Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Si coitum dominus damnabat in seruis, cur addebat: ad uirum conuersio tua? nemo, quod damnat, hoc pro poena constituat, cum utique poena sit damnato contraria nec umquam ex uno, sed e contra proueniat. quod si in uno essent, damnationem nemo metueret. deinde aliquis in hoc addiceret, ex quo in legem commissum uideret? hoc est confirmasse, non punisse peccatum. si ideo conuersio feminae ad uirum et ex eo, quod coiit, et non quod t uerum est, conuersio simpliciter ante concessa cum ultima seruitute propter poenam eidem credatur inposita. quoniam per mulierem subiectus factus fuerat uir et sine dubio superior uidebatur, cuius consilio usus putauit prodesse quod suasit, ut factum dei subtilitate serpentis destrui uideretur, instauratur per sententiam dei institutum, ut reuertatur mulier ad condicionis subiectionem humiliata uiro, sicut fuerat constitutum, [*]( 2 Qen. 3, 16 7 Qen. 3, 16 8 Gen. 1, 28 14 Gen. 3, 16 ) [*]( 2 memores CF 3 tristitiam CFB 4 conaenatio M 7 parias CX )[*](PX) [*]( 10 concessam (con a. I.) C 11 subdaretar codd. omnes ob] ob ad M ad GA 14 seraia idest hominibus addebet C 15 conser«sio (pr. 8 eras.; n a. e; si in rcu.) M consersio (corr.) C 16 cum] eum M damnatio C (i in ras.), AB nec] ne AB 17 sed e contra] se de contrario (rio eras,) M sed contra C, (corr.) F in om, M essent scil. poena et damnatam 18 deinde] demque X 19 est om. M 20 coiit Turner colit codd. 21 connersi M 23 malierem] add. concessum X 24 prodisse C. )

Numquid aliter fuerat decretum, quam mulier dominio uiri esset subiecta? hinc ergo apparet mulierem reuocatam esse ad id, quod fuerat facta, cum additamento. unde ait: replens replebo maerores tuos et gemitum. quid replet? in eo quod minus est addit, non in eo quod non est uidetur operari. hic ergo sententia, quae ante processerat: crescite et multiplicamini, non incipit ad creandum, sed ad creaturae, quae fuerat concessa, perniciem. mulieri ad pariendum filios dolor additur, difficultas inponitur, non procreationis noua forma conponitur. nam si ex hoc recte speratur generatio, intellegi potest magis arbitrio serpentis generationem extitisse quam domini et est uere, ut ait ille, progenies uiperarum. si quis autem se existimat ita natum, quid mereatur, aduertat, ut propter peccatum amplificaretur ei dolor e partu, ut quae modicum doloris habitura erat filiorum, cresceret ei causa delicti, quia et cum gemitu et maerore pariuntur, nati autem sine tristitia non habentur.

Nunc tertio promitur in uirum sententia talis: quoniam audisti, inquit, uocem mulieris tuae et edisti de ligno, de quo praeceperam tibi ne ederes, ex eo edisti, maledicta terra in operibus tuis et in maeroribus tuis edes ex ea omnibus diebus uitae tuae: spinas et tribulos generabit tibi, et cetera. etiam hic, id est Adam, ad hoc reuocatur, ad quod fuerat factus, sed cum detrimento. ante enim positus erat ut operaretur terram simpliciter, ut [*](1 Gen. 3, 16 8 Gen. 8, 16 11 Gen. 1, 28 17 Matth. 8. 7 22 Gen. 8, 17. 18 29 cf. Gen. 2, 15 )[*](del. PN) [*](2 memores CG 6 reuocatum MFB 7 ait om. M 8 memores FG 10 hine X 19 dolor e seripri dolorem MCGA dolore FB partus G A 22 promittitur X 23 uocem inquit G A 24 ederes] ederis CX 25 et in maeroribus tuis om. M 26 edis GA 27 generauit C germinabit G A )

Uideamus nunc sequentia legis, an concordent cum initiis eius. Abraham cum placuisset deo, inter cetera, quae ad remunerationem fidei eius pertinent, cum senior esset, etiam filium generare dignus est iudicatus. quo modo ergo accusari potest quod pro merito cessisse uidetur, ut, quia ipse dei uoluntatem fecerat, deus uoluntatem eius impleret? quae minime fuisset impleta, nisi innoxia esset, nec deus impleret. quod male uel inperite posci uidebat, maxime ab eo, qui sibi placeret; hoc enim nec homini conuenit. et Anna, cum sterilis esset et deum diligeret, petit ut haberet filium et accepit. quod si contrarium esset, moneri potuit ab eo quem diligebat, ne rem postularet aduersam. et natus ex ea sanctissimus Samuhel filios genuit et non tamen iustitiae suae merita minuit. prima enim aetate sua semper auctus est, ut in senectute propensiori dei testimonio commendetur. et Zacharias sacerdos, uir iustus, in senectute sua dei nutu filium genuit, quo nato meruit profetare. qua igitur ratione accusatur quod minime obesse [*]( 8 Eph. 5, 29 14 cf. Gen. 18, 10. 21, 2 20 cf. I Reg, 1, 11. 20 23 cf. I Reg. 8, 1 26 cf. Luc. 1, 57. 67 sqq. ) [*](pN) [*]( 1 adubi scripsi at ubi MX ut ubi C 2 aerpentes (corr.) C B stitutum M 4 ei] eia M 6 quam quam CX 7 quam] quem CFB dominus CX 9 foueet C 10 eclesiam M 11 concordant CX 13 remunem M 15 quia] qui CX ipsi C 20 petiit GA accipit C 21 muneri C 24 sne a semper M ut] et GA 26 genuit filium CX 27 qua] quia M )

Et ut hoc loco aliquid de apostolis dicatur, ad robur pertinet causae. certe sanctus Iohannes sanctimonii fuit custos; condiscipulus autem eius adaeque sanctus Petrus uxorem et filios habuisse cognoscitur et, primatum ut acciperet inter apostolos, non ei obstitit generatio filiorum. quo modo ergo condemnandum putatur quod non inpedit meritis?

Hinc apostolus eum qui uxorem habeat, si in ceteris seruet mandata, sacerdotem fieri posse ac debere ostendit. quod si inlicitum esset, non poterat utique peccatorem dicere debere fieri sacerdotem. et quid tam apertum? eiusdem enim apostoli uox est dicentis: de uirginibus imperium domini non habeo. cum enim Corinthii exagitarentur ab hereticis. qui in hypocrisi nuptias damnandas docebant, consuluerunt apostolum litteris, an liceret nubere aut uxorem remittere. tunc praecepit apostolus non debere uxorem a uiro recedere, cum habuerit occasionem dicendi, si scisset sic docendum, non licere nubere quoquo modo uirum. quod sibi sciit non traditum, docere se non posse ostendit. quis ergo audeat discipulorum docere quod a magistro traditum non est et quem audiat praedicantem: uolo adulescentas nubere, filios procreare?

Sed forte dicatur: (si licet et bonum est nubere, cur sacerdotibus non licet uxores habere, id est, ut ordinatis iam non liceat conuenire?\' quis nesciat unum quemque pro persona [*](5 cf. Matth. 8, 14. Clem. Alex. Strom. III 52 (p. 535) 9 cf. I Tim. 8, 2 sqq. 13 I Cor. 7, 25 15 cf. I Tim. 4, 2. I Cor. 7, 1 sqq. 17 cf. I Cor. 7, 10 19 cf. I Cor. 7, 10. 12 22 I Tim. 5, 14 ) [*](def. PN) [*]( 1 deberi G, A (corr. mS) dicit M 8 et ut] ut et G, (corr. m2 ut ex) A 4 iohanoi3 CFB 5 cumdiscipalos C, F (corr. cumdileipulus). B 6 acceperet M 11 si om. M 12 quid om. M 14 corinthi C chorinti FB 17 praecipit C 19 quoquo scripri quo codd. quoquo modo om. GB sibi sciit] sibi Icit C sibesciit FB om. G sibi (ibi mS) A 20 se] sedJf audiat (corr.) C 22 audeat CX adulisceutaB M adolescentaa C adalescentes GA adulescentulaB (corr.) B 25 uxores non licet God. )