Explanatio Psalmorum XII
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919
scriptum est enim: et uolet tibi unicornuus seruire. seruit enim qui non ex uoluntate sua quod optat exequitur, sed ex necessitate mandatis imperialibus inuitus obtemperat. uide altitudinem Christi, qui retorsit in diabolum malitiae suae pretium. ille nos cogit quod odio habemus hoc facere; non enim quod uolo hoc ago, ut apostolus dixit, sed quod odi illud facio. retorsit in illum dominus, ut et ipse plerumque non faciat quod uult, sed quod odit hoc faciat; denique animam quam uult expugnare custodit.
nos corruptelam carnis condemnamus et sequimur ut illa uidua, quae promissam marito fidem irritam fecit et postea nubere uult, quod ante fugiebat. ille inimicus est sanctis et defensor adhibetur, quo amplius puniatur, ut nocere non audeat qui nocere desiderat. et quanto tolerabilius est amare uirtutes, etsi implere non possis, quam odisse uirtutes, quibus nocere non possis!
Non est, inquit, sanitas in carne mea a uultu irae tuae. exposuit nobis hunc locum Esaias: iratus es, et nos peccauimus. qui est tamen irae domini uultus ? ne forte ille, quia oculi domini super facientes mala? si enim oculi domini super iustos, quomodo 25 a uultu irae dei infirmatur propheta ? unde et illud considera, quod ipse Dauid in posterioribus dixit: quoniam ex omnibus [*](1 cf. Ps. 41, 8. 65, 6 2 cf. Hiob 2, 6 3 *Ps. 8, 3 5 *Hiob 39, 9 8 cf. Matth. 4,10 10 *Rom. 7,15 14 cf. I Tim. 5,12 20 *Ps. 37, 4 21 *Esai. 64, 5 23 *Ps. 33,17 24 Ps. 33,16 26 *Ps. 53, 9 ) [*]( 1 transis] add. nam av 2 temptanti fJ 3 animam] add. tuam fJav 5 et uolet - 6 enim om. fJ 6 unicornius AC unicornus B qui] quia fJ 7 exsequitur Ev imperalibus a 8 cristi B qui] quemadmodum fJav 9 suae] ipsius B leste b 10 uolo] add. bonum BC (Uulg). 12 et om. b plurimumque F 15 facit fJav iubere Cml 21 esayas B ysai (-y- C) as OfJ iratus — 22 peccauimus] peccauimus, et tu iratus es nobis fJav 22 es] add. inquit BmlC quis av 26 posteribus Bml )
sicut enim bona iustorum respicit, ita et peccatorum occulta deprehendit. nisi forte ad Christum hoc referas, qui ab omnibus a quibus conterebatur ereptus est, quando se exuit a populo Iudaeorum, qui eum frequentibus sacrilegiis et cotidianis impietatibus conterebant, et inimicos suos uocauit ad gratiam, quos oculus dei uidit et amauit. ergo quia pius est deus, nequaquam est desperandum; etsi irascitur, ignoscit, etsi percutit, sanat, etsi tradit in interitum carnem, spiritum saluat. noli ergo timere carnis infirmitatem, quia sanctus, cum infirmatur, potentior est.