Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII
Ambrosiaster
Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908
Apud Etruscos natus dicitur quidam tam formosus facie, qualis numquam fuit, et quia uir bonus erat, ne cui in suspicionem ueniret, quia etiam honestarum mulierum oculos inlicebat, faciem sibi septem plagis uulnerauit, ut pulcritudinem, quae ab omnibus desideratur, damnaret. ecce quo modo, si fata sunt, superata sunt! sed forte dicatur: \'naturae fuit ut formosus nasceretur, fati uero, ut species eius uulneraretur). quod si ita est, iam non nascitur fatum, sed accidens causa est; et si accidens res est, non erit fati, sed consilii aut certe euentus, quantum ad reliquas pertinet partes.
Nam quid aliud est uincere fatum, nisi inmutare naturam? quod si a deo utique esset, nec inmutari posset nec uinci. legitur namque cautum in quodam iuris libello aliquando mulierem quinque peperisse: quo modo subreptum est fatis, ut huic soli hoc natura decerneret, quod non erat fati? quod ei fati fuisset, aliquantae hac sorte oneratae fuissent. et cum quidam ad peregrina loca proficisceretur, uxorem suam amico, quem fidelem sciuit, commendauit, non utique puero, sed maturae aetatis, qui, ut diligentior custos eius esset, abscidit se, ut cum ea sine cuiusquam suspicione caute dormiret. quid putamus: fati fuisse aut consilii? sed quo modo fati fuit quod contrarium est? qui uincit enim quod natum in eo est, hic inanit fatum.
Et in studiis certe fatorum uertitur causa, ut sciat quis [*]( 1 cf. Valer. MM. IIII 5 ext. 1. Claud. Mam. grato act. Iuliano c. b ) [*]( 1 Etruscos] et ruaticos N (corr.), FB 2 erit (corr. m. rec.) M 3 inligebat (corr. m. rec. inligabat) M inliciebat CNX 5 omnibus (corr. m, rec. bominibus) M 8 nascetur OA accedene (corr. m. rec.) M utroque loco 11 immutari M 12 eaeet-naunque om. X 13 ligitur (corr. m. rec.) M 14 quo modo] quando (do in ras.) P fatis ut) fati sunt X 15 quod alt.] quia P 16 fati] fatis CNX aliquanta. CNX honoratae PCNX 17 proficeretur (corr. m. ree.) M 18 quem tidelem) infidelem X scit C sciit NFB sciens GA puero sedj pueros ad C 19 aetatia om. (add. m2 8. l.) C ut] et CNX 20 caotel caste P 22 contrarium] contra fatum P )
Sed si quod nascitur dicitis fatum, quidquid accesserit extra fatum erit. aut si quod accedit ex fato uenit, quare per laborem uenit? tunc enim fati diceretur, si inuito homini eueniret. quod enim imminet sine prouidentia, fatorum dicitur; quod enim excogitatur et diu pensitatur et exercitiis mediis adquiritur, cur fati esse dicatur?
Eunuchus aliquis natus est, alii fiunt: ubi erit fatum? in illo, credo, qui natus est; qui fiunt, quid dicendum de his est? diuersum est enim. aut si hi fato facti eunuchi sunt, ille contra fatum natus est eunuchus. et quare tam raro eunuchus nascitur, ut incredulum uideatur? quaedam fuit mulier in urbe Roma, quam constat undecim maritos habuisse, et alius uir, qui duodecim habuit uxores: quae fata sunt, quae his hoc decreuerunt? nam tempore imperatoris Constantii manifestum est puellam in parte Campaniae inmutatam in masculum et Romam perductum: quae hoc fata fecerunt? alia, ut opinor, quae uos nescitis..
0 si de hoc nomine taceretis et aliqua euentui et casibus remitteretis, quaedam prouidentiae concederetis! nam tantum potest uirtus et industria animorum, ut non solum naturae [*]( 16 cf. Hieron. Ep. 138, 10 ) [*]( 1 posset CNFB 3 fatum om. CNX 4 est seniorum C 7 accedit (corr. m. rec. accidit) M accidit CNX uenit (n in ras.) C 9 fatorum] futurum PMCN futurum, fatorum coni. Engelbrecht 10 penaitatur (it eras.) C pensatur G A exercitiis edd. exitus P ezitiis cet., cf. p. 261, 5. 19 12 natus eat] add. qui fiunt, quid dicendum est P 13 est] est (add. s. I. m. rec. an in his) M quid] qui CF eat de his P 14 his P hii CNX 15 rare N 16 mulier fuit CNX 17 orbe M 18 undecim C 19 decreuitur FB decreuit OA constantini PG 21 perductum (corr. perductam) P perductam M (corr.), N que (eraa.) M fecerunt fata (corr.) P 24 prouidentiae (add. 8. I. m. rec. dei) M )
Traduntur enim mulieres Scytarum, quae Amazonae dictae sunt, quia, cum uiri earum occupati bello longinquo diu abessent, propter sobolem seruis se miscuisse et omnem marem natum necauisse relictis feminis ita, ut nulla lanificio operam daret, sed ab ineunte aetate palestra et armis inbuerentur. harum tanta uirtus et industria in rebus gestis fuit, ut per multam annorum seriem regnantes nonnullas gentes subigerent Asiamque omnem sub tributo ponentes. quid ad haec poterit dici? numquid haec fati fuerunt, quae per tot annos sic gesta sunt, ut omnia, quae tati putantur esse. inanirent? primum ut contra naturam mulieres spretis uiris regnarent; deinde quod seruis mixtae sunt propriis; tertio ut omnes nati masculi necarentur, feminae uiuificarentur tanta eas prosperitate secuta, ut sine uiris regnum coeptum magnis copiis et temporibus propagarent. certe hoc factum a mundi constitutione est numquam, nisi in Scytia tantum: ne forte dicerent, quia, cum mundus innouatur post annos mille quadringentos sexaginta, sic haec ueniunt, quippe cum mundus iam sexto millesimo anno agitur.
t quamdiu quod imitatus quis fuerit facit. nam M. Crassus (Agelatus) dictus est, quia semel traditur in uita [*](3 cf. Iustin. Hiat. II 4 23 cf. Cic. Fin. V 30, 92 ) [*]( 1 emendet] emen*«*det C enim det X inemendet] emendet GA qui M 3 scytharum MN scitharum CF schytarum X mazone P amazone M (corr. m. rec. amazones), CFB 4 quia pleonastice] quae C 5 subolem F seruia] suis add. P 8 gestis] gentis CX gentes FB gente G, A (corr. gentes) 10 subige**** (rent a. l.) M subierent CG, (corr. aubicerent) Å ponentes (corr. m. rec. ponerent) M 11 haec pr.] hoc hoc (alt. eras.) M dici om. N 14 repugnarent P mixti X 16 secuta ut] sicut aut (corr. m. rec. siccut aut) M 17 fatum PM mundi conditione P constitutione mundi CNX 18 est eras. M umquam (corr. fJI. rec.) M uniquam CNX scyciia P scithia F scithya GA schithia B tantum (add. m. rec. fnit) M 19 quadragintos FG 20 hic CNX eueniunt P 21 agatur P 22 ante quamdiu aliqua excidisse susptcatur Turner quisj qui X M. om. CNX 23 agelatus (corr. m. rec. agelastus) M )
Illud autem quale est, quod fatorum adsertores subplicationibus sunt deuoti, cum sint his aduersae? nam et annos suos commendant et de nuptiis et de profectione quaerunt et de emptionibus et de dignitatibus. quod si fati est, quid oras, quid supplicas, quod etiam te inuito futu rum est? \'sed quaero\', inquit, \'si debeam emere\'. ergo non in fato consistit quod tunc facere debere te dicis, si didiceris expedire. nam si fati est, frustra quaeris, quod, uelis nolis, quaeras non quaeras, facturus es.