De Locis Santis
Adamnan, Saint
Adamnan, Saint. Itinera hierosolymitana saecvli IIII-VIII (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 39). Geyer, Paul, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1898.
Arculfus noster et ad illum peruenit locum in prouincia Foenicis, ubi Iordanis ad Libani radices de duobus uicinis fontibus emergere uidetur, quorum unum nomine Ior et alter Dan uocitatur. Qui simul mixti conpositum Iordanis accipiunt nomen. Sed notandum non esse in Panio exordium Iordanis, sed in Traconitide terra CXX interiectis stadiis usque ad Caesaream Philippi, quae nunc Panias a Panio monte tractum nomen accipiens uocitatur. Est ergo illius fontis nomen, qui est in Traconitide, Fiala plena aquarum semper, unde Iordanis subterraneis meatibus diriuatur et in Panio diuisis aquarum effusionibus ebullit, quae, ut supra dictum est, Ior et Dan nominari solent. Inde quoque emergentes et interiecto quodam interuallo in unum confluentes fluuium coeunt, qui exinde suum dirigens cursum CXX stadia sine ulla interfusione usque ad urbem, cui nomen est Iulias, progreditur. Postea lacum istum, qui Genezar dicitur, medio transit fluento. Quibus ex locis plurima circumuagatus deserta Asfaltio suscipitur lacu . atque in eum conditur. Itaque duos lacus uictor egressus in tertio haeret. [*]( 3 Hieron. (ed. Maurina) t. IV p. 78 Onom. p. 131, 25 Eucher. Instr. II p. 158 (ed. Wotke) Heges. III c. 26 p. 217, 12 ss. ) [*]( <1 XVIII P = XVII Z = XVIIII Br titulus deest in YZ; in P in extrema linea paginae est: De iordanis binis fontibus 3 fenicis YBr uicini Br soltts 4 uni nomen Z et dan alter Br 5 accepit Br 7 ante in Traconitide in Br repetitur accepit nomen, deleuit eadem manus intra conitide Z introconitide Br terrg P terre Br solus 8 cęsariam P qui P paneas, sed panio Y pannias et pannio Br 10 intrachonin tide P Sola Br 12 duabus effusionibus YBr 13 nominare sola P inde YBr et Heges. p. 218, 30 node PZ qctdam Br solus 14 deinde Z 15 diregens P 16 locum Br 17 situm codices, istum scripsi, cf. Heges. p. 218, 32 genesar Y geresar Br trans Br 1H per plurima Y ciroumfagatus corr. 1. m. Z asfaleo P lacu om. Br 19 lacoa Y )
Noster saepe memoratus sanctus Arculfus mare Galileae, quod et lacus Cinereth et mare Tiberiadis nominatur, ex maiore circumiit parte, cui magnae finitimae adhaerent siluae. Lacus ipsius ueluti quodam maris ambitu < sinus > amplissimus in longitudinem CXL stadia extenditur, latitudine XL diffunditur; cuius aquae dulces et ad potandum habiles, siquidem nec palustris uliginis crassum aliquid aut turbidum recipit, quia harenoso undique litore circumuenitur, unde et purior haustus eius ac mollior est ad usum. Genera quoque piscium gustu et specie nusquam in alio lacu praestantiora repperiri possunt.
Haec breuia de Iordanis exordio et lacu Cinereth partim de tertio Iudaicae captiuitatis libro, partim de sancti Arculfi experientia excerpta detulimus, qui, ut ipse indubitanter refert, ab eo loco, quo de faucibus maris Galileae Iordanis egreditur, usque ad eum locum, ubi in mare mortuum intrat, VIII dierum iter habuit; quod scilicet idem mare salsissimum et de montis Oliueti specula saepius, sicut ipse narrat, sanctus prospexit Arculfus. [*]( 14 Heges. III c. 26 ) [*]( 1 XI/Villi P = XVIII Z = XX Br titultus deest in Z 2 sanc- tus om. Y arculfus aanctu9 Z 3 cinnereth Z tyberiadis YZ ni 4 masore P circniuit Z 4 fitim<j corr. eadem m. P 5 quondam Y ambitu om. PZ sinus om. omnes codices, addidi ex Heges. III c. 26 p. 217, 1 amplissimis PZ 6 per CXL Br latitudinem Br e difunditur P 8 oiliginis Y turpidum Y turpidum corr. 2. m. Br solus recipitque Br, 2. m. corr. quę 9 quod YZ quia P et Heges. p. 217, 5 harenoso scripsi cttm YZ et Heges. I. c. arenoso PBr 10 aastoB PY; h 2. m. ascriptum est Y eius] est Y 11 Bpeciae fir et in Br loco, sed corr. in lacu P loco Z lacu etiam Heges. p. 217, 12 repperi P 13 de om. Br, sed eadem manu super Iordanis scriptum est cinnera Z cinera Br 15 excepta Y et ipse Z 16 de eo loco Z 17 in om. Y 18 itiner Br item Z 19 speculas Br sicuti YBr proSspexit, duabus litteris erasis Br )
Arculfus sacerdos sanctus regionem Samariae peragrans ad eiusdem prouinciae peruenit ciuitatem, quae hebraice dicitur Sichem, graeca uero et latina consuetudine Sicima nominatur, quae, quamlibet uitiose, et Sichar uocitari solet. Itaque prope hanc eandem ciuitatem quandam extra murum uidit constructam ecclesiam, quae quadrifida in quatuor mundi cardines formata extenditur, quasi in similitudinem crucis, cuius figura inferius describitur.
In cuius medietate fons Iacob, qui et puteus dici solet, ad eius quatuor respiciens partes intrinsecus medius habetur, super quem Saluator itineris labore fatigatus cuiusdam diei hora sedebat sexta. et ad eundem puteum illa Samaritana mulier eodem meridiano tempore aquam haurire uenit. De quo uidelicet puteo eadem mulier inter cetera ad Dominum respondens dixit: Domine, neque in quo haurias habes et puteus altus est. Arculfus itaque, qui de eiusdem putei bibit aqua, de illius altitudine enarrat dicens: Ille, quem aspexi, puteus altitudinis habet bis uicenas orias, hoc est XL cubitos. Oria ergo siue cubitus est utriusque manus a latere extensio utroque.
Sichem ergo, quae et Sicima, quondam sacerdotalis ciuitas et fugitiuorum, habetur in tribu Manasse et in monte Effraim, ubi et ossa Ioseph sunt humata. [*]( 3 Hieron. Onom. p. 154, 30 Quaest. in Genes. c. 48, 22 16 Ioh. 4, 11 21 Hieron. Onom. p. 152, 5 ) [*]( 1 XX P = XVIIII Z = XXI Br titulus deest in Z 2 sanctus sacerdos Y 3 hebraicae P ebraice Z dicitur dicitur, sed altero deleto Z 4 sethim Br 5 quequilebet uiciose Br uiti et P 7 qua quadrifica Y quadrificam Br, corr. 2. m. 8 in crucis similitudinem Br figura. om. Br post inferius 2. m. additum est forma Br 9 discribitnr P h 12 iteneris Br, corr. Z in cuiusdam Y 14 aurire PBr aurire corr. 2. m. Y 15 ad iesum Z 16 auries P aurias Y 18 altitudinem, sed littera m erasa Br enarrauit Y inquiens YBr 20 extensa Y 22 fugitiuam Br habebatur Br manase Y manesse P et monte Br )
Arculfus saepe memoratus quendam in deserto lucidum aspexit fonticulum, de quo, quemadmodum traditur, sanctus Iohannes bibebat baptizator, lapideo protectum tecto calce perlito.
De eodem namque Iohanne euangelistae scribunt: Esca autem eius erat locustae et mel siluestre. Idem noster Arculfus in illa solitudine, ubi Iohannes habitabat, quoddam locustarum uidit minimum genus, quarum corpuscula in modum digiti manus exilia et breuia sunt; et quod earum breuia <est> ualde uolatus, similis leuium saltibus ranarum, facile in herbis capiuntur. Coctae-per oleum pauperem praebent uictum. De melle uero siluestri hanc ab Arculfo experientiam didicimus ita dicente: In eodem deserto quasdam uideram arbores, quarum folia lata et rotunda sunt lactei coloris et saporis mellei; quorum utique foliorum natura fragilis ualde est, et qui ea in escam sumere cupiunt, primum manibus confricant, deinde comedunt. Et hoc est siluestre mel in siluis sic repertum. [*]( 7 Matth. 3, 4 ) [*]( 1 XXI P = XX Z = XXII Br titulus deest in Z De lucustig et mel siluestf Y solitudinis fonticulo Br 3 fonticulum aspexit P 4 bibebat iohannes Br iohannis PZ babtizator P 5 prplito P 6 XXII P = XXI Z titulus deest in YZBr siluestri mellae P 7 iohanne om. Y iohanne corr. ex iohannes Z 8 erant P erit corr. 2. m Br locusta Z 9 inhabitabat YBr 10 quorum YZ 11 quia P breuis euolatus P est om. codd. breuis est ualde uolatus scripsi 13 coctaeque Y pauperum Br De melle etc. est initium capitis XXIII in Br, quod inscribitur: De locustis et mel siluestre 15 eo ita Br eadem Z, sed corr. quosdam P, sed quarum 16 et ante saporis om. Br mellis Br 17 ea om. Br 18 confringunt YBr et Z m. 1., corr. 2. m. Z in confricant 19 melle siluis Br )
Ad quem locum noster saepe memoratus peruenit Arculfus, cuius herbosus et planus campus, ex qua die in eo Saluator quinque milia quinque panibus et duobus piscibus saturauit, numquam aratus est. In quo nulla cernuntur aedificia; quasdam solummodo columnas paucas Arculfus aspexit lapideas super marginem illius fonticuli iacentes, de quo illi eadem biberunt, ut fertur, die, qua Dominus esurientes eos tali refectione recreauit. Qui uidelicet locus citra mare Galileae est, respiciens ciuitatem Tiberiadem ab australi plaga sibi occurrentem.