Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Illud autem quale est, quod fatorum adsertores subplicationibus sunt deuoti, cum sint his aduersae? nam et annos suos commendant et de nuptiis et de profectione quaerunt et de emptionibus et de dignitatibus. quod si fati est, quid oras, quid supplicas, quod etiam te inuito futu rum est? \'sed quaero\', inquit, \'si debeam emere\'. ergo non in fato consistit quod tunc facere debere te dicis, si didiceris expedire. nam si fati est, frustra quaeris, quod, uelis nolis, quaeras non quaeras, facturus es.

Quia autem nec apud eos ipsos fixa est ista adseueratio, idcirco incerti temptant, ne aliud uerum inueniant quam tractaut. sed prudentiores qui inter eos uidentur: 'non propter fata\' inquiunt, \'supplicamus, cum ea minime inmutari sciamus, sed horum causa, quae iuxta fata sunt, ne faciant nobis aliquid aduersum). age uero, si nescio quis bonum fatum habeat et iuxta se sit aliquid quod uideatur contrarium, quid poterit [*](1 cf. Liu. I 56, 8 ) [*](1 et om. X C. Iuniue] centum iunius (pr. i s. I.) C cum iunius F cum unius G cn unius (m2 corr. comuniua) A cur iunius B 2 concilio X ae simulauit] esimulauit P Superbo scripsi superbo edd. 3 Constantini] constant in X (corr. A) 4 murionem NX annos P qui] quia P sampaucius P samsutius M samsuciis G samsutua A 6 auocaretnr M (corr.) 8 aupplicatione C 12 quod] quid MONFB 14 dediceris CFB 15 uellis CNX nollis N 16 quaeras] queris (aliqwid s. i eras.) M 17 quia] que (corr.) C 18 incerte CNX inuenient C 19 non] nam X 20 facta (corr.) P ea om. C minime] minime scire (scire eras.) P anime N 21 facta (c exp.) P ne] nec (corr.) C nobis CN aliquod P 22 qui N fatum] factum (corr.) P suam C om. N 23 contrarium quid] contrarii inquid (inquit) X )

Uidete autem ne et hoc fati sit quod supplicatis, quia sine sale solet esse quidquid fato adsignatis. certe non mala resest supplicare: cur ergo non fati esse dicatur? si ergo fati erit quod supplicat, cuius erit supplicare et non impetrare? quia, si fati erat, impetrare deberet quod supplicat. si autem fati est supplicare et non impetrare, stultum est fatum, quia supplicare facit hominem, quem scit non impetrare. quod si nescit an possit impetrare, quod illum facit supplicare, inprouidum erit fatum et carens ratione, quia omnis ignorantia insipientia est, insipientia uero stultitia est. in hanc partem cadit omnis tractatus paganorum. uiderint pagani, qui circumfusa caligine non uident lumen. antiquo enim errore circumuenti ueritati, quae prius latebat, aures accommodare detractant.

Quid de Christianis quibusdam dicimus, qui in solo nomine mutati pristini erroris uindicant uanitatem in tantum hebetati, ut ipsum dominum sub fato egisse contendant dicentes: (ipse dixit: nondum uenit hora mea\', ut hora haec non uoluntatis, sed fatalis condicionis fuisset necessitas, cum ille uoluntatis suae horam significauerit, qua se pati permisit [*](17 cf. quaest. 114 24 Ioh. 2, 4 ) [*]( 1 esse] obesse P cui adsentitur Tumer immitari (corr. m. rec.) M 2 iusta X ne om. Å 3 fuerit (e in ras.) N 4 legatur C nee) ne P 6 fatu X dicatus C 8 ne] nec G, A (corr.) 10 dicitur N 11 imperare (corr. m. rec.) M 12 supplicare] supplicaret (corr.) C 14 possit] potit FB potest GA 16 quia] qui N 17 cadet X omnes FB tractus X 18 pagina X qui] qu(a)e GA 21 dicimus (corr. m. rec. dicamus) N solo] salo N (corr. m. rec.), FB 22 in. N 23 habitati CX haebitati N 26 uoluntati C pati] parati FB )

Et quo modo saluator appellatur a nobis, si fati sunt quae agimus uel accidunt nobis? quia ideo saluator dicitur, quoniam ostendit nobis uiam salutis. itaque si ab hoc ostensa est, non fati fuit, quia et prius latuit et quod fati esse dicitur ex inprouiso euenire contendunt. hic enim fidei meritum est, quae non potest dici ex fato, quia quod creditur aliis saeculis auditum non fuit; fata enim hoc dicunt praestare, quod in conuersatione hominum uertitur.

Hoc autem qua ratione praestare posse dicuntur, quod ignorare deprehenduntur? hinc est unde apostolus ait: quem nemo principum huius saeculi cognouit. hi sunt principes et potestates habentes sub se malos angelos, qui sub nomine fatorum uoluptates suas efficiunt, prout eis libitum fuerit, sicut adsolent malefici confiteri. sunt enim quos diligunt, alios non amant, quosdam oderunt. et uni cuique hoc suggerit unus quisque quod diligit, quia et ipsi diuersas habent uoluptates: aliis libidinem diuersi stupri, aliis in una re, aliis uoluptatum petulantiam, aliis iram, quibusdam auari. tiam, aliis lucra, aliis damna procurant, aliis charisma, aliis odia nec non et impedimenta. et aliquando certis temporibus satiati quiescunt in otio, aliquando uero ratione aliqua occupatae menti non se ingerunt, quia non dominantur, sed subrepunt oportunitatem quaerentes qua capiant. ideo uoluntatis [*](1 Ioh. 10, 18 6 cf. Act. 10, 17 10 cf. Ioh. 9, 32 18 I Cor. 2, 8 ) [*](1 potestatem-et om. N 2 habeo om. P cesset X 4 sunt. C 6 ab] ad PG 7 faci (corr. m. rec.) N 8 improuisu X 9 quod—ratione praestare (12) om. (add. mg.) M 11 conuersatione hominum uertitur om. N 14 principium NB hii CNX 17 fuit P sicut et CNX 18 dilegunt C 19 ho.c M dilegit CNFB et] ac P 20 strupii M stuprii CN, F (corr.), B 21 quidam CNX 23 odio GA et om. X im.pedimenta M 24 qui****escunt M. aliquaj aliquando MCNX occupata X 25 inierant C 26 qua om. M )

Si autem potestatis nostrae non essemus, quo modo diceret dominus: petite et dabitur uobis; omnis enim qui petit accipiet? si ergo qui uult petere accipiet, iam non est illud quod solet dici: (non quae uolumus, sed quae data sunt\', quia uoluntas a saluatore incitatur, ut petat et accipiat quod petierit. fati autem hoc esse dicunt, ut siue petat siue non petat, fati tamen quod aut malum aut bonum est consequatur. dominus autem hoc excludens ait: filia, fides tua te saluam fecit, ut non iam fati sit, quando fides percipit beneficium. et iterum: si credis, ait, omnia possibilia sunt credenti: in uoluntate utique posuit meritum, quia fidei bonum est, non naturae. fides autem res accedens est. quae excitat ad exercitium uoluntatem, ut, quia in natura non est, uoluntas, quae in natura est, suscepta fide meritum ei conlocet apud deum. ita est enim natura hominum sicut lapis, qui, cum ignem non habet in substantia, habet tamen in potentia, ut opere creet quod non uidetur habere, quia non existit, sed quasi in semine. ita est in potentia, ut per exercitium generetur et, si defuerit exercitium, non sit, quia et semen nisi exerceatur non generat, sed ipsum solum [*]( 5 cf. Eph. 6, 12 9 Matth. 7, 7. 8 15 Luc. 8, 48 17\'Marc. 9, 22 27 cf. Ioh. 12, 24 ) [*]( 1 arbitrium est (est eras.) N desideria CNX 3 inuenerint uenerint (uenerint uncis inclusit) P inuenirent G, (corr.) d 4 ueniet P quod C prohibet] implet N 5 neque pr.] nec M 7 compescuntur] cum persequuntur (pereecuntur N) CNX 12 sunt] est (corr.) M 16 si fides N ut om. CNX 18 credendi M 20 accidene PCNX 21 suscepta in (aut susceptam) P 23 lapidis P igne GB 24 ut] aut CNX 26 sit] fit P, (corr.) M 27 exerceatur-ipsum om. (add. mg.) M )