Explanatio Psalmorum XII
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919
In quo quidem loco uelut quosdam dubitasse cognoui, quidsitquodait: non sum missus nisiadoues quae perierunt domus Israel, quasi nobilitatem generis electi ad saluandas animas dominus quaesisse uideatur, qui uenit, ut omnes redimerentur. sed ostendere dignatus propositum, quod eos, quos primo elegerat, nequaquam refutare cupiebat et saepe deuios et errantes tamen paterno quodam reuocare quaerebat affectu. sed ubi ipsi auctorem proprium reliquerunt, sciens se deum montium esse, non uallium et regnum caelorum non a fastidientibus, sed a cogentibus diripi, paulatim conuersus ad gentes est, ut et nationum plus probaretur affectus et illorum merito pertinacia condemnaretur.
Quid deinde sibi uult quod ait: non licet accipere panem filiorum et mittere catulis? utique filios dixit Israelitas, hoc est populum Iudaeorum, catulos autem populum nationum. quid ergo ? diuitum aut nobiliorum est accipere sacramenta caelestia et non eorum, qui magis ad cognitionem mysterii caelestis pio mentis feruore coritendant? et si Israelita fuerit aliquis remissus et neglegens uel contumax, qui reiciat post se sermones dei, Chananaeus autem, qui inpigre uelit adquirendis mentem intendere sacramentis, ille potius qui dissimulat quam iste qui defert studium praeferendus est ? non utique.
et ideo diligenter oportet intendi quid expresserit, qui cum dixisset: non licet accipere panem filiorum et mittere catulis, respondente Chananaea: quia et catuli canum edunt de micis quae cadunt de mensa dominorum suorum, studium eius humilitatemque laudauit, quae non [*]( 5 Matth. 15, 24 11 cf. III Reg. 21 (20), 28 12 cf. Matth. 11, 12 15 . 25 *Matth. 15, 26 21 cf. Ps. 49, 17 27 *Matth. 15, 27 ) [*]( 1 gentium nationibus] gentibus nationibus BC gentibus fJ, add. que C 4 dubitarae quosdam (iav 7 uidetur Cml 8 dignatus] add. est BCfiv 9 quos om. v 10 et errantes tamen] ad (s. I. Bm2) terram testamenti BCml tamen om. pa 13 cogentibus in mg. a, v colentibus codd. a ad gentes conuersus DF 16 dixit filios p 17 israhelitas B 18 nobilium av 19 misterii CD 22 cananeus Aml uelit] add. in BCp 23 disimulat B )
salutaris, quae de mensa dominorum suorum caderent, crederet colligendas. qui enim diligenter et subtiliter scripturae uerba rimatur, is ad altitudinem mysteriorum peruenire consueuit. unde et huic dicitur: magna est fides tua. fiat tibi sicutuis, hoc est: ut aperiatur tibi ostium uerbi et refulgeat uitae aeternae salubre mysterium.
Ergo qui uicinus est exeat et Christum uidere desideret et in oratione clamet, sicut ista Chananaea exiuit de finibus suis et Christum uidit et iugi uoce clamauit, ut eius misericordiam reportaret. credentibus itaque Chananaeis Iudaeus in obprobrio sit, quia ipse non credidit, et inludi sibi doleat et derideri se ab his qui in circuitu sunt ingemiscat.
Et uidetur prophetia haec esse de nationibus credituris, maxime cum sequentia istud ostendant, quia ait: posuisti nos in similitu dinem gentibus, commotionem capitis in populis, quia Iudaeorum delicto salus gentibus et quae in illis in figura gesta sunt ad cognitionem nostram profecisse apostolo auctore cognouimus. et uere in obprobrium positi sunt