beatitudini tamque conueniens quam tranquillitas iugis et gaudium sempiternum ? et ut hoc ipsum quod dicimus ita esse non mea coniectura, sed ipsius domini auctoritate certius instruaris, audi eum qualitatem et statum mundi illius apertissime describentem: ecce, inquit, ego creo caelos nouos, et terram nonam: et non erunt in memoria priora, neque ascendent super cor. sed gaudebitis et exultabitis usque in sempiternum in his, quae ego creo. etrursum: gaudium et laetitia inuenietur in ea, gratiarum actio et uox laudis. et erit mensis ex mense, et sabbatum ex sabbato. et iterum: gaudium et laetitiam obtinebunt, fugiet dolor et gemitus.

et si adhuc clarius de illa conuersatione et ciuitate sanctorum uultis agnoscere, adtendite quae ad ipsam Hierusalem uoce domini dirigantur: et ponam, inquit, uisitationem tuam pacem, et praepositos tuos iustitiam. non audietur ultra iniquitas in terra tua, uastitas et contritio in terminis tuis, etoccupabit salus muros tuos, et portas tuas laudatio. non erit tibi amplius sol ad lucendum per diem, nec splendor lunae inluminabit te: sed erit tibi dominus in lucem sempiternam, et deus tuus in gloriam tuam. non occidet ultra sol tuus, et luna tua non minuetur: sed erit dominus in lucem sempiternam, et conplebuntur dies luctus tui.

et idcirco beatus apostolus non generaliter neque simpliciter omne gaudium regnum dei esse pronuntiat, sed signanter ac specialiter illud solum quod in spiritu sancto est. nouit enim esse aliud quoque uituperabile gaudium, de quo dicitur: mundus iste gaudebit, et: uae uobis qui ridetis, quia plorabitis. [*](5 Esai.65, 17-18 9 Esai. 51, 3. 66, 23 12 Esai. 36,10 15 Esai. 60, 17-20 26 cf. Rom. 14, 17 29 Ioh. 16, 20 30 Luc. 6, 25 ) [*]( 1 beatitudine D1 beatitndinis Wl 4 auctoritate] uoluntate D 6 inquid Dl 7 erant D1 memoriam DW ascendet X1 16 inquid DW 18 uastitas] ueritas D\' occnpauit D 23 occidit D\' 28 aliut D 30 ue DW )

Quamobrem in hoc corpore constitutus iam nouerit unusquisque illi se regioni uel ministerio deputandum, cuius in hac uita semet ipsum participem cultoremque praebuerit, illiusque se etiam in illo perenni saeculo consortem futurum esse non ambigat, cui nunc ministrum se sociumque maluerit exhibere, secundum sententiam domini ita dicentis: si quis mihi ministrat, me sequatur, et ubi sum ego, illic et minister meus erit. nam quemadmodum diaboli regnum per coniuentiam suscipitur uitiorum, ita regnum dei per exercitationem uirtutum puritate cordis ac spiritali scientia possidetur.

ubi autem regnum dei est, ibi procul dubio et nita habetur aeterna, et ubi regnum diaboli est, ibi mortem atque infernum esse non dubium est. in quo qui fuerit, nec laudare dominum potest secundum prophetae sententiam dicentis: non mortui laudabunt te, domine: neque omnes, qui descendunt in infernum (sine dubio: peccati). sed nos, inquit, qui uiuimus (non uitiis scilicet nec mundo huic, sed deo), benedicamus dominum, ex hoc nunc et usque in saeculum. non enim est in morte qui memor [*](3 Luc. 19, 19 et 17 4 Mt. 19, 28 7 I Cor. 15, 28 14 Ioh. 12, 26 22 Ps. 113, 17-18 27 Pe. 6, 6 ) [*](3 illut D 4 illutqae D 5 sedes daodecem D1 daodeoem tribus W1 isrt DWX 8 regnatari cum domino D 12 filius qui D1 15 ego sum Xr 16 zaboli D eorr. 17 conibentiam D*X 18 cordis adquiritur ac W posaedetar D1 20 zaboli tx sabali et hoc ex diabali D 21 qui] q; D\' 22 diceDtes D1 W1 24 discendunt W 25 inquid D.W 26 benedicamaB (εν́λογὴεν) DW : benedicimus Xv )

uel Christianum esse profiteatur uel monachum, cum peccat confitetur deum, nullus admittens ea quae dominus execratur reminiscitur dei, nec seruum se ueraciter illius profitetur, cuius praecepta contumaci temeritate contemnit. in qua morte illam uiduam quae est in deliciis beatus apostolus esse pronuntiat uidua, inquiens, quae in deliciis est, uiuens mortua est. sunt ergo multi qui uiuentes in hoc corpore mortui sunt et in inferno iacentes deum laudare non possunt, et e contrario sunt qui cum mortui sint corpore, deum spiritu benedicunt atque conlaudant secundum illud: benedicite spiritus et animae iustorum dominum, et: omnis spiritus laudet dominum.