Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Sed strage nemorum pineaque conpage,
- Ut navigare Tucca balneo possit.
- Idem beatas lautus extruit thermas
- De marmore omni, quod Carystos invenit,
- Quod Phrygia Synnas, Afra quod Nomas misit,
- Et quod virenti fonte lavit Eurotas.
- Sed ligna desunt: subice balneum thermis.
- Haec sunt illa mei quae cernitis ora Camoni,
- Haec pueri facies primaque forma fuit.
- Creverat hic vultus bis denis fortior annis,
- Gaudebatque suas pingere barba genas,
- Et libata semel summos modo purpura cultros
- Sparserat: invidit de tribus una soror
- Et festinatis incidit stamina pensis,
- Absentemque patri rettulit urna rogum.
- Sed ne sola tamen puerum pictura loquatur,
- Haec erit in chartis maior imago meis.
- Quod optimum sit disputat convivium
- Facunda Prisci pagina,
- Et multa dulci, multa sublimi refert,
- Sed cuncta docto pectore.
- Quod optimum sit quaeritis convivium?
- In quo choraules non erit.
- Funera post septem nupsit tibi Galla virorum,
- Picentine: sequi vult, puto, Galla viros.
- Oderat ante ducum famulos turbamque priorem
- Et Palatinum Roma supercilium:
- At nunc tantus amor cunctis, Auguste, tuorum est,
- Ut sit cuique suae cura secunda domus.
- Tam placidae mentes, tanta est reverentia nostri,
- Tam pacata quies, tantus in ore pudor.
- Nemo suos—haec est aulae natura potentis—,
- Sed domini mores Caesarianus habet.
- Duxerat esuriens locupletem pauper anumque:
- Uxorem pascit Gellius et futuit.
- Lector et auditor nostros probat, Aule, libellos,
- Sed quidam exactos esse poeta negat.
- Non nimium curo: nam cenae fercula nostrae
- Malim convivis quam placuisse cocis.
- Dixerat astrologus periturum te cito, Munna,
- Nec, puto, mentitus dixerat ille tibi.
- Nam tu dum metuis, ne quid post fata relinquas,
- Hausisti patrias luxuriosus opes,
- Bisque tuum deciens non toto tabuit anno:
- Dic mihi, non hoc est, Munna, perire cito?
- Inter tanta tuae miracula, Caesar, harenae,
- Quae vincit veterum munera clara ducum,
- Multum oculi, sed plus aures debere fatentur
- Se tibi, quod spectant qui recitare solent.
- Cum tua sacrilegos contra, Norbane, furores
- Staret pro domino Caesare sancta fides,
- Haec ego Pieria ludebam tutus in umbra,
- Ille tuae cultor notus amicitiae.
- Me tibi Vindelicis Raetus narrabat in oris,
- Nescia nec nostri nominis Arctos erat:
- O quotiens veterem non infitiatus amicum
- Dixisti 'Meus est iste poeta, meus!'
- Omne tibi nostrum quod bis trieteride iuncta
- Ante dabat lector, nunc dabit auctor opus.
- Languidior noster si quando est Paulus, Atili,
- Non se, convivas abstinet ille suos.
- Tu languore quidem subito fictoque laboras,
- Sed mea porrexit sportula, Paule, pedes.
- Festinata sui gemeret quod fata Severi
- Silius, Ausonio non semel ore potens,
- Cum grege Pierio maestus Phoeboque querebar.
- 'Ipse meum flevi' dixit Apollo 'Linon:'
- Respexitque suam quae stabat proxima fratri
- Calliopen et ait: 'Tu quoque vulnus habes.
- Aspice Tarpeium Palatinumque Tonantem:
- Ausa nefas Lachesis laesit utrumque Iovem.
- Numina cum videas duris obnoxia fatis,
- Invidia possis exonerare deos.'
- Septem post calices Opimiani
- Denso cum iaceam triente blaesus,
- Affers nescio quas mihi tabellas
- Et dicis 'Modo liberum esse iussi
- Nastam—servolus est mihi paternus—:
- Signa.' Cras melius, Luperce, fiet:
- Nunc signat meus anulus lagonam.
- Cum me captares, mittebas munera nobis:
- Postquam cepisti, das mihi, Rufe, nihil.
- Ut captum teneas, capto quoque munera mitte,
- De cavea fugiat ne male pastus aper.
- Lege nimis dura convivam scribere versus
- Cogis, Stella. 'Licet scribere nempe malos.'
- Sic in gramine florido reclinis,
- Qua gemmantibus hinc et inde rivis
- Curva calculus excitatur unda,
- Exclusis procul omnibus molestis,
- Pertundas glaciem triente nigro,
- Frontem sutilibus ruber coronis;
- Sic uni tibi sit puer cinaedus
- Et castissima pruriat puella:
- Infamem nimio calore Cypron
- Observes, moneo precorque, Flacce,
- Messes area cum teret crepantis
- Et fervens iuba saeviet leonis.
- At tu, diva Paphi, remitte, nostris
- Inlaesum iuvenem remitte votis:
- Sic Martis tibi serviant Kalendae
- Et cum ture meroque victimaque
- Libetur tibi candidas ad aras
- Secta plurima quadra de placenta.
- Ad cenam si me diversa vocaret in astra
- Hinc invitator Caesaris, inde Iovis,
- Astra licet propius, Palatia longius essent,
- Responsa ad superos haec referenda darem:
- 'Quaerite qui malit fieri conviva Tonantis:
- Me meus in terris Iuppiter, ecce, tenet.'
- Quae mala sint domini, quae servi commoda, nescis,
- Condyle, qui servum te gemis esse diu.
- Dat tibi securos vilis tegeticula somnos,
- Pervigil in pluma Gaius, ecce, iacet.
- Gaius a prima tremebundus luce salutat
- Tot dominos, at tu, Condyle, nec dominum.
- 'Quod debes, Gai, redde' inquit Phoebus et illinc
- Cinnamus: hoc dicit, Condyle, nemo tibi.
- Tortorem metuis? podagra cheragraque secatur
- Gaius et mallet verbera mille pati.
- Quod nec mane vomis nec cunnum, Condyle, lingis,
- Non mavis, quam ter Gaius esse tuus?
- Addere quid cessas, puer, inmortale Falernum?
- Quadrantem duplica de seniore cado.
- Nunc mihi dic, quis erit, cui te, Catacisse, deorum
- Sex iubeo cyathos fundere? 'Caesar erit.'
- Sutilis aptetur deciens rosa crinibus, ut sit
- Qui posuit sacrae nobile gentis opus.
- Nunc bis quina mihi da basia, fiat ut illud
- Nomen, ab Odrysio quod deus orbe tulit.
- Santonica medicata dedit mihi pocula virga:
- Os hominis! mulsum me rogat Hippocrates.
- Tam stupidus numquam nec tu, puto, Glauce, fuisti,
- χάλκεα donanti χρύσεα qui dederas.
- Dulce aliquis munus pro munere poscit amaro?
- Accipiat, sed si potat in elleboro.
- Alfius ante fuit, coepit nunc Olfius esse,
- Uxorem postquam duxit Athenagoras.
- Nomen Athenagorae credis, Callistrate, verum.
- Si scio, dispeream, qui sit Athenagoras.
- Sed puta me verum, Callistrate, dicere nomen:
- Non ego, sed vester peccat Athenagoras.
- Clinicus Herodes trullam subduxerat aegro:
- Deprensus dixit 'Stulte, quid ergo bibis?'
- Rumpitur invidia quidam, carissime Iuli,
- Quod me Roma legit, rumpitur invidia.
- Rumpitur invidia, quod turba semper in omni
- Monstramur digito, rumpitur invidia.
- Rumpitur invidia, tribuit quod Caesar uterque
- Ius mihi natorum, rumpitur invidia.
- Rumpitur invidia, quod rus mihi dulce sub urbe est
- Parvaque in urbe domus, rumpitur invidia.
- Rumpitur invidia, quod sum iucundus amicis,
- Quod conviva frequens, rumpitur invidia.
- Rumpitur invidia, quod amamur quodque probamur:
- Rumpatur, quisquis rumpitur invidia.
- Vindemiarum non ubique proventus
- Cessavit, Ovidi; pluvia profuit grandis.
- Centum Coranus amphoras aquae fecit.
- Marcus amat nostras Antonius, Attice, Musas,
- Charta salutatrix si modo vera refert:
- Marcus Palladiae non infitianda Tolosae
- Gloria, quem genuit Pacis alumna Quies.
- Tu qui longa potes dispendia ferre viarum,
- I, liber, absentis pignus amicitiae.
- Vilis eras, fateor, si te nunc mitteret emptor;
- Grande tui pretium muneris auctor erit:
- Multum, crede mihi, refert, a fonte bibatur
- Quae fluit, an pigro quae stupet unda lacu.
- Denaris tribus invitas et mane togatum
- Observare iubes atria, Basse, tua,
- Deinde haerere tuo lateri, praecedere sellam,
- Ad viduas tecum plus minus ire decem.
- Trita quidem nobis togula est vilisque vetusque:
- Denaris tamen hanc non emo, Basse, tribus.
- Appia, quam simili venerandus in Hercule Caesar
- Consecrat, Ausoniae maxima fama viae,
- Si cupis Alcidae cognoscere facta prioris,
- Disce: Libyn domuit, aurea poma tulit,
- Peltatam Scythico discinxit Amazona nodo,
- Addidit Arcadio terga leonis apro,
- Aeripedem silvis cervum, Stymphalidas astris