Expositio Evangelii secundum Lucan

denique etsi [*]( 4 ) aliis imperatur ut laxent retia sua, soli tamen Petro dicitur: due in altum, hoc est in profundum disputationum. quid enim tam altum quam altitudinem diuitiarum uidere, scire dei filium et professionem diuinae generationis adsumere? quam licet mens non queat humana plenae rationis inuestigatione conprehendere, fidei tamen plenitudo conplectitur. nam etsi non [*]( E ) licet mihi scire quemadmodum natus sit, non licet tamen nescire quod natus sit. seriem generationis ignoro, sed auctoritatem generationis agnosco. non interfuimus, cum ex patre dei filius nasceretur, sed interfuimus, cum a patre dei filius diceretur. si deo non credimus, cui credimus? omnia enim quae credimus uel uisu credimus uel auditu. uisus saepe fallitur, auditus in fide est. an adserentis persona discutitur? [*]( F\' ) si uiri boni dicerent, nefas putaremus non credere: deus adserit, probat filius, refugiens sol fatetur, tremens terra [*]( 9 Matth. 16, 18 10 Matth. 8, 26 13 Rom. 11, 33, I Cor. 2, 2 20 Luc. 3, 22 25 Matth.\' 27, 45 et 51, Luc. 23, 44 ) [*]( 3 uigilabant (m2 nauigabant) A eam adhuc ABx adhuc eam eet. Gratianus 4 est] est saepe P 6 fluctuemur LX turbetur P 7 nauigabat PL 8 aspirat Αγ T superat Gratianus, cf. Uerg. Acn. V 473 his P L et (h eras.) aCG; is in ras. F 10 etsi et αγ atque- (et del. m2) T, (et eras.) E 11 tamen] tantum Gratianus dicitur petro PL 13 altitudinem (m s. u. m2) A 15 rationis (nis 8. u.) P. 17 ante non licet add. A de patre non liceţ mihi scire quemammodum natus sit 18 auctoritatem A (itat exp.) et (auctorem m2) a 19 ex ] a PLπ 21 cui credemus E 22 uisu saepe fallimur X 25 adseruit X )

quae sunt autem apostolorum quae laIari iubentur retia nisi uerborum conplexiones et quasi quidam orationis sinus et disputationum recessus, qui eos quos ceperint non amittant? et bene apostolica instrumenta piscandi retia sunt, [*]( 1354 a ) quae non captos perimunt, sed reseruant et de profundo ad. lumen extrahunt, fluctuantes de infimis ad superna transducunt.

Est et aliud apostolicum piscandi genus, quo genere solum Petrum piscari dominus iubet dic ns: mitte amum et eum piscem qui primus ascenderit tolle. magnum quidem est et spiritale documentum, quo Christiani uiri sublimioribus potestatibus docentur debere esse subiecti, ne qui [*]( B ) constitutionem regis terreni putet esse soluendam. si enim censum filius dei soluit, quis tu tantus ea, qui non putes esse soluendum? et ille censum soluit, qui nihil possidebat; tu autem, qui saeculi sequeris lucrum, cur saeculi obsequium non recognoscas ? cur te supra saeculum quadam animi adrogantia feras, cum saeculo sis misera cupiditate subiectus?

penditur . igitur didragma, quod erat pretium nostrae redemtionis et corporis, in lege praemissum, in euangelio persolutum, non otiose [*]( c ) in ore piscis inuentum; ex ore enim tuo iustificaberis. etenim pretium inmortalitatis est nobis nostra confessio, quia, sicut scriptum est, ore confessio fit ad salutem.

et fortasse primus hic piscis primus est martyr in ore habens [*]( 10 Matth. 17, 27 19 Matth. 17.24 22 Matth: 12, 37 21 Reg. IIII 12, 4 sqq. 24 Rom. 10, 10 ) [*]( 1 hoc om. PL 2 hinc (n 8. u.) A bic C 4 complexionis (e 8. i alt.) Å 5 ceperint BCπ cpperint T coeperint cet. 6 amittant (v 8. a alt. m2) V amittunt FΟπ sunt retia PL 8 extraunt AC et fluctuantes y infinnis (r eras.) P infernis αΧγ perducunt y 10 hamum FGT et (h 8. u. m2) J5n 11 piscem post ascenderit tramponunt AB 12 est om. B quo ACΕγ T quod cet. 18 quia PCγ. 15 dei filius y. 17 saequaris (e s. a alt.) A recognuscas (cas a. u..) P 20 didracma P (semper) 21 promissum Pa 22 enim e. u. m2 V. om. π )

Praeceptor, inquit per totam noctem laborantes [*](5,5) nihil cepimus; sed in uerbo tuo laxabo retia. et ego, domine, scio quia nox mihi est, quando non imperas. nemo adhuc dedit nomen suum, adhuc noctem habeo. misi iaculum uocis per epifania et adhuc nihil cepi, misi per diem. exspecto ut iubeas; in uerbo tuo laxabo retia.s o uacua [*]( E ) praesumtio, s o humilitas fructuosa! qui nihil antea ceperant magnam in uerbo domini concludunt piscium multitudinem. non hoc humanae facundiae opus, sed supernae uocationis est munus. cedunt disputationes hominum, fide plebis sua credit.

rumpuntur retia, nec labitur piscis. uocantur ad adiumentum [*](5,6, 7, 10 ) socii qui erant in alia naui. quae est illa alia nauis nisi forte Iudaea, ex qua Iohannes et Iacobus adleguntur? facta est enim Iudaea sanctificatio eius. hi igitur de synagoga [*]( F ) ad nauem Petri, hoc est ad ecclesiam conuenerunt, ut inplerent ambas nauiculas; omnes enim in nomine Iesu genu flectunt, siue Iudaeus siue Graecus; omnia et in omnibus Christus. sed mihi cumulus iste suspectus est, ne [*]( 2 Act. 7, 55 sq. 18 Ps. 113, 2 21 Philipp. 2, 10 22 Coloss. 3, 11 ) [*]( 1 didragma (di 8. u. tn2) A 2 stefanus Pa 3 thesaurum (es in ras.) B 4 et om. X 6 laborantis (e s. i m2) P 7 cepimus ABCGγ caepimus απ coepimus cd. retiam A (r 8. u. m2) L rete E1\' 9 nomen suum dedit X et adhuc PL 10 uobis P epifania X et (-iã m3) P epifaniam A (m add. m2) C ephifaniam a epiphania B epiphaniam (ephi. G) y caepi aT coepi PLX cepimus (om. nisi; misi m2 8. mns) A dies EI1\' 11 specto ΑΒγ uerbo autem t 12 ceperam (nt a. m m2) A cėperant a coeperant PETX 13 dei X concludunt 8. u. m2 A 15 plebis sua A sua plebis L sua plebs PX plebs sua r (b ex p) cet. 16 piscis (cis 8. M.) P adiutorium PL 18 est om. X (8. u. m2 F) 19 enim om. X hiJ (J add. m. rec.) A 20 naaim C 22 gregus P ) [*]( XXXII. Ambr. par. 4. ) [*]( 12 )

possumus tamen et aliam ecclesiam [*]( 1355 A ) intellegere nauem alterius; ab una enim plures ecclesiae deriuantur. ecce alia sollicitudo Petri, cui sua iam praeda suspecta est. sed nouit perfectus quemadmodum seruare possit reconditos, qui scit quemadmodum possit capere dispersos. quos in uerbo capit uerbo reddit; negat suam praedam, negat suum munus.

exi inquit a me, domine, quia homo [*](5,8) peecator sum. ammirabatur enim dona diuina et quo plus [*]( 1356 A ) meruerat hoc praesumebat minus. dic et tu: exi a me, domine, quia peccator sum, ut respondeat tibi dominus: [*](5,12) noli timere. <noli timere> indulgenti domino peccatum fateri, noli timere etiam quae tua sunt domino deferre, quia quae sua sunt nobis ille concessit. nescit inuidere, nescit eripere, nescit auferre. uides quam bonus dominus, qui tantum tribuit hominibus, ut uiuificandi habeant potestatem.

[*](5,12 sq. ) Et factum est. cum esset in una ciuitatium, ecce [*]( 1355 B ) uir plenus lepra et ipse procidens in faciem rogauit eum dicens: domine, si uis. potes me mundare. et extendens den manum teti git illum dicens : uolo, mundare. bene ubi leprosus mundatur, certus non exprimitur locus, ut ostendatur non unum populum specialis alicuius ciuitatis, sed [*]( 1 nauis paene mergatur PL 3 na.uim C 4 diriuantur AaBETX solitudo 0 et (corr. m2) πV 5 suscepta X (t suspecta m2 V) X 7 reddit ed. Romana credit LX credidit A (i pr. s. u.) cet. 8 homo om. T 9 ammirabantur A admirabantur B (n eras.) 0 admirabatnr cet. quos A quod αΕγΧ 10 minus praesumebat PL dic etJ dices G dicens γΤ dicens et (et 8. u.) E 11 homo peccator X 12 ti....mere A noli timere addidi 13 fateri (-re m3) P fatere LX quia (i a. u.) A FINIT IN LUCA LIB. IIII. INC LIB. V Å EXPLICIT LIBER III. INCIPIT LIBER IIII PBFπV EXPLICIT LIBER SECUNDUS INCIPIT TERTIUS 0, in L tantum Et in u. 18 litt. mai. initiali scriptum est, EXPLICIT (FINIT C) LIBER IIII INCIPIT LIBER V cet. 18 unam (m eras.) P ciuitatium AX et (i teri. eraa.) B ciuitatum cet. 19 lepra plenus T et ipse om. PL 21 manum suam PL )