Res Gestae

Et quia sollicitus Caesar, quid de residuis mitti praeceptis agi deberet, perque varias curas animum versans, attente negotium tractari oportere censebat, cum hinc barbara feritas, inde iussorum urgeret

Perpendebat enim ad relationem suam, quam olim putabatur misisse, abstrahendos e Galliarum defensione pugnaces numeros barbarisque iam formidatos.

Qui cum suscepisset Caesaris litteras, monentis petentisque ut venire acceleraret, rem publicam consiliis iuvaturus, obstinatissime detrectabat, hac[*](hac, Novák; ea, RBG; ae, V.) ratione pavore mente confusa, quod aperte[*](aperte, Gardt.; aperta, V.) scripta significabant, ab imperatore nusquam diiungi debere praefectum, in ardore terribilium rerum. Adiectumque est quod si procurare[*](procurare V; procurrere, N, Val.; procursare, Gardt.; properare, Günther; pop. Rom. or provinciam procurare, sugg. by Clark; id procurare, Novák.) dissimulasset, ipse propria sponte proiceret insignia principatus, gloriosum esse existimans iussa morte oppetere, quam ei[*](ei, Val.; B and G omit; et, V.) provinciarum interitum assignari. Sed vicit praefecti propositum pertinax, his quae rationabiliter poscebantur, parere, contentione maxima reluctantis.

Inter has tamen moras absentis Lupicini, motusque militares timentis praefecti, Iulianus consiliorum[*](consiliorum, V; consiliatorum, Gardt.) adminiculo destitutus, ancipitique sententia fluctuans, id optimum factu existimavit:

Hocque comperto, apud Petulantium signa famosum quidam libellum humi proiecit occulte, inter alia multa etiam id continentem: Nos quidem ad orbis terrarum extrema ut noxii pellimur et damnati, caritates vero nostrae Alamannis denuo servient, quas captivitate prima post internecivas liberavimus pugnas.

Quo textu ad comitatum perlato lectoque, Iulianus contemplans rationabiles querellas, cum familiis eos ad orientem proficisci praecepit, cursus facultate permissa, et cum ambigeretur diutius qua pergerent via, placuit notario suggerente Decentio, per Parisios omnes transire, ubi morabatur adhuc Caesar nusquam motus. Et ita est factum.

Eisdemque adventantibus, in suburbanis princeps occurrit, et[*](et, added by Her.; V omits.) ex more laudans quos agnoscebat, factorumque fortium singulos monens, animabat lenibus verbis, ut ad Augustum alacri gradu pergerent ire,[*](ire, added by Her. from iure (§ 13, line 2).) ubi potestas est ample patens et larga, praemia laborum adepturi dignissima.

Utque honoratius procul abituros tractaret, ad convivium proceribus corrogatis, petere[*](petere iure, V; secure, Corn.; iure del. Her. (cf. note 4).) (siquid in promptu esset) edixit. Qui liberaliter ita suscepti, dolore duplici suspensi

Nocte vero coeptante, in apertum erupere discidium, incitatisque animis, ut quemque insperata res afflictabat, ad tela convertuntur et manus, fremituque ingenti omnes petiverunt[*](petiuerunt, Clark, c.c.; petiuerant, TBG; petiuerat, V.) palatium, et spatiis eius ambitis, ne ad evadendi copiam quisquam perveniret, Augustum Iulianum horrendis clamoribus concrepabant, eum ad se prodire destinatius adigentes, exspectareque coacti, dum lux promicaret, tandem progredi compulerunt. Quo viso iterata magnitudine sonus, Augustum appellavere consensione firmissima.