Expositio Evangelii secundum Lucan

Sequitur iactantiae telum, quo procliue delinquitur, quia [*]( 1340 A ) dum homines gloriam uirtutis suae iactare desiderant, de [*](4,9) loco meritorum suorum et statione decedunt. et duxit inquit illum in Hierusalem et statuit eum supra pinnam templi.

ita enim est iactantia, ut dum se putat unusquisque ad altiora conscendere, sublimium usurpatione factorum ad inferiora trudatur. et dixit illi: si filius dei es, mitte te [*]( B ) [*]( 2 Ephes. 6, 12 7 EIOd. 24, 18 8 Reg. III 19, 4 11 lob. 6, 32. 50 14 Ps. 103, 15 ) [*]( 1 uiuet X dei om. P 2 quod hominem A ab (b eras.) E, a T 3 aduersum PL incitamenta A iuritamenta cet., fort. recte saeptum] reptum 0 ereptum F (ere in ras.) repertum V septum cd. 5 comunis in (bi 8. n m2) hoc (8. ar m2) cessit A 6 diuinis P (-ę m3) L pabolo (v 8. 0 pr. m3) P parabolae (m2 pabulo) A intentius (in mg. m3 al. intentns) A 7 neclegat d neglegat cet. 13 elpeçtat V 14 dixit L 15 ostendit (os in ras.) P 16 nostra (ă ex ū m2) P 19 decidunt LX et (i ex e) BOV inquit illum A illum inquit cet. 20 pinnaculum a0 21 item (a 8. em m2) A ea G 23 trudatur (t pr. in ras.) P tradatur X (v a. a pro m2 V) trahatur e )

uere diabolica uox, quae mentem hominis de gradu altiore meritorum praecipitare contendit. quid enim tam proprium diabolo quam suadere ut unusquisque se mittat deorsum?

disce ergo et tu diabolum uincere. agit te spiritus, sequere spiritum. non te reuocet carnis inlecebra; spiritu plenus disce contemnere uoluptates. ieiuna, si uis uiucere. consequens est ut per hominem diabolus te putet esse [*]( c ) temtandum; Christus quasi fortior faciem ad faciem temtatur, tu per hominem. et illud diaboli uerbum est, cum dicit homo: (fortis es: manduca et bibe, et similis mane\'. noli te tibi credere, non erubescas egere praesidiis, quibus non egebat Christus. et tamen ea non neclegebat, ut te doceret dicens: cauete ne grauetur cor uestrum in uino et crapula. non erubuit Paulus, qui ait: sic enitor non ut aera caedens. aera quidem non caedebat apostolus, sed potestates[*]( D ) aerias uerberabat. sed castigo inquit corpus meum et seruituti redigo, ne forte cum aliis praedicauerim, ipse reprobus inueniar.

simul infirmitatem suam diabolus malitiamque designat, quia nemini potest nocere diabolus, nisi ipse se miserit. nam qui relictis caelestibus terrena eligit uoluntarium quoddam praecipitium uitae labentis incurrit. [*]( 13 Luc. 21, 34 14 ei 16 I Cor. 9, 26 sq. ) [*]( 2 altiori L altiora (i 8. a alt.) G 3 semittat (8 8. w. m3) P se emittat (in ras.) L deorsum X, om. cet. 4 agit te P (t pr. s. u. m3) et (g 8. u. m2) π V aget te (ait te m2 in mg.) F agite L dr spe C 5 sequere xpm A 6 discit PaBC 8 faciem (m eras.) PB, (m up. m2) π V facie Cχ temptator X (-ur m2 π V) 9 diaboli illud T 10 es] esto X manduca| (ca extra u.) et (in ras.) bibe P te om. L, eras. 0 11 quia eius (in mg. m3 al. quibus) A 12 neclegebat A neglegebat cet. te 8. U. P, om. X 14 scs paulus P enitor A (m 8. ų) aBCETTX certo PL pugilor G; cf. de Bel. et ieiun. 79 aerem LX et (m2 ex agrum) V aera ex agrum a aeram F et (m eras.) B, (-em m3) 0 16 aereas Lπ et (-ias corr.) V aeras B 19 neminem ET nocere (no in ras.) P diabolus nocere T 20 ipse permiserit A (in mg. m3 nisi ipse se miserit) L diligit d (in mg. m.3 al. eligit) eligit (e in ras.) B elegit aOX (eligit carr. V) )

Į uincit. disce hic quoque quia satanas transfigurat se uelut [*]( F ) angelum lucis et de scripturis ipsis saepe diuinis laqueum fidelibus parat. sic haereticos facit, sic euiscerat fidem, sic iura pietatis inpugnat. ergo non te capiat haereticus, quia potest de scripturis aliqua exempla proferre, nec sibi adroget quod doctus uidetur. utitur et diabolus testimoniis scripturarum, sed non ut doceat, sed ut circumscribat at fallat. cognouit aliquem adtentum religioni, uirtutibus clarum, signis et operibus praepotentem: iactantiae tendit laqueum, ut huiusmodi uirum inflet tumore, quo pietati se non credat, sed [*]( 1341 A ) credat iactantiae nec deo deputet, sed sibi adroget. ideoque apostoli non in suo, sed in Christi nomine daemoniis imperabant, ne adrogare sibi aliquid uiderentur. sic Petrus paralyticum curat dicens: in nomine Iesu Nazaraei surge et ambula. disce etiam de Paulo fugere iactantiam. scio inquit hominem, siue in corpore siue extra corpus nescio, [*]( 8 II Cor. 11, 14 19 Luc. 10, 17 21 Act. 3, 6 22 II Cor. 12, 8-5 ) [*]( 1 quoniam] quando FO et (ex qm m2) V obtansum (n s. u. eras.) P obtusum L 3 iudicari P (-re m3) L 6 pretenderet (a 8. ę ult. m3) d 7 enim est χ scriptua] qui PL 8 uicit PLχ uincet B se tranBfigurat X 10 paret X (i e. e m2 V) 14 sed pr. om. x; non a. u. m2 B 15 verba inde a cognouit usque ad iudaeorum 8. 61 desunt in Å. ex- ciderunt quaterniones duo; m. saec. XV in mg. adascripsit: hic deficiot qntēni (e 8. u.) dao cognouit (o alt. ex u, ut uidetur) P 18 ideo (om. que) PL pOBt ideoque add. sed ille ne pietatis (s eras. π) quidem se credat iactantiae. denique X 21 nazarei P m1 αΒπ V nazorei F nazareni P m3 cet. 22 fugire L et (-ere m3) P, (m2) π )

ergo et hic diabolus, quoniam fortem sensit, iactantiam praetendit, quae etiam fortes decipit;[*](4,12) sed dominus respondit: non temtabis dominum deum tuum. in quo et dominum et deum Christum et patrem et filium potestatis unius esse cognoscis, iuxta quod scriptum est: ego et pater unum sumus. et ideo si \'unum\' obtendit diabolus, occurre ei quia scriptum est: ego et pater unum[*]( c ) sumus et distingue \'unum\', ne discernas potestatem, distingue [*](4,5) \'unum\', ne patrem filiumque secernas. et duxit illum diabolus iterum in montem altissimum et ostendit illi omnia regna orbis terrae in momento temporis.

bene in momento temporis saecularia et terrena monstrantur. non enim tam conspectus celeritas indicatur quam caducae fragilitas potestatis exprimitur; in momento enim cuncta illa [*]( D ) praetereunt et saepe honor saeculi abiit, antequam uenerit. quid enim saeculi potest esse diuturnum, cum ipsa diuturna non sint saecula? docemur hic inanis ambitionis flabra despicere, quod omnis dignitas saecularis diabolicae subiaceat potestati,

ad usum fragilis et inanis ad fructum.[sed quomodo hic dat diabolus potestatem et alibi legis quia omnis potestas a deo est? numquid potest quis duobus dominis sei-uire aut a duobus [*]( E ) accipere potestatem ? num ergo contrarium est? minime. sed uide quia omnia a deo. neque enim sine deo mundus, quia [*]( 9 Ioh. 10, 30 17 Sap. 5, 9 23 Rom. 13, 1 24 Matth. 6, 24 ) [*]( 4 quando FLOV 5 sentit a decepit X et (corr. decipit) B 7 ihm xpm B 8 cognoscit Pr 9 ostendit OVχ 10 occurre aT occurre. P occurres E (s in raB. 2 litt.) CL occurrens X (n eras.) V occurris B occurrere 6r ego et pater ucum PL, om. cd. 11 secernas (ae 8. 11.) P discernas X 18 abit C habit (h eras.) P (in quo i ex e m2) Lπ (om. deinde esse) 19 esse saeculi L saeculi om. P non sint saecula diuturna PL 23 legis a (i ex e) legitur PL est a deo T 24 a duobus dominis r 25 numquid PL )

quid ergo? bonum est uti potestate, studere honori? bonum si deferatur, non eripiatur. distingue tamen hoc ipsum bonum. alius enim bonus in saeculo, alius perfectae uirtutis usus; bonum est enim cognoscendae diuinitatis studium nullis occupationibus inpediri. nam etsi multa bona, una tamen est uita aeterna. haec est autem uita aeterna, ut [*]( c ) [*]( 1 Ioh. 1, 10 2 I loh. 5, 19 5 et 6 Rom. 18, 1 sq. 11 Rom. 13, 3 14 Rom. 13, 4 26 roh. 17, 8 ) [*]( 1 factus est CLXX 2 in maligno sclm T 8 se dare PL 10 his L et (h eras.) PG, is a. U. V, om. π 13 eo usque a deoJ eo usque G a deo usque iT adeo (8. u. m2 a deo) usque E 14 dni EG T 15 muneratoris X Bcd (d 8. u.) P 17 deriuemus CarT derinemur P ml L diriuemus P m3 E (di tX de) cet. 23 alius (d 8. 8 m3) P bonus (-û m3) P 25 inpedire P (-ri m3) LX et simulata (a pr. eras.) P una om. X (optima 8. u. m2 V) )