Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

0 dementia Fotini, qui Christum ante Mariam non fateri uult, quem uoce sua audit testantem quod ante Abraham sit! cum enim de tempore agerent cum eo Iudaei dicentes: quinquaginta annos nondum habes, et Abraham uidisti? respondit eis: amen dice uobis, ante Abraham ego sum. non dixit: \'melior sum\', sed ad interrogata respondit, quia ante erat quam putabant Iudaei. maledictum plane legis Fotinus euadere non potest, quia spem habet in Christo, quem tantum hominem dicit, cum legat: maledictus homo qui spem habet in homine. apostolus autem sciens Christum deum et ideo et in praesenti et in futuro spem esse in eo ait: si in hac tantum uita sperantes sumus in Christo, miserabiliores sumus omnibus hominibus. non ergo homo tantum est, in quo spem habere docemur, quia uana spes in homine. haec diximus pauca de multis; sufficeret enim, si bonae mentis Fotino hoc solum postremum posuimus. [*]( 7 cf. III Reg. 3, 12 11 Ioh. 8, 57 13 Ioh. 8, 58 17 Hier. 17, 5 19 I Cor. 15, 19 22 cf. Ps. 59, 18 ) [*](def. P) [*]( < 1 et om. N Solomone] salomonis N 2 aut] an* N xpo in ras. M an] an (n in ras.) N 3 patre (corr.) M credas (corr.) N 4 ae om. N 5 esse om. N 6 solamoni (corr. aalamoni) N intaminatum (corr. incontaminatum) M 1 *<ll N 9 quia M 10 sua om. X ait ip (ip eras.) C 11 discentes (corr.) C 16 quia] qua N 18 hominem N 22 uana] una F (corr.), B Bpems (m fort. fras.) X 24 mentis] esset mid. CNX solum] quod add. CNX )

161

XCII. QVO MODO INTELLEGITUR QVOD DICIT SALUATOR: \'PACEM DO UOBIS, PACEM MEAM RELINQVO UOBIS; NON SICUT HIC MUNDUS DAT, EGO DO UOBIS\'?

Qui pacem suscipit saluatoris inimicitiam contrahet mundi. nisi enim discordauerit a diabolo, pacem non habebit cum Christo. nemo enim potest duobus dominis seruire. hic ergo a mundo discordat, qui legi dei fideliter seruit; Christi pace munitus omnium aduersariorum conprimit tela. quis enim audeat aduersus eum quem scit regis amicum? aliter tamen mundus pacem dat, quam se saluator dare promisit. mundus enim aut metu pacem dat aut prece; saluator uero, cum sit fortior omnium nullum utique metuens, non rogatus dat pacem. salutaris ergo haec pax est, quae idcirco datur, ut munimentum sit contra hostes. pax quidem uno nomine appellatur, sed longo interuallo discernitur dei et mundi. haec enim fragilis est, illa fortis; haec carnea, illa spiritalis; haec terrena, illa caelestis; haec de necessitate est, illa de uoluntate. Christus enim nullius egens pacem offeret inualidis et inermibus, dominus semis, bonus malis, deus hominibus.

Recte ergo ait: non sicut hic mundus dat, ego do uobis; hoc enim dicens intellegi uoluit clementiam bonae uoluntatis suae. cum enim omnis idcirco det pacem ut pro- Sciat sibi, hic ad hoc dat, ut prosit non sibi sed eis quibus dat aliter ergo mundus dat pacem, quam dedit saluator, et mundi pax non docet bonam uitam, non suadet ad patientiam, non prouocat ad iustitiam, non hortatur ad [*]( 2 Ioh. 14, 27 6 Matth. 6, 24. cf. Lac. 16, 13 8 cf. Epb. 6, 16 IH cf. Act. 17, 25 20 Ioh. 14, 27 ) [*](f.P) [*]( 1 quo modo intellegitur claudunt quaest. 91 m N quodj ..quod M 4 contrahit X 5 habet X 6 daabus (corr.) M 7 ergoJ enim N lege N 8 pacem N (corr.), FB unitas M unitus (corr.) CN 9 audiat C 10 dat pacem OA se om. GA . 11 enim] autem K pr(a)ecem (corr.) C 13 minimentam (corr. m2) M 14 uno] ut M 18 panem C offert (t m2 in ras.) M offert QA inhermibus CNX 20 ricat in ras. N 23 ad] et CNX 24 ego C ) [*]( L. Pi.-Aug. Qaaat. tert. ) [*]( 11 )

162
misericordiam, non promittit aeternam uitam. quicumque enim acceperit pacem Christi, alienus erit a uitiis huius mundi, quae militant aduersus animam.

XCIII. QVAERENDUM AN SPIRITUM SANCTUM HABUERINT APOSTOLI TEMPORE ILLO QVO FUERINT CUM DOMINO, QVIA INTER MULTA DICIT EUANGELISTA: \'SPIRITUS\', INQVIT, \'NONDUM ERAT DATUS, QVIA IESUS NONDUM FUERAT HONORIFICATUS,\' ET ALIO IN LOCO: \'SI DILIGITIS ME,\' AIT, \'PRAECEPTA MEA SERUATE, ET EGO ROGABO PATREM, ET ALIUM PARA. CLETUM DABIT UOBIS, UT UOBISCUM SIT IN AETERNUM, SPIRITUM UERITATIS, QVEM MUNDUS NUN POTEST ACCIPERE, QVIA NON UIDET NEC COGNOSCIT EUM; UOS UIDETIS EUM ET COGNOSCITIS, QVIA APUD UOS MANET ET UOBISCUM EST.\' QVID EST HOC? NEGAT DATUM SPIRITUM ANTE PASSIONEM, ROGATURUM AUTEM SE PROMITTIT PATREM, UT MITTAT EUM. ITEM SUBICIT, QVIA CUM IPSIS ERAT ET MANEBAT APUD EOS, POST RESURRECTIONEM AUTEM LEGITUR INSUFFLASSE ET DIXISSE EIS: \'ACCIPITE SPIRITUM SANCTUM\', IN PENTECOSTE AUTEM DESCENDISSE LEGITUR SPIRITUS SANCTUSIN APOSTOLOS. TANTAS UIDEO IN HAC CAUSA PERTURBATIONES, UT QVID TENENDUM SIT NESCIAM.

In his omnibus quae proposita sunt non una est causa. breuiter enim singularum causarum significatae sunt formae, [*](3 cf. I Petr. 2, 11 7 Ioh. 7, 39 9 loh. 14, 15-17 20 Ioh. 20, 22 21 cf. Act. 2, 1-4 . ) [*](drf.1) [*]( \' 4 habuerunt CNX 5 quod (corr.) M fuerunt CNX 7 dictus (corr. m2) M 8 alio in] in alio X 9 loco ait (ait exp.) N ait] aut C om. GA mandata GA 10 paracletum (corr. m2 paraclitum) M paraclitum. N paraclytum X 11 ut] et NX 13 uidet (corr. m2 uidit) M uidit NGA cognoscet C 14 cognoscetis CNF 17 ut mittat] amitat (corr. m2 ut mitat) M 1S subiecit CNX qui X ipsis] ipsis legituriV 19 autem om. M . legitur om. N 21 pcntecoste (add. n m2) M pentecosten NX )

163
quia unus quidem est spiritus, sed dona habet multa. cum ergo legitur spiritus sanctus, intellegi debet et eius officium. in quo sit significatus. nam quia et cum eis erat et uenturus erat, non est falsum, sed si non istud ad personam trahas, sed ad naturam. alterum enim se uenturum a patre. promisit Christus, ut, quia indifferens est eorum diuinitas, in praesentia Christi non absens putetur spiritus sanctus et in aduentu et in apparentia spiritus sancti praesens aestimetur et Christus. ideo cum uenturum eum promittat, dicit: uos uidetis eum, quia apud uos manet et uobiscum est, ut securi essent apostoli, quia post ascensum domini non minorem aut degenerem ad tuitionem habituri essent pastorem aut regem. nam non est dubium non datum esse credentibus spiritum nisi, sicut euangelista testatur, postquam deuicta morte resurgens clariificatus est dominus. ipsius enim triumfantis domini uerba sunt et dicentis: quia Iohannes quidem baptizauit aqua, uos autem spiritu sancto baptizabimini, quem et accepturi estis non post multos hos dies. hoc tempore quo ascendere ad patrem disposuit, interfatus uidetur.

Illud autem quod insufflasse in discipulos dominus legitur post dies paucos resurrectionis suae et dixisse: accipite spiritum sanctum, ecclesiastica potestas intellegitur esse. quia enim omnia in traditione dominica per spiritum sanctum aguntur, idcirco, cum regula eis et forma traditur huius modi disciplinae, dicitur eis: accipite spiritum sanctum. et quia uere ad ius ecclesiasticum pertinet, statim subiecit dicens: cuius [*]( 1 cf. I Cor. 12, 4-11 9 Ioh. 14, 17 14 cf. Ioh. 7, 39 16 Act. 1, 5 21. 25 Ioh. 20, 22 26 Ioh. 20, 23 ) [*](ti\'l P) [*]( 2 et (eras. m2) M 3 quo] co (corr, m2) M 4 trahas (has m2 in ras.) M 6 diuin«itas N 7 sCs sps N 8 saucti] sds C 9 dicit] adicit (corr. ct dicit) C uos. M 10 securi] secum N 11 degerem (corr. m2) M 12 ad tuitionem] adiationem C 13 sicut om. (add., ia2) M 14 eangeliata M 16 iohannia C (corr.), N 17 baptuzabimini (corr.) M 19 disposui M inter factus (corr. fatus) C 23 intra dictiono C aguntur-regula in ras. C 24 mundi M 25 dicit GA ) [*]( 11* )

164
tenueritis peccata, tenebuntur; si cuius remiseritis, remittentur eis. inspiratio ergo haec gratia quaedam est quae per traditionem infunditur ordinatis, per quam commendatiores habeantur. unde apostolus dicit ad Timotheum: noli, inquit, neglegere gratiam quae est in te, quae data est tibi per inpositionem manuum presbiterii. semel ergo fieri oportuit, ut de cetero traditio ista non sine dono spiritus sancti esse crederetur. sicut enim in saluatore forma data est uisibiliter, ut post baptismum spiritus sanctus credentibus de cetero inuisibiliter dari non ambigeretur, ita et in supra dicta causa forma data est in principio, ut ex eo traditioni ecclesiasticae spiritus sanctus infusus credatur. ut autem apostoli praesente domino uirtutes facerent, potestas data est, sicut et prius profetis.

.3. Trium ergo officiorum formae donis spiritus sancti in apostolis sunt ostensae, quarum prima haec est, quae ad ius ecclesiasticum pertinet in regenerandis uel ceteris officiis; secunda, quae in pentecoste data est, quae est generalis — non solum enim in apostolos, uerum etiam in omnes decidit spiritus sanctus credentes —; tertia forma est, quae solis apostolis uel ordinatis initio est concessa in signis ac uirtutibus faciendis, usque dum fidei semina iacerentur ad crementum. semina enim fidei sunt uirtutes per apostolos factae. ipsi enim antistites positi sunt huius modi ueritatis, qui per signa et prodigia non inrationabilem esse fidem nostram s testarentur. nulla enim maior probatio est ueritatis quam uirtus. haec est enim quae omnem terrenam filosofiam accusat, quia semper solis uerbis studuit non habens testimonium uirtutis, qua stabile esse, quod uerbis adstructum erat. demonstraret. igitur spiritus sanctus generaliter semel datur [*](4 I Tim. 4, 14 )[*](d1\'.P ] ) [*](2 remittuntur FG 7 sine donoj sinodo N 10 et] ** M 13 fecerent M si.cut M 15 doni NX 18 pentecoeten NX 20 dedicit (corr. m2) M 21 ornatis M 22 semina (corr. m2 semen) M 24 mundi M 26 maior] maior est (est eras.) N 28 semper] se. N 29 qua] quae CNX 30 demonstrare FB )

165
omnibus credentibus, per quem filii dei esse probentur, dum; manet in eis. in signis uero et prodigiis faciendis non manet in homine, sed uocatus aduenit aut suggerit necessaria et recedit similiter et in traditione uel ordinatione de foris. gratiam praestat, tuitionem etiam deferens deuotis fidei.