Explanatio Psalmorum XII
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919
sicut ergo hic Moyses intrabat in nubem, ubi primum ad montem uocatus a domino est, ita in posterioribus perfectior cum ipse intraret in tabernaculum suum, descendebat ad eum columna nubis et stabat in ostio tabernaculi. et stans totus populus adorauerunt unusquisque ad ostium tabernaculi. in nube autem dominus; posuit enim tenebras latibulum suum. ut scias autem, quia de domino dicit: et locutus e s t, inquit, dominus ad Moysen. quod autem extra castra tabernaculum Moysi positum esse commemoratur, ut occurreret deo, non uidetur esse contrarium; qui enim deum quaerit quasi ad deum intiat et tota mente ad cognitionem eius ingreditur [*]( 6 *Cant. 1, 4(3) 9 *Ex. 24,15—18 18 *Ex. 33, 9—10 23 Ps. 17, 12 24 *Ex. 33, 1 25 cf. Ex. 33, 7 ) [*]( 1 perculsi EFm2av percuscussi Fml, c/.tibi necessitudinum amore percusso Expos. ps. 118, tradal. 15, cap. 28 excitauerint ACml 3 a] ad ABm2Cml neglegentem ABCml 4 descendere ACml 6 trahe B unguntorum F 7 curremus av 11 syna OfJ 14 maiestas Bml 16 noubem (u m ras. m2) B 20 hostio « 21 et stans — 22 tabernaculi om. « 22 tabernaculi] add. sui av 23 enim (nim in ras. m2) B 24 ut] et ut C autem om. BCfi loquutus B loqutus C 26 moyses f3 commemorat aE 27 contrarium esse Fml )
Iustus ergo intrat ad dominum, sicut Movscs intrabat in nubem; in nube aut em deus. denique ecce uenit dominus in nube leuietin euangelio habes scriptum: cim autem oras, intra in cubiculum tuum efc clauso ostio ora patrem tuum in abscondito; et pater tuus qui uidet in abscondito reddet tibi.
ergo intus quasi in cubiculo tuo deus est. audi etiam alibi quia intus est deus: ecce, inquit, dominus procedet de loco suo et descendet et ascendet super excelsa terrae et mouebuntur montes sub eo etualles liquescent. scriptura hoc dicit et iam tunc significabat, quod desereret populum Iudaeorum et transiret ad gentes. denique et in psalmo hoc inuenimus expressum, cum dicit Dauid: et ipse tamquam sponsus procedens de thalamo suo, exultauit tamquam gigans ad currendam ui .
His igitur generibus repperimus egressum dei aut eius ingressum, sicut et dominus dicit Iesus, quia ad uirum timentem ueniat: ecce, inquit, sto ad ianuam et pulso; et si quis audierit uocem meam et-aperuerit ianuam, intrabo ad eum et cenabo cum illo et ipse mecum. haec igitur diximus propterea, quod ait propheta: reppulisti nos et non progredieris, deus, in uirtutibus nostris.
Similiter autem et illud accipiamus, quia deus progressus est in uirtutibus Iudaeorum, quando Iesus Naue ducem militiae caelestis adorauit et ideo sine ferro uicit et sine ulla obsidione destruxit urbem Iericho, quae habebat ualidissimos muros. quando enim progressus est in uirtutibus seruorum suorum deus, uictoria consecuta est; nam progressus est angelus ad Ezechiae preces et [*](2 *Esai. 19, 1 3 *Matth. 6, 6 8 *Mich. 1, 3-4 13 Ps. 18, 6 19 *Apoc. 3, 20 23 *Ps. 43, 10 26 cf. Ios. 6 30 cf. IV Reg. 19, 35 ) [*]( 2 nubem] nube AC dominus uenit ftav 4 hostio ee, add. tuo F 15 exsultauit Ev gigas Cm2ftav 17 hiis DE reperimus BCDFav 18 Iesus] deus j9 20 aperuit Bml 21 coenabo Bfiav 22 propter Cp 23 repulisti av 25 similiter scripsi simpliciter codd. av 28 ihericho C ihurico DF Hicrieo a Hiericho b 30 consequuta B alt. est om. Bml )