Expositio Psalmi CXVIII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Quinta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 62). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1913.

Propheta igitur in isto uersiculo diuidit causas, ut et misericordiam quasi homo postulet, quia nemo sine sorde peccati, et [*]( 4 cf. Prou. 15, 27 ) [*]( def.A ) [*]( 1 quur P quid R 2 quur P 3 requirendam 0 ait M 4 pr. misericordiam Mm1N 7 iis v 8 egit Rml misericordiam PmlRml 12 misericordiam Pml aut—habeat om. 0 13 pr. alitcr—14 homo om N iustitiam PmlRml 14 misericordia] iusticia dei 0 archangelus] angelos Pm2T angelica] angeli Pv 15 ita et est om. 0 16 ille OPRv 18 misericordiam] add. diam R dei Oav 19 misericordia*JIP. add. dei Oav tamen om. 0 20 uitium om. N 21 grauiori GM adolescentiae Gm1N Pm2 Rm2av 22 mitiori GM quam] qui R peccatam] qui N qui peccato (ex-urn m2) P et] nee NPRT )

168
iustitiam quasi propheta deposcat uel certe quoniam, licet peccauerit sicut homo et quasi peccator misericordia egeat, tamen correxit errorem, paenitentiam gessit, abstinuit a temulentia delinquendi sobrietate uirtutis. petit ergo iustitiam secundum uerbum dei, quia uerbi dei sententia est, ut conuersis uenia donetur, si legitime est facta conuersio.

Cogitaui uias meas et auerti pedes meos in testimonia tua. diuiduus sensus: aut quia uias superiores meas cogitaui plenas lapsus atque peccati, et ideo, ut remissionem peccatorum possim mereri morum conuersione studioque uirtutum, auerti pedes meos in testimonia tua, ut non iam meis gressibus, quibus ante sum lapsus, sed testimoniorum tuorum iti-

neribus ambularem, quo tuorum semitae mandatorum me errare non sinerent nec uestigium in deuia et tortuosa deflecterem. frequenter enim ignorantes iter, si strata uiarum sequantur. perueniunt quo desiderant peruenire et carent erroris anfractu; sin autem usurpent scire quod nesciunt et putent aliqua sequenda conpendia, a publici tractus itinere recedentes erroris labyrinthos frequenter incurrunt, ut eos de itinere deflexisse paeniteat, et ideo post multa laborum dispendia ad iter quod reliquerant redire contendunt.

Hic ergo sensus unus est, alius autem ita: cogitaui uias meas, non superiores, sed futuras, ut ante meos actus cogitationibus praeuenirem, ne inconsulta operatione progressus aliquid in ipsis conationibus offensionis inciderem, ut, si agere aliquid uelim, ante cogitem. utrum agendum sit illud quod desidero aut quo agendum modo, similiter si adloquendum, utrum adloqui debeam, deinde [*]( 5 cf- Ezech. 18, 21. 33, 12 7*Ps. 118, 59 15 strata uiantm - Uerg. Aen. 1, 422 21 Ps. 118, 59 ) [*](def. A) [*]( 2 correcsit Rfnl 5 all. dei om. PR cum conuersis P detur 0 si] add. tamen v 6 freta GMmlNPRTa 7 praemittunt III GJIOR connerti MNPm1Ta 8 meas superiores A 9 lapsus plenas P 10 conuersione Pm2 Tmlav conuersatione cet. 12 Iapsus sum 0 sed] in Mm2 14 sinirent Mml 16 quod Mm1 anfractus PmlR anlractibus Pm2 17 secunda N 18 tractu GMNmlOPml itineris Mm20 cedentes GPml laberinthos GNOPR kborinthos M 20 reliquerint NmlPR reliquenmt Nm2 21 hic] sic 0 24 conationibus scripsi contionibus Gml Mml coactionibus Gm2 Mmg.N Pm1Ta cogitationibus Mm20Pm2Ru aliquidagere OP )

169
publice an secreto loqui, praesentibus aliquibus aut nullis; sicut illud est ut, si uelis fratrem corripere, primo solus corripias, secundo praesentibus duobus aut tribus testibus. tertio, si non audierit, coram ecclesia. itaque si praetermisso ordine uelis coram ecclesia fratrem increpare quem ante monere debueras, erratum ipse cognoscis. omnia igitur cum cogitatione facito, ut non te paeniteat operis tui.