Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Filiis ergo Israhel tertio die mensis tertii data est lex per Moysen, sicut in libro Exodi continetur, qui dies a quarta decima mensis primi, quo die factum est pascha in Aegypto, quinquagensimus est, hoc est pentecosten. unde factum est, ut ad legem fidei praedicandam in pentecosten spiritus sanctus descenderet in apostolos, ut gesta ueterum futurorum imagines haberentur ad securitatem fidei nostrae, quia falsum uideri non potest quod ab initio praedicatum est. ideo remissionis et reformationis tempus in quinquagensimo psalmo describitur, -ut eadem prouidentia quinquagensimi diei, quae et primi est, sciretur. hinc factum est ut et manna primo die, qui est dominicus, de caelo daretur populo Iudaeorum, quod ita esse sex dierum continuatio probat, quibus collegerunt, et septima die, id est sabbato, [*]( 4 cf. Ioa. 1, 13 12 cf. Act. 2, 11 14 cf. Bx. 19, 1. 16 15 cf. Ei. 12, 18 25 cf. Ex. 16, 22. 23 ) [*](tlef. P 1 I 1 < t i ) [*]( 1 corricula M (corr.), V 2 ipso N 3 et om. X 5 sacramentum N 7 pentecoste (corr.) M pentcconten N descendit X 10 praedistinatum CNX 13 filiis*** N mensis*** C 16 pentecoate M corr.). CX pentecostes N 17 pente (add. a. I. costen) M pentecoste CNX 21 est om. (add. m. rec.) N missioniB N 22 qainquasresimae N 23 diei] fidei M 24 qui est dominicus otn. 31 - de] e (corr.) M ae C e NX 26 colligerunt X septima] eeptio (corr. m. rec.) N quierunt C )

169
quieuerunt. manna autem typus est escae spiritalis, quae resurrectione domini ueritas facta est in eucharistiae mysterio.

Nunc superest ut probemus, si ita intellegenda sunt quae diximus, ut supra memorauimus. mensis primus quo pascha quarta decima die celebratum est in Aegypto, haec dies quarta feria fuit; unde et lex quarta feria data est. quod hinc datur intellegi, quia quinto decimo die mensis secundi profectionis filiorum Israhel sabbatum uidetur fuisse; idcirco non in die grex illis missus est.coturnicum, sed uespere. mane autem manna; illis pluit de caelo, id est die dominico, qui primus post ebdomadem in repetitione inuenitur. denique sex diebus continuis manna collegerunt, septimo autem die, qui est sabbatum, quieuerunt. ab hoc ergo die usque ad tertii mensis diem tertium, quo lex data est, quaere et inuenies quartam feriam fuisse quando. lex data est. sunt enim a quinto decimo die mensis secundi, quando sabbatum fuit, usque ad tertii mensis diem tertium, quo lex data est, dies decem et nouem. tene ergo hos decem et nouem et redi super quintum decimum diem secundi mensis, quo sabbatum fuit, qui a primo conputatur quartus decimus, et perueni usque ad diem primum secundi mensis et habebis alios XIIII; quos superiunge ad decem et nouem supra memoratos et inuenies primum diem secundi mensis sabbatum fuisse. superadde adhuc ad caput primi mensis dies septem et decem, quia primi mensis tredecim dies retrahendi sunt, qui ante pascha fuerunt; quarta decima enim die primi mensis pascha factum est. retractis ergo tredecim et additis septem et decem inuenies quarta decima mensis primi quartam feriam fuisse. [*]( 9 cf. Ex. 16, 13 ) [*](1.P) [*]( I typus] cybos C resurrectionis N 2 eucharistae FG\' ministerio CX 7 decimo om. X 9 cuturnicum CF 10 illia om. CNX 11 ebdomaden MCebdomadam X repetitionem N 13 quierunt X 14 quarta feria NX 16 tertium diem mensis tertii... N 18 rede GA supra N 20 perueni (add. t 8. I. m2) M peruenit X 22 decem et nouem] XXVIIII X pri.mum M 23 superaddel super M capud C, A (corr.) 24 dies] dea M 27 addis FB adde GA 28 quaTta feria GA. )

170

Et ne legendi fastidium patiaris aut quaestionis singula membra curiose inspicere, do conpendium, ut et de numero dierum, qui a pascha usque ad datam legem sunt, certus sis et ab ipso facilius discas, quota feria factum est pascha. tertio die post secundum mensem lex data est; sunt ergo menses duo et dies tres. retrahe de his tredecim dies, qui ante pascha fuerunt, et reliqui erunt dies quinquaginta. quoniam autem quarta feria lex data est, hinc facile uidetur. manna prima feria data est, quia continuis sex diebus collegerunt, quae prima feria sexto decimo die fuit mensis secundi. ab hac itaque prima feria in octauum decimum diem, quo lex data est, quartam feriam inuenies. a feria uero quarta, siue ante siue retro conputes in quinquagensimum diem, quarta feria est. idcirco quia quarta feria pascha egerunt in Aegypto Iudaei et quarta feria legem acceperunt, quinta autem feria profecti sunt de Aegypto, igitur dedicatio legis est pentecoste.

XCVI. QVAERENDUM SI PASCHA TRANSITUS INTERPRETETUR, SICUT GRAECIS UIDETUR.

Apostolus falli non potuit, qui ait: pascha nostrum immolatus est Christus, quod non suum utique, sed legis est uerbum dicente Moyse: et erit cum dicent uobis filii uestri: quae est deseruitio haec? et dicetis: immolatio pascha hoc domini est. quid amplius est [*]( 19 I Cor. 5, 7 21 Ex. 12, 26. 27 ) [*](tkf. P) [*]( 1 1 ne legendi] neclegendi M neglegendi C et (eras.) aut K menbra M 2 inspice.. (e 8. e add. m2) M inspicere curiose (corr) N do] de CGA conpendio GA ut om. X de om. GA S qui a scripsi] qua M (corr. m2 quo), CNX add. post pascha s. 1. factum eat Mm4 sunt (eras.) M 6 dies alt.] diebus N 7 reliqai erunt] reliquerunt C dies OJfZ. X 8 hinc] hic N 9 esse GA CODtinuit (corr.) C colligerunt CG 12 quarta ferit X uera (corr. mS) M 16 dedicitio M pentecoete (corr. m2 pentecostes) M pentecostes NX 20 IPS. N quod (in ras.) N 21 est ofn. M dicent (rorr. m4 dixerint) M 22 deseruitio (corr. m4 seruitus) M deser- tio X 23 pascha hoc] pascha (corr. pasche m2 ucl 4) ... M pascha N )

171
necessarium ad testimonium? lex loquitur, apostolus probat; hoc superest, ut contradictor abiciatur ut peruicax. manifestum est enim transitum post pascham fuisse. de sanguine enim immolati agni supra postes ostii et supra limen posuerunt, ut transiens nocte angelus non percuteret domum, in qua signum sanguinis esset. sanguis igitur salutem praestitit, non transitus, quia, ut transitus non noceret, obstitit sanguis.

XCVII. QVA RATIONE RESPONDERI POSSIT ARRII IMPIETATI SIMPLICITER EX LEGE.

Si rationi fides commodetur, ipsa nominum ratio patris et filii ostenderet unitatem fysico modo. non enim uerus dei filius diceretur, nisi exstitisset de substantia dei patris; nec enim pateretur ueritas et iustitia dei uerum dicere filium, si de ipso non esset. non est enim uerus, si de ipso non est. sed scriptura dicit: \'uerus est\': ergo de ipso est. qui enim negat de deo natum Christum, scripturae calumniam facit, quae ideo illum dicit uerum filium, ut significet de deo hunc natum, si enim non est de deo et uerus filius dei dicitur, fallax est scriptura. quod si scriptura non fallit, qui Christum non fatetur exstitisse de deo, et scripturam euacuat et Christum negat uerum filium dei. non enim uoluntas uerum filium facit, sed natiuitas. (sed potentiae\', inquiunt, (dei hoc subest, ut falsa faciat uera\'. immo potentia dei haec est, unde et omni laude [*]( 3 cf. Ex. 12, 22. 23 15 cf. I loh. 5, 20 ) [*]( P ) [*](2 haec X 8 pascha Mm2CNX 4 super N super N, (corr.) G 5 percnret (corr. m2) M 6 sangnisj sanguinis (corr.) N 7 quia ut) qui autem (eras. autem m2 ėt add. ut s. i. post transitus) M sanguinis C 8 responderij respondere FB ei lege respondere GA 9 ex lege om. GA 10 commodetur (o ait. m3 in ras.) M 11 fysico modo- Tumer fr (uel fy uei si) » quomodo (add. m2 dei s. rasura) M sisi. quomodo {•fuit c; quo in ras.) C si sicomodo NF, (sicomo do) B, si aicomoda G, (sico moda) A 14 esset] erat X 15 negat om. X 20 euacuit (corr.) M euagat N 21 uerum jpr.] uere N 23 immo potentia] impotentia M potentiae X est haec GA omne C )

172
dignus est, quia uerum apud illum uerum Est et falsum falsum. nam istud mendacis est, ut falsum dicat uerum, quod deo non conpetit. nam omnia quidem potest deus, sed non facit nisi quod conueniat ueritati eius adque iustitiae.