Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Sub una epistula data ad ecclesiam Thyatiram duplicem Nouatianae heresis confundit et explodit errorem; et paenitentibus enim idolatriae causa fructum promittit et in una ecclesia malos non contaminare bonos ostendit, cum unius utique essent communionis. nec enim extra ecclesiam positis scribebat dicens: qui habet aures, inquit, audiat quid dicit spiritus ecclesiis. simili etenim modo apostolus Paulus: scimus autem, inquit, quia quaecumque lex loquitur his qui sub lege sunt loquitur; et alio loco: quo enim, inquit, mihi de his qui foris sunt iudicare? unius ergo ecclesiae homines partim ad paenitentiam prouocat, partim conlaudat dicens: uobis autem dico ceteris qui Thyatirae estis, quicumque non habetis doctrinam istam — id est idolatriae —, tenete quod habetis, donec ueniam; hoc est <perseuerate usque ad finem\', quia qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit. simili modo et qui perseuerauerit in malo damnabitur. ac per hoc sicut iustitia iusti non liberabit eum in dic qua errauerit, sic et iniquitas iniusti non nocebit ei, cum conuerterit se. ideo dixit: sacrificans diis eradicabitur; si autem conuerterit se, uita uiuet. sic est et illud quod ait dominus: qui me negauerit, negabo eum. si autem conuerterit se, non poterit negari ab eo quem confitetur. [*]( 8 Apoc. 2, 29 9 Rom. 3, 19 11 I Cor. 5, 12 14 Apoc. 2, 24. 25 17 Matth. 10, 22. Marc. 13, 18 19 Ezech. 38, 12 21 Ex. 22, 20 (19). cf. Hier. 31 (48), 35 22 Ezech. 33, 14. 15. cf. 18, 21 etc. 23 Matth. 10, 33. cf. Luc. 12, 9 ) [*](itfG) [*]( 1 ad] in (corr.) 0, A 2 ei (eras.) M 3 ad om. M tyathyram M thjathyrani CA tiatbyram F tiathiram AB duplice X 4 nouatiani PA confudit MN et pr. om. P 6 mnltoa M contamire (corr. rec.) M 10 autern] ant P enim OlYX 11 quo M (corr. rec. quod), A (corr. quid) 13 hominis (corr.) N -14 ceteri P tyathyre M thyathjre C tyaihjrg N tiathire F ti athirae A tiathjro B 17 perseaerauerint (corr.) C 20 sic] ita P 21 connerti M ae] add. 8. I. rec. uoluerit M ideo dixit (ill ras.) N 23 uiuet] et non monetur add. P )

216

Hinc est ut diceret in psalmo: non iustificabitur in conspectu meo omnis homo uiuens. haec enim sententia inputatur homini, in qua moritur. nam quia in ecclesia mali cum bonis futuri essent usque ad iudicium dei. ipse etiam dominus significauit dicens: simile est regnum caelorum retiae missae in mari, quae ex omni genere piscium colligit. cum autem uenissent ad litus, bonos segregauerunt in uasa sua, malos uero foras miserunt. sic erit in consummatione saeculi: exibunt angeli et segregabunt de regno dei omnia scandala et eos qui iniquitatem faciunt. haec causa significatur etiam in illo, qui inter discumbentes inuentus est non habens uestimentum nuptiale, quem solum proiectum de coetu ostendit ecclesiae, quia crimen indignitatis eius non polluit ceteros; et quia haec indignitas eius designata est, eo quod uestimen- u tum non habuerit nuptiale, manifestus fuit ceteris. uidebant enim eum inter se aliud esse uestitum.

Hinc est unde apostolus Paulus: in magna autem, inquit, domo non solum sunt uasa aurea et argentea, sed et lignea et fictilia. istud propter Hymeneum et Filetum posuit, qui cum essent ex ecclesia, peruerse de resurrectione sentiebant, sicut aliqui de Corinthiorum ecclesia resurrectionem negabant. [*]( 1 Ps. 142, 2 5 Matth. 13, 47-4:9. 41 12 cf. Matth. 22, 11-13 18 II Tim. 2, 20 20 cf. II Tim. 2, 17—18 22 cf. I Cor. 15, 12 ) [*](def. (j) [*]( 1 diceret (corr. rec. diceretarj M 2 tuo PCXX 5 etiam] **** X B reti misso P reti»»misse (corr. rec. misso) M, (corr. misso) X mare P qu. (corr. rec. quod) M quae (corr. quadam [?]) X 7 collegit M, d (corr.) colligit (corr. collegit) X litos M, X (corr.), F 8 segregarunt P malis (corr.) X Caras M foris (corr.) X 9 erit) enim (corr. rec.) M consumationem (m alt. eras.) M consummatione* X 11 causa (in. ras.) X 13 ceto (corr.) X 16 nuptialem M (corr.), C, X (rorr.), X 17 eum] *** M om. X aestimentam M 18 paulus apostolus X paulus] om. P add. rec. 8. I. ait M in] im X om. FB 19 et alt. om. CXX 21 ex om. P occlesiae C ab -tione rursus incipit G 22 resurrectione FB )

217
sed hanc domum magnam Nouatianus mundum intellegendum significat, non ecclesiam, ne in una ecclesia malos cum bonis, mundos cum inmundis cogatur adserere. quod facile puto conuelli. in una enim domo omnes sub uno sunt nomine; quamuis enim moribus diuersi sint, uno tamen domini sui nomine censentur in professione. mundus autem hic diuersae professionis continet homines, ita ut dispares profiteantur se habere et deos et dominos. uides ergo non hoc potuisse dici de mundo, sed de ecclesia, in qua sub uno degentes nomine diuersi sunt actu. quod quidem Nouatianum non ignorasse aduerto, sed quia abscessionis suae iustas querimonias non habebat, ne aperte erubesceret, argumenta quaedam sibi conflauit per malam legis interpretationem, quibus excusare niteretur et tegere liuoris sui inuidam uoluntatem.

Denique respondit ad haec quae diximus dicens: nec ego rennuo agendam paenitentiam admissae idolatriae, sed ego remittere non audeo, quia crimen hoc ab eo remittendum est, in quem admissum est\'. hoc autem cum dolo respondit. interpretationibus enim suis detegitur, quibus fraus eius apparet. quando enim dicit: \'scriptum est: qui me negauerit, et ego negabo eum, et mentiri non potest cuius uerba sunt), paenitentiam, quam agendam dicit, inanem et infructuosam ostendit. si enim sententia data est et non fallit qui dedit, quid excruciari conpellis hominem lamentationibus et gemitibus, [*]( 20 Matth. 10, 33. cf. Luc. 12, 9 ) [*]( 1 intellegendum significat (corr. significat intellegendum) X 2 bonos X 3 facile] facere X 4 uno C do.o (m 8. ras.) C 5 diuerse M diaers(a)e X sunt (corr.) X uno} in uno M 7 homine... (s s. ras.) C ita ut] aut C it,ut S 9 actum (m eras.) X 10 nouationom M 11 caerimonias X 13 excusare niteretur] ex causa teniteretur P 15 ihaec (i eras.) M 16 renno P 17 audio (corr.) X remittendam C remittendam (u in ras.) X 20 quomodo P uegnerit) negauit (corr. rec.) M 21 mentire (corr.) X 22 fructuosam Iwr. ree.) M ostendam M 23 sic M sententia* X 24 excrueiaria P homnem (h s. I.) M (corr. rec.) )

218
qui huius rei effectum aut denegas aut scire te minime confiteris? omnis enim qui consilium alicui dat, ad hoc utique dat, ut quid ex eo proficere possit praedicet. sed quia tu. Nouatiane, dolose hoc profiteris, ad inludendas mentes hominum agendam paenitentiam dicis. sciens enim aperte hoc negari non posse subtiliter facis, quia non uoce sed effectu paenitentiam amputas. omnem certe, qui idolis sacrificauerit, in spiritum sanctum. dicis peccare, cui neque hic neque in futurum peccatum hoc remitti per legis uerba contendis. quo modo ergo huius delicti agendam paenitentiam dicis, nisi quia fallis, sicut supra ostendi?