Explanatio Psalmorum XII
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919
adhuc hostis deerat et iam illi uentorum proelia ferre non poterant suisque spiculis sternebantur et, quod peius est, non erant corporum grauiora uulnera illa quam mentium; deficiebant enim corde, cum deum aduersum se pugnare cognoscerent. exierant itaque prouocantes et de pharetra cordis sui aduersus populum christianum uenenata perfidiae iacula proferebant, sed in caput eorum sua reuertebatur impietas.
denique ipsi inter se sua perfidia sunt soluti paratasque fidelibus insidias dominus dissipauit, ut non solum piis nocere non possent, sed propriis auxiliis nudarentur atque ad hostem sua arma transirent. quanto melius non protulissent gladium de uagina, hoc est impia nequaquam uerba prompsissent! nam si pro otioso sermone redditurus est unusquisque rationem, quanto magis uerba sacrilegii grauibus suppliciis expiabit!
Igne nos examinasti, dicit Dauid. ergo omnes igne examinabimur. et Ezechiel dicit: ecce uenit dominus omnipotens. et quis sustinebit diem introitus eius? aut quis sustinebit cum appa.ruerit nobis? quoniam ipse introibit sicut [*]( 1 cf. Matth. 10, 13 5 proximo bello] Theodosii contra Eugenium a. 394; of. Augustin. De ciuit. dei 5, 26. Oros. Hist. 7,65 ret. 6 aliqltcm] Theodosium 21 cf. Matth. 12, 36 24 *Ps. 16, 3 25 *Mal. 3, 1—3 ) [*]( 1 reuertitnr] add. pax av 2 malitia etiam ,\'J qua] quia BCml 3 cona- tur R quo] qua F 4 fecerint A iacerint F 6 lacesscerent A 7 ereptum iie] eripere Aa 8 ministrantes Dml oreretur Em] oiiretur cel. av 12 cor- pora Cml 17 dissipauit dominus av 18 possint.(( 19 arma sua DEm2Fai> 21 promsisscnt Bm2CE 25 examinauimur Bml examinabnntur ,\'1 25 hieze- (hiel AmlB malachias in ras. C )
erunt domino offerentes sacrificium in aequitate. igne ergo purgabuntur filii Leui, igne Ezechiel, igne Daniel. sed hi etsi per ignem examinabuntur, dicent tamen: transiuimus per ignem et aquam. alii in igne remanebunt. illis rorabit ignis ut Hebraeis pueris, qui incendio fornacis ardentis obiecti sunt, ministros autem impietatis ultor ignis exuret.
uaemihi, si opus meum arserit laboris huius patiar detrimentum etsi saluos faciet dominus seruos suos, salui erimus per fidem, sic tamen salui quasi per ignem; etsi non exuremur, tamen uremur. quomodo tamen alii remaneant in igne, alii pertranseant, alio loco nos doceat scriptura diuina. nempe in Mare Rubrum demersus populus est Aegyptiorum, transiuit autem populus Hebraeorum;
Moyses pertransiuit, praecipitatus est Pharao, quoniam grauia eum peccata merserunt. eo modo praecipitabuntur sacrilegi in lacum ignis ardentis, qui superba in deum iactauere conuicia. sequamur ergo hic positi columnam ignis, quae nos in hoc corpore positos inluminet et uiam monstret, ut in futurum nobis nebula refrigeret noctis, quo saeua incendia releuare possimus.
Uide autem, scriptura quid dicat: arcus, inquit, peccatorum dominus confringat. arcum autem suum posuit in nube, quando diluuia cesserant, ut tranquillitas refunderetur. unde credendum, quia aduersarius et.malignus arcum extendit suum, ut quietis [*]( 7 Ps. 65,12 9 cf. Dan. 3, 48-50 11 cf. I Cor. 3, lo 15 cf. Ex. 14, 22-28 19 cf. Ex. 13, 21 cet. 23 cf. Ps. 36,15 24 cf. Gen. 9,14.16 ) [*]( 3 purgauit Bm1 6 ergo] quoque DF liiezechiel BC danihel B daniehl C 7 hii DF 9 rorauit Bml qui] add. in F 10 ue codd. 11 etsi] si Cm2 13 exurimur « urimur « 14 ignem a docet av 15 est populus C egyptiorum est A 17 est om. BCml grauiora av eo modo] quomodo F 19 iactauerunt C conuitia CDFa hic om. F locumnam A 20 qui A illuminat Fml 22 leuare ECmlDF 23 arcum Cmlv inquit om. v 24 confringet BCml quando] quo BfJav 25 diluuia cesserant mss. aliquot apud n diluuii accesserant A diluuii aquae (quae s. 1. B) cesserant BC dilunia cessarent ftac ut om. Bftv )
M elius est parum iusto super diuitias peccatorum multas. non ergo diuitiae accusantur, sed diuitiae peccatorum, nisi forte quia peccator dixit: omnia haec mihi tradita sunt et cui uolo do illa, deinde quoniam diuitiae magis facem cupiditatis inflammant et unusquisque, dum maiora desiderat, non declinat diuerticula peccatorum.