Expositio Psalmi CXVIII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Quinta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 62). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1913.

homines, quia sanguis hominis ad deum clamat, manus proprias a nece hominis abstinebunt. si custodiant praecepta quae dedit dominus coram caelo et terra testibus dicens: audi, caelum, et auribus percipe, terra, scientes quia, quicquid flagitii commiserint. aduersus legem domini fecisse angelorum et potestatum, sanctorum quoque hominum testimoniis arguantur, supra haec testimonia fundamentum sibi constituent. quia aeterna sunt atque perpetua. et nos ergo opus nostrum aedificemus supra fundamentum testimoniorum caelestium, ut non ardeat sicut lignum aut stipula, sed sicut aurum probetur, ut aeterno maneat nixum fundamine. [*]( 1.4*Ps. 118,151 4 cf. Hebr. 10, 1 8 Ps. 118, 152 16 cf. Gen. 4,10 18*Esai. 1, 2 23 cf. I Cor. 3, 12-13 ) [*]( 2 omnes uiae tuae 0 3 recipit AOBav recepit cet., cf. p. 416, 23 4 ueritatem Ov alt. in om.G umbram Ov 6 eum] enim GNPB 7 redimet Rml 8 Octauus-est] Sequitur VIII P,om.Na, add. VIII G 9tuis om.A 10 inquid M adsumpsi] add. et 0 11 fundati 0 12 cognouissent ARv 13 essent] add. eis a 14 paradysi MB 15 uendicare MOa, add. non 0 17 homines Aml 19 terram Pml qaiaom.GNPRT (nona) 20 feeisse] add. quod Tm2a 22 constituant quae M 23 adqae Rml 25 stipulam AN maneant nixa. APB 26 nihil subseript. in codd. )

445
XX. LITTERA RES.

Incipit littera \'Res\', quae Latina interpretatione \'caput\' dicitur uel \'primatus\'. caput est, ut formam generis humani consideremus, quod fouet membra omnia et dirigit atque implet sensibus; sensus enim sapientis in capite eius. inde ductus uenarum meatusque spiritus, sanguinis uires in totius partes corporis diriuantur; lustrat omnia, ornat omnia. sublato capite corpus sine nomine est, non agnoscitur nec ulla superest usura uiuendi.

propterea, qui in aliquo damnantur crimine, eo quod ornamentum est totius corporis abdicantur et, quia turpi uel scelesto reatu beluinae scaeuitatis inluuiem uel bestialis inmanitatis horrorem commisisse detecti sunt, tamquam hi, qui proposito humanae moderationis exciderint, formam quoque humanae condicionis iubentur exuere. reciso enim capite reliqui corporis truncus bestiarum corpori conparatur et sapientiae arce fraudatur qui sapientiae non potuit tenere rationem. sepelitur igitur sine decore suo corpus; in capite etenim uigor uitae, in capite est gratia uenustatis.

Fertur coluber, cum urgetur periculo, caput semper abscondere et in orbem se colligens obiecta reliqua parte corporis hoc solum tueri, quod inlisa feratur membra cetera saluo capitis uigore reparare. hoc et tu moraliter caput serua, hoc seruato et mystice. mysticum caput Christus est, quia omnia in ipso constant et [*]( 6*Eccle. 2,14 23 OoL U 17—18 ) [*]( 3 litteraj add. uigesima v es G Rhes 0 dicitur caput M 5 mouet PTH2, cf. p. 447, 3 diriget ARml 7 totas AR corporis partes 0 8 deriuantur v 10 damnatur AGMNP m1a orname.ito (om. est)0 11 corporisj add. capite Tm2av abdicatur GMa addicatur NT sceleste ARm1 scelesti Rm2 beluines APRml beluinis Rm2 12 scaeuitatis seripsi ciuitas AR opscenatis G obseenitatis MNTa ciuitatis Pml saeuitatis Pm2 foeditatis Ov commisse AM 13 hii AGMNPmlR ii v quia Pml propositum OM 14 conditioms GNOPRav 15 corporij corpora A 16 archae APm1Rm1 qaia AOv 19 urguetur AGMNR semper om.O 20 in om-AGPml reliqui GMNOv 21 inlesa AMNPm1Ra lesa T corr. ferantur AGPm1R feruntur MNT cetera menbra salue uigore capitis 0 22 reparari Mm2NT )

446
ipse est caput corporis ecclesiae. hoc caput qui amiserit, uiuendi usum habere non poterit, hoc solo distamus a bestiis.