Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Hoc autem qua ratione praestare posse dicuntur, quod ignorare deprehenduntur? hinc est unde apostolus ait: quem nemo principum huius saeculi cognouit. hi sunt principes et potestates habentes sub se malos angelos, qui sub nomine fatorum uoluptates suas efficiunt, prout eis libitum fuerit, sicut adsolent malefici confiteri. sunt enim quos diligunt, alios non amant, quosdam oderunt. et uni cuique hoc suggerit unus quisque quod diligit, quia et ipsi diuersas habent uoluptates: aliis libidinem diuersi stupri, aliis in una re, aliis uoluptatum petulantiam, aliis iram, quibusdam auari. tiam, aliis lucra, aliis damna procurant, aliis charisma, aliis odia nec non et impedimenta. et aliquando certis temporibus satiati quiescunt in otio, aliquando uero ratione aliqua occupatae menti non se ingerunt, quia non dominantur, sed subrepunt oportunitatem quaerentes qua capiant. ideo uoluntatis [*](1 Ioh. 10, 18 6 cf. Act. 10, 17 10 cf. Ioh. 9, 32 18 I Cor. 2, 8 ) [*](1 potestatem-et om. N 2 habeo om. P cesset X 4 sunt. C 6 ab] ad PG 7 faci (corr. m. rec.) N 8 improuisu X 9 quod—ratione praestare (12) om. (add. mg.) M 11 conuersatione hominum uertitur om. N 14 principium NB hii CNX 17 fuit P sicut et CNX 18 dilegunt C 19 ho.c M dilegit CNFB et] ac P 20 strupii M stuprii CN, F (corr.), B 21 quidam CNX 23 odio GA et om. X im.pedimenta M 24 qui****escunt M. aliquaj aliquando MCNX occupata X 25 inierant C 26 qua om. M )

348
arbitrium liberum est, sed dum quadam desidia neclegentes circa nos ipsos efficimur, sollicitantes suadent nobis aduersa; maxime si cogitare nos aliquid, quod legis non est, inuenerint, uenient in eo ipso adiutantes ut impleamus quod prohibet lex. nam si timor dei in animo sit, neque caro neque sanguis neque principes et potestates praeualent, quia dei amminiculis compescuntur, ut non cum labore uincantur.

Si autem potestatis nostrae non essemus, quo modo diceret dominus: petite et dabitur uobis; omnis enim qui petit accipiet? si ergo qui uult petere accipiet, iam non est illud quod solet dici: (non quae uolumus, sed quae data sunt\', quia uoluntas a saluatore incitatur, ut petat et accipiat quod petierit. fati autem hoc esse dicunt, ut siue petat siue non petat, fati tamen quod aut malum aut bonum est consequatur. dominus autem hoc excludens ait: filia, fides tua te saluam fecit, ut non iam fati sit, quando fides percipit beneficium. et iterum: si credis, ait, omnia possibilia sunt credenti: in uoluntate utique posuit meritum, quia fidei bonum est, non naturae. fides autem res accedens est. quae excitat ad exercitium uoluntatem, ut, quia in natura non est, uoluntas, quae in natura est, suscepta fide meritum ei conlocet apud deum. ita est enim natura hominum sicut lapis, qui, cum ignem non habet in substantia, habet tamen in potentia, ut opere creet quod non uidetur habere, quia non existit, sed quasi in semine. ita est in potentia, ut per exercitium generetur et, si defuerit exercitium, non sit, quia et semen nisi exerceatur non generat, sed ipsum solum [*]( 5 cf. Eph. 6, 12 9 Matth. 7, 7. 8 15 Luc. 8, 48 17\'Marc. 9, 22 27 cf. Ioh. 12, 24 ) [*]( 1 arbitrium est (est eras.) N desideria CNX 3 inuenerint uenerint (uenerint uncis inclusit) P inuenirent G, (corr.) d 4 ueniet P quod C prohibet] implet N 5 neque pr.] nec M 7 compescuntur] cum persequuntur (pereecuntur N) CNX 12 sunt] est (corr.) M 16 si fides N ut om. CNX 18 credendi M 20 accidene PCNX 21 suscepta in (aut susceptam) P 23 lapidis P igne GB 24 ut] aut CNX 26 sit] fit P, (corr.) M 27 exerceatur-ipsum om. (add. mg.) M )

349
manet. accessio ergo facit ut generet. ita et homo fidem non habet in natura, sed semen fidei, quod nisi fuerit prouocatum et exercitatum, fructum non dabit, id est fidem non habebit. mathematicorum enim fabulis credentes fidei semen exterminant, quod et creatori et iustitiae eius testimonium perhibet. opus enim opificem agnoscit et aequo iure amare quae fecit testatur.

Igitur fugiendum omnibus modis ab hac arte monemus. curiosi enim eius et inimici dei sunt et sine sollicitudine numquam sunt; semper enim suspensi expectant quod incertum sciunt. nos autem, qui de deo omnia prospera credimus et, si qua aduersa exstiterint, eius nutu conprimi, simpliciter uiuamus securi de eius protectione, nec tamen nescii quia, et si quid aduersum bene nobis agentibus euenerit, toleratum proficiet ad. coronam.

CXVI. RATIO PASCHAE.

Pascha, dilectissimi fratres, a passione appellatum est, sicut docet nos traditionis huius praefiguratio, quae facta est - in Aegypto per famulum dei Moysen dicente scriptura: immolatio pascha hoc domini est. quae igitur ratio est ut mysterium sacrum per sanguinem sit celebratum et reparatio uitae per mortem, ut, cum mors augmentum facere se putaret, accepto sanguine saluatoris minorata deflueret et, cum uirtute operatam se hoc aestimaret, infirmata interiret? morti enim mors per opus eius diuina procuratione inuenta est ut, quia semper male uult, cederetur illi ad tempus, ut in iustitia [*]( 3 cf. Ioh. 12, 24 13 cf. Ps. 90, 1 19 cf. Ex. 14, 31 Ex. 12, 11 ) [*]( 2 nisi] si nisi GA 4 enijn om. X 5 iusticia M 6 amore MCXX quae] (amore)que MCFAB facit as-x 8 igitur om. CXX 10 suspecti PM expectunt PC iucertum] me certum X 11 autem] autem deum X de om. X 12 exaterint (corr. elisterillt) X extiterunt X simpliciter (ĮII in ras.) C 13 tamenI tunc (corr.) C 16 DE KATIONE PASCHAE CA 19 immolatio (corr. m. rec. immolationisi X 20 deum (corr.) X 22 per] pre M angmentum] aut mentum C j\'Utaret et CXX 24 se] sed (corr.) X 26 mala X )

350
opere suo destructa regnum sibi ablatum queri non possit. quamuis enim omnia possit deus, nihil tamen facit quod sit rationi absurdum. iustitiam enim quam exigit, hanc et facit non praesumens de potestate.

Magna est igitur prouidentia erga genus humanum, ut iustitiam seruans sic ea quae iuste decreta erant solueret et hominem a morte erueret, quamquam non inmerito teneretur. sed quia inuidia deceptus fuerat diaboli, iustum fuit huic subueniri. dei enim sententia tenebatur, sed hoc operatus fuerat satanas. unde sicut iustum uisum est hunc eruere, ita iniustum erat per potentiam hoc facere neclecta iustitia. uictus enim homo suadente diabolo, ut misericordiam acciperet, quasi accusator diabolus contradicebat. unde id actum est, ut iste, qui in peccato hominis gloriabatur, peccans deprehenderetur, ut tunc demum reus factus contradicere non auderet. sic factum est ut dei filius homo nasceretur et iustitiam praedicans diabolum incitaret, propter quod homines a uitiis eius prohiberet, ita ut et occideret eum qui peccatum nesciebat.