Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Uides ergo non praeiudicare uni deo personam filii, si et ipse unus deus dicatur, quippe cum hoc scriptura testetur. unde hoc, nisi quia unum sunt pater et filius, quia non personis significatur unitas, sed natura, ut non substantia duo sint, sed unum, neque duo diuinitate sed deus unus, ut, siue loquatur pater siue loquatur filius, unus deus locutus dicatur? nam si ipse dominus inter cetera de mare et femina: iam non sunt, inquit, duo, sed una caro, quanto magis pater et filius non duo dii sunt, sed una substantia! ut autem duo dicantur pater et filius, causa est natiuitatis; ne autem iterum duo dii sint, causa est unius diuinitatis. qua tamen hebetudine Christum creatum, id est factum, praedicant, cum legant nihil deum sine Christo fecisse ? si ergo sine illo nihil factum est, non erit ipse factura. si enim factura est, factum est aliquid sine ipso. sed absit, quia nihil sine illo. natus enim de deo non coepit, sed extitit natiuitas enim nihil est aliud quam exitio; exitio autem manifestatio est: itaque non factus, sed editus est. ut enim Christus de essentia dei extitisse uel processisse significaretur, exitio eius [*]( 2 Bar. 3, 36 4 Bar. 3, 36 6 Deut. 6, 4 10 cf. Ioh. 1, 18 16 Matth. 19, 6. Marc. 10, 8 21 cf. Ioh. 1, 3 ) [*]( )[*](WPG) [*](1 filio F (corr.), A 2 patrem codd. (corr. Am2 mg.) 3 qui omniam] quoniam N 6 post scriptura aliquot uerba erasa in M 9 persona CNF 10 scriptarea (a fort. eras.) M 12 ut$crif>si aut MCFB, (corr.) A & N 13 sunt M 14 unus om. X 16 inquit om. M 17 sint N substantiae C 19 sunt CNX (B corr.) 22 ille C ipsa M 23 abasit M 24 sine om. M ) [*](Jj. P».-Anf Qaaeit. teat. ) [*](12 )

178
natiuitas appellata est ut, quia non dispar est a genitore natiuitas, consubstantiuus esse deo Christus non ambigeretur et mens illa quae ait: \'erat, quando non erat\', damnaretur, quia non potest aliquando non fuisse qui, ut apud deum semper fuisse significaretur, de deo legitur processisse. nemo enim de eo processit ubi non fuit.

Solent quidem Arrii sic interpretari de filio dei dicentes: (ideo uerus dicitur Christus filius dei, quia sic illum fecit ut uerus sit.\' quasi sit aliquid quod falsum faciat deus. et illa omnia quae supra diximus de unitate patris et filii quid erunt, cum sic roborata sint et firmata? si hic aliter sentiendum putatur, multa poterunt diuinis solidata oraculis unius conuelli degeneris testimonio.. amputandum est tamen, ne sibi uel de eo ipso blandiatur iniquitas. igitur \'sic\', inquit, illum fecit ut uerus sit, ut uoluntas cesserit pro natiuitate et factura pro generatione. tantum enim dandum est./ inquiunt, \'potentiae dei, ut possit facere quae non sunt tamquam quae sunt\'.

Quoniam ergo hac astutiae calliditate utuntur contra filium dei, ex his ipsis de quibus praesumunt, quia in reliquis sunt conuicti, respondendum est eis, ut in tota summa conuicti appareant. propositio enim haec, quantum ad sensum pertinet, nullius momenti est; quantum autem ad uerba, caliginem facit ne cito appareat. sic est enim ac si Aegyptius positus in obscuro, quia causa mala bono sensu defendi non potest. ad impietatem ergo defendendam sacrilegis uerbis utuntur. si itaque haec est potentia dei, ut uerum faceret Christum esse filium sibi, cum de ipso non esset natus, ergo talem illum [*](24 cf. Ex. 10, 21 seqq. (?) )[*](def. PG) [*](1 ut quia—dispar est om. M 2 Christus om. (add. s. I.) N 4 non alt. om. FB 7 quidem] quippe N 8 uerusj ueri.s. C 9 sit pr. om. (add. 8. I.) N falsum om. M 10 filii (pr. i eras.) N 11 aliterl inalter X 14 de eo] deo FB sicl si N (corr.). A 18 non sunt M 21 ut om. M 23 momentum FB quanto M autem om. N 24 facit om. M 26 uerba X utentur (corr.) C si itaque haec] siita dehaec C si ita te (te eras.) N 28 de] de se X )

179
fecit qualis ipse est, ut hoc praestiterit factura, quod datura erat generatio. si ergo nihil interesse dicitis inter deum et Christum, poterit forte putari, quia non hoc malitiose a uobis asseritur, ut quod in uoce dicitur hoc sit et in sensu, ut, quia uerus dicitur filius, uerus sentiatur, per id quod unius substantiae est cum patre, licet non per generationem, sed per facturam, quia totum potest deus, sicut dicitis, ut factum sic sit quasi infectum.