De Cain et Abel

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Prima (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 32.1). Schenkl, Karl, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1896.

iotenora ergo nostra mundemus, ut possit oblatio non displicere. ibi quaeramus omne quod aperit uuluam masculinum, hoc est iustum et principale, quod sanctificare domino debeamus. neque enim hi nos corporei coetus atque conceptus partusque [*]( C ) sanctificant, quibus uulua feminae deflorato pudore uirginitatis aperitur. nam etsi mulier sanctificet uirum et uir mulierem, tamen plerumque contingit uirginis uuluam etiam sine coniugii sanctitate reserari. neque rursum sola uirilis est gratia, mulier autem sanctificationis aliena est, aut utriusque sexus confusa natura est, ut uterque corporeos fundatur in partus. habent sua munia uiri, habent mulieres sexus sui officia discreta. generatio ista successionis humanae mulierem decet, [*]( D ) inpossibilis eadem uiro.

ergo si carnis usui non quadrat hic sensus, officia animae discutiamus. istam sane inuenio, quae [*]( 2 Exod. 13, 11 5 Philo de sacr. 30 (182, 27; I 242, 8 C.) 11 Matth. 15, 11 et 18 sq. 19 I Cor. 7, 14 21 Philo de sacr. 30 (183, 4; I 243, 8 C.) ) [*]( 8 aliaque etiam misteria B 9 non a te relata om. M 11 curo inclusi, - aut quaecumque scribendum 17 liii SMAA\' coetus SMF coitus A cogitus A\' cetus P cetus M\' et ml V fetus B fetus Y rn2 19 etsi S (et m ras. ex s) sanctificet SMAA\' sanctificat eet. 21 reseruari BAA\' resecari P rursus .Â.Â\' 27 ieta PV )

377
nullo discreta sit sexu. et cum sexum non habeat, utriusque sexus munera repraesentat, nubit concipit parit. et sicut feminis dedit uuluam natura, in qua uniuscuiusque animantis generatio per menstruas formatur aetates, ita est quaedam uirtus animae, quae uelut quodam uuluae genitalis secreto cogitationum [*]( E ) nostrarum suscipere semina, conceptus fouere partusque solet edere. neque enim aliter diceret Esaias: in utero accepimus et parturiuimus spiritum salutis, nisi uuluam animae nouisset. harum generationum quaedam femineae sunt: malitia petulantia luxuries intemperantia inpudicitia aliaque huiusmodi uitia, quibus animi nostri quaedam eneruatur uirilitas. masculinae sunt castitas patientia prudentia temperantia fortitudo iustitia, quibus mens nostra et caro [*]( F ) ipsa firmatur et ad obeunda inpigre munia uirtutis erigitur. hos partus aluus ille propheticus parturiuit. et ideo ait: in utero accepimus et parturiuimus spiritum salutis. masculinum igitur et parturiuit et peperit qui spiritum salutis effudit.

[LIBER SECVNDVSJ.

Hos partus anima nostra parturiat, nec solum parturiat, 205 AB sed etiam pariat et diebus pariat inpletis, ne inmaturos partus [*]( 2 Philo de sacr. 31 (183, 23; I 244, 1 C) 7 Esai. 28, 18 9 Philo de sacr. 31 (183, 27; I 243, 4 C.) ) [*]( 1 sit « sint libri sexum... nubit om. BPM\'1* V 13 nostra mens A\' 14 obteuuda 8 obedienda P inpigriae S ml inpigritiae S m2 AA\' 18 effodit om. B EXPLICIT. LIBER. I . DE CAIN ET ABEL. INCIPIT UNDE SUPRA SCI AMBROSII LIB. II. S LIBER SECVN- DVS EIUSDEM M EXPLICIT LIBER PRIM\' DE CAIN ET ABEL. INCIP UNDE SUPRA SANCTI AMBROSII. LIBER SECUNDUS A EXPLIC DE CAIN ET ABEL. INCIPIT UNDE SUPHA BEATI AM- BROSII EPI LIB. H\'. A\' EXPLICIT DE CAIN ET ABEL LIBER PRIMUS. INCIPIT UNDE SUPRA LIBER SCDS I_EXPLICIT DE CAIN ET ABEL. INCIPIT ALIUS LIBER P EXPLIC. DE CAIN ET ABEL LIBER . I. INCIP . II. VNDE SUPRA V. in B non est subscriptio 20 post alt. parturiat add. secundum quod legitur B )

378
dies iudicii deprehendat. de his enim partubus dixit dominus Iesus: uae praegnantibus et nutrientibus in illis diebus. maturius igitur absoluatur hic partus et cogitationes nostrae bonorum operum processibus explicentur, ut nihil inperfectum finis noster inueniat, nihil inexplicatum terminus uitae nostrae offendat, nihil tamquam in incude positum usus nostri operis derelinquat. festina igitur, anima, formare partus [*]( C ) tuos, properatius absoluere, celerius quos genueris enutrire.

quae tanti forma sit partus demonstrat apostolus dicens: filioli mei, quos iterum parturio, donec formetur Christus in uobis. in hanc formam tota mentis nostrae coalescant uiscera et in illo genitali aluo animae nostrae Christus refulgeat. partus noster fides sit, nutrimenta nostra praecepta doctrinae sint. his quaedam cordis nostri inbuatur [*]( D ) infantia, instituatur pueritia, iuuenculescat adulescentia, senecta canescat; aetas enim senectutis uita inmaculata. itaque ea demum bona est animae senectus. quam nulla perfidiae inquinamenta maculauerint. et ideo partus suos ab hac macula Paulus defendit — ego uos inquit genui in euangelio —, ne cuius saeua insusurratio rudis fidei temptaret infantiam. masculina igitur generabat, qui in uirum perfectum populos quos docebat fidei gestiebat unitate concurrere et in [*]( E ) agnitione fili dei perfectam plenitudinis Christi tenere mensuram. hoc enim sacrificium acceptabile deo nouerat, de quo scriptum est: omne quod aperit uuluam masculinum [*]( 2 Lnc. 21, 23 10 Galat. 4, 19 16 Sap. 4, 9 19 I Cor. 4, 15 21 Ephes. 4, 13 25 Exod. 13, 12 Philo de sacr. 32 (183, 35; I 244, 10 C.) ) [*]( 1 partibus M 6 positum om. Y 7 derelinquat b\'afdA\' relinquat cet. par«tus S (a eras.) 8 properantius a 9 demonstrans M 11 in nobis ..... Christus om. V (refulgeat exp. 13; in uobis add. in mg. m4) Monac. 2549 (in quo et fulgeat krptur); in hanc..... refulgeat om. Monac. 14399 et Uindob. 758 toti M 12 illa B genitalia M (a alt. eras.) 15 iuuenculascat S 20 ne cuius .A.A\' ne huius P1 nec huius M\' (c exp.) cet. 23 fili M et ml SAV filii S m2 A m2 Vm3 cet. 25 omne ... addidit om. Y (in quo, post uuluam inserenda in mg. m3 haec adiecta sunt masculinQ dno et quia addidit aperit uuluam) )

379
domino. et quia addidit: omne quod aperit uuluam de armentis et de pecoribus quae sunt tibi masculinum domino, ne quid obscuritatis habeat consideremus.

Dixerat de principalibus generationibus, hoc est plenis capacibusque rationis, addidit et de gregalibus, hoc est reliquis [*]( F ) uelut plebeis sensibus, qui inrationalibus conparantur iumentis. quae tamen cum a rectore aliquo gubernantur, facile mansuescunt et inperata exequi et iugum subire et ad uocem magistri aut celerare gradum aut sistere aut deflectere aut aliqua munia sui operis quae iubentur humano quodam famulatu obire consuerunt. tantum ualet institutio, ut uincat naturam. itaque illa quae consortium nostrae substantiae non [*]( 206 A ) habent agnoscunt tamen nostrae uocis imperium et, cum suae naturae rationem nullam habeant, nostrae rationem naturae capessunt et quodammodo transfusam adquirunt. equos uidemus popularibus incitari studiis, gaudere plausibus, blanditiis delectari magistri. toruos leones cernimus naturalem feritatem imperata mutare mansuetudine, suam rabiem deponere, nostros mores sumere, et cum sint ipsi terribiles, discunt timere. caeditur canis, ut pauescat leo, et qui sua iniuria exasperatur [*]( B ) coercetur aliena alteriusque exemplo frangitur. quotiens parata praeda et cibo obuio famem perpeti malunt, dum offensam magistri uerentur, quotiens repentino inpulsi motu aperta ad morsus ora iussi resoluunt! ita dum nostrae uoluntati obsecuntur, suae obliuiscuntur. non item illae ferae uel illa armenta equorum uel genus omne pecudum, quae sine rectore uagantur ullo et omni domitoris gubernaculo destituta exasperantur. et [*]( C ) [*]( 1 Exod. 13, 12 4 Philo de sacr. 32 (183, 39; I 244, 13 C.) 7 Philo de sacr. 32 (183, 43; I 245, 3 C.) 9 Uerg. Aen. IllI 641 16 Uerg. Georg. III 185 sq. ) [*]( 2 de 8. u. Pom. V tibi om. B 5 de om. AA\' gregibus B 6 inralionabilibus MAA\'M\'P 11 constitutio B 15 capacesBunt PP* capcscunt (e ex i) B transfusam P4 transfusa cet. 17 uidemus Monac. 14399 18 mansuetudinS M 19 illi B 21 coercitur S (corr. m3) MAA\' cohercetur P alteriusque S (iu ex u) )

380
ideo adpositi sunt armentarii, opiliones ceterique pastores quidam magistri gregum, officia sua singuli pro animantium commissorum sibi condicione formantes.