Res Gestae

Cui occurrit venienti Odoacar ad fluvium Sontium, et ibi pugnans cum eodem, victus fugit

Et perambulavit Theodericus patricius Mediolanum, et tradiderunt se illi maxima pars exercitus Odoacris, nec non et Tufa magister militum, quem ordinaverat Odoacar cum optimatibus suis kal. April. Eo anno missus est Tufa magister militum a Theoderico contra Odoacrem Ravennam.

Veniens Faventiam, Tufa obsedit Odoacrem cum exercitu, cum quo directus fuerat; et exiit Odoacar de Ravenna, et venit Faventiam, et Tufa tradidit Odoacri comites patricii Theoderici, et missi sunt in ferro, et adducti Ravennam.

Fausto et Longino. His consulibus Odoacar rex exiit de Cremona et ambulavit Mediolanum. Tunc venerunt Wisigothae in adiutorium Theoderici, et facta est pugna super fluvium Adduam, et ceciderunt populi ab utraque parte et occisus est Pierius comes domesticorum III idus Augustas, et fugit Odoacar Ravennam, et mox subsecutus est eum patricius Theodericus veniens in Pinetam et fixit fossatum, obsidens Odoacrem clausum per triennium

Olybrio V.C. Cons. Hoc consule exiit Odoacar rex de Ravenna nocte, cum Herulis ingressus in Pinetam in fossatum patrici Theoderici, et ceciderunt ab utraque parte exercitus, et fugiens Levila, magister militum Odoacris, occisus est in fluvio Bedente[*](Bedente] Gardt.; uecente, BP.) ; et victus Odoacar fugit Ravennam id. Iul. Igitur coactus Odoacar dedit filium suum Thelanem[*](Thelanem]; thelane, B.) obsidem Theoderico, accepta fide securum se esse de sanguine.

Sic ingressus est Theodericus et post aliquot dies, dum ei Odoacar insidiaretur, detectus ante[*](ante, Momm.; conte, B; caute, Hadr. Val.) ab eo praeventus in palatio, manu sua Theodericus eum in Lauretum pervenientem gladio interemit.

Cuius exercitus in eadem die iussu Theoderici omnes interfecti sunt, quivis[*](quiuis, Momm.; quis, B.) ubi potuit reperiri, cum omni stirpe sua. Et moritur Constantinopolim Zeno imperator, et factus est imperator Anastasius.

Theodericus enim in legationem direxerat Faustum Nigrum ad Zenonem. At ubi cognita

Vir enim bellicosissimus, fortis, eius pater Walamir dictus rex Gothorum, naturalis tamen eius fuit; mater, Ereriliva dicta Gothica, catholica quidem erat, quae in baptismo Eusebia dicta.

Ergo praeclarus et bonae voluntatis in omnibus, qui regnavit annos XXXIII.

Cuius temporibus felicitas est secuta Italiam per annos triginta, ita ut etiam pax pergentibus esset.

Nihil enim perperam gessit. Sic gubernavit duas gentes in uno, Romanorum et Gothorum, dum ipse quidem Arrianae sectae esset, tamen nihil[*](nihil iudicaretur, tr. by Momm. from after opulentum fecit, following Riihl in part; militia(m) opu lentum fecit, after tamen, B.) contra religionem catholicam temptans; exhibens ludos circensium et amphitheatrum, ut etiam a Romanis Traianus vel Valentinianus, quorum tempora sectatus est, appellaretur, et a Gothis secundum edictum suum, quo ius[*](quo ius, Momm.; quo eis ius, quem eius, B.) constituit, rex fortissimus in omnibus iudicaretur. Militiam Romanis sicut sub principes esse praecepit. Dona[*](donum]; dono, B; dona, edd.) et annonas largitus quamquam aerarium publicum ex toto faeneum invenisset, suo labore recuperavit et opulentum fecit.

Dum illitteratus esset, tantae sapientiae fuit, ut aliqua, quae locutus est, in vulgo usque nunc pro

Quidam defunctus est et reliquit uxorem et parvulum filium nescientem matrem. Ab aliquo sublatus est filius eius parvulus et ductus in aliam provinciam et educatus. Factus iuvenis quoquo modo revertitur ad matrem; mater enim iam spoponderat virum. Cum vidisset mater, amplectit filium, benedicens deum se filium revidisse; et fecit cum ea[*](ea, BP]; eo, edd.) dies triginta. Et ecce veniens sponsus matris, videns iuvenem, interrogavit quis esset. Quae respondit esse suum filium. At ubi comperit esse filium eius, coepit repetere arras et dicere aut nega filium tuum esse aut vero abscedo[*](abscedo] Hadr. Val., Hirschfeld; abscede, Henr. Val.) hinc. Mulier compellitur ab[*](ab] because of the prothetic vowel in sponsus, cf. Fr. épouse; a, P.) sponso, et coepit negare filium, quem ipsa ante confessa est, et dicere: Vade, iuvenis, de domo mea, quia peregrinum te suscepi. Ille enim dicebat regressum se ad matrem in domum patris sui. Quid multa? Dum haec aguntur, filius rogavit regem adversus matrem, quam rex iussit in conspectu suo sisti. Cui et dixit: Mulier, filius tuus adversus te rogat; quid dicis? Est filius tuus an non? Quae dixit: Non est

Postea vero accepta uxore[*](accepta uxore,] BP; accepit uxorem, edd.) de Francis nomine Augofladam. Nam uxorem habuit ante regnum, de qua susceperat filias: unam dedit nomine Areaagni Alarico regi Wisigotharum in Gallias, et aliam filiam suam Theodegotham Sigismundo, filio Gundebadi regis.

Facta pace cum Anastasio imperatore per Festum de praesumptione regni, et omnia ornamenta palatii, quae Odoacar Constantinopolim transmiserat, remittit.

Eodem tempore contentio orta est in urbe Roma inter Symmachum et Laurentium; consecrati enim fuerant ambo. Ordinante deo, qui et[*](et, Momm.; ei, BP; eo, edd.) dignus fuit, superavit Symmachus. Post facta pace in urbe ecclesiae ambulavit rex Theodericus Romam, et occurrit Beato Petro devotissimus ac si catholicus.

Deinde veniens ingressus urbem, venit ad senatum, et ad Palmam populo allocutus, se omnia, deo iuvante, quod retro principes Romani ordinaverunt inviolabiliter servaturum promittit.