Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Laudas balnea versibus trecentis
  2. Cenantis bene Pontici, Sabelle.
  3. Vis cenare, Sabelle, non lavari.
  1. Haec, quae tota patet tegiturque et marmore et auro,
  2. Infantis domini conscia terra fuit,
  3. Felix o, quantis sonuit vagitibus et quas
  4. Vidit reptantis sustinuitque manus:
  5. Hic steterat veneranda domus, quae praestitit orbi
  6. Quod Rhodos astrifero, quod pia Creta polo.
  7. Curetes texere Iovem crepitantibus armis,
  8. Semiviri poterant qualia ferre Phryges:
  9. At te protexit superu=m pater, et tibi, Caesar,
  10. Pro iaculo et parma fulmen et aegis erat.
  1. Artemidorus habet puerum, sed vendidit agrum;
  2. Agrum pro puero Calliodorus habet.
  3. Dic, uter ex istis melius rem gesserit, Aucte:
  4. Artemidorus amat, Calliodorus arat.
  1. Credis ob haec me, Pastor, opes fortasse rogare,
  2. Propter quae vulgus crassaque turba rogat,
  3. Ut Setina meos consumat glaeba ligones
  4. Et sonet innumera compede Tuscus ager;
  5. Ut Mauri Libycis centum stent dentibus orbes
  6. Et crepet in nostris aurea lamna toris,
  7. Nec labris nisi magna meis crystalla terantur
  8. Et faciant nigras nostra Falerna nives;
  9. Ut canusinatus nostro Syrus assere sudet
  10. Et mea sit culto sella cliente frequens;
  11. Aestuet ut nostro madidus conviva ministro,
  12. Quem permutatum nec Ganymede velis;
  13. Ut lutulenta linat Tyrias mihi mula lacernas
  14. Et Massyla meum virga gubernet equum.
  15. Est nihil ex istis: superos et sidera testor.
  16. Ergo quid? Ut donem, Pastor, et aedificem.
  1. O cui virgineo flavescere contigit auro,
  2. Dic, ubi Palladium sit tibi, Care, decus.
  3. 'Aspicis en domini fulgentes marmore vultus?
  4. Venit ad has ultro nostra corona comas.'
  5. Albanae livere potest pia quercus olivae,
  6. Cinxerit invictum quod prior illa caput.
  1. Quis Palatinos imitatus imagine vultus
  2. Phidiacum Latio marmore vicit ebur?
  3. Haec mundi facies, haec sunt Iovis ora sereni:
  4. Sic tonat ille deus, cum sine nube tonat.
  5. Non solam tribuit Pallas tibi, Care, coronam;
  6. Effigiem domini, quam colis, illa dedit.
  1. Dantem vina tuum quotiens aspeximus Hyllum,
  2. Lumine nos, Afer, turbidiore notas.
  3. Quod, rogo, quod scelus est, mollem spectare ministrum?
  4. Aspicimus solem, sidera, templa, deos.
  5. Avertam vultus, tamquam mihi pocula Gorgon
  6. Porrigat atque oculos oraque nostra petat?
  7. Trux erat Alcides, et Hylan spectare licebat;
  8. Ludere Mercurio cum Ganymede licet.
  9. Si non vis teneros spectet conviva ministros,
  10. Phineas invites, Afer, et Oedipodas.
  1. Audet facundo qui carmina mittere Nervae,
  2. Pallida donabit glaucina, Cosme, tibi,
  3. Paestano violas et cana ligustra colono,
  4. Hyblaeis apibus Corsica mella dabit:
  5. Sed tamen et parvae nonnulla est gratia Musae;
  6. Appetitur posito vilis oliva lupo.
  7. Nec tibi sit mirum, modici quod conscia vatis
  8. Iudicium metuit nostra Thalia tuum:
  9. Ipse tuas etiam veritus Nero dicitur aures,
  10. Lascivum iuvenis cum tibi lusit opus.
  1. Cum depilatos, Chreste, coleos portes
  2. Et vulturino mentulam parem collo
  3. Et prostitutis levius caput culis,
  4. Nec vivat ullus in tuo pilus crure,
  5. Purgentque saevae cana labra volsellae:
  6. Curios, Camillos, Quintios, Numas, Ancos,
  7. Et quidquid umquam legimus pilosorum
  8. Loqueris sonasque grandibus minax verbis,
  9. Et cum theatris saeculoque rixaris.
  10. Occurrit aliquis inter ista si draucus,
  11. Iam paedagogo liberatus et cuius
  12. Refibulavit turgidum faber penem:
  13. Nutu vocatum ducis, et pudet fari
  14. Catoniana, Chreste, quod facis lingua.
  1. Dulce decus scaenae, ludorum fama, Latinus
  2. Ille ego sum, plausus deliciaeque tuae,
  3. Qui spectatorem potui fecisse Catonem,
  4. Solvere qui Curios Fabriciosque graves.
  5. Sed nihil a nostro sumpsit mea vita theatro,
  6. Et sola tantum scaenicus arte feror:
  7. Nec poteram gratus domino sine moribus esse;
  8. Interius mentes inspicit ille deus.
  9. Vos me laurigeri parasitum dicite Phoebi,
  10. Roma sui famulum dum sciat esse Iovis.
  1. Saecula Nestoreae permensa, Philaeni, senectae,
  2. Rapta es ad infernas tam cito Ditis aquas?
  3. Euboicae nondum numerabas longa Sibyllae
  4. Tempora: maior erat mensibus illa tribus.
  5. Heu quae lingua silet! non illam mille catastae
  6. Vincebant, nec quae turba Sarapin amat,
  7. Nec matutini cirrata caterva magistri,
  8. Nec quae Strymonio de grege ripa sonat.
  9. Quae nunc Thessalico lunam deducere rhombo,
  10. Quae sciet hos illos vendere lena toros?
  11. Sit tibi terra levis mollique tegaris harena,
  12. Ne tua non possint eruere ossa canes.
  1. Cappadocum saevis Antistius occidit oris
  2. Rusticus. O tristi crimine terra nocens!
  3. Rettulit ossa sinu cari Nigrina mariti
  4. Et questa est longas non satis esse vias;
  5. Cumque daret sanctam tumulis, quibus invidet, urnam,
  6. Visa sibi est rapto bis viduata viro.
  1. Cum comes Arctois haereret Caesaris armis
  2. Velius, hanc Marti pro duce vovit avem;
  3. Luna quater binos non tota peregerat orbes,
  4. Debita poscebat iam sibi vota deus:
  5. Ipse suas anser properavit laetus ad aras
  6. Et cecidit sanctis hostia parva focis.
  7. Octo vides patulo pendere nomismata rostro
  8. Alitis? haec extis condita nuper erant:
  9. Quae litat argento pro te, non sanguine, Caesar,
  10. Victima, iam ferro non opus esse docet.
  1. Hanc volo, quae facilis, quae palliolata vagatur,
  2. Hanc volo, quae puero iam dedit ante meo,
  3. Hanc volo, quam redimit totam denarius alter,
  4. Hanc volo, quae pariter sufficit una tribus.
  5. Poscentem nummos et grandia verba sonantem
  6. Possideat crassae mentula Burdigalae.
  1. Audieris in quo, Flacce, balneo plausum,
  2. Maronis illic esse mentulam scito.
  1. Iuppiter Idaei risit mendacia busti,
  2. Dum videt Augusti Flavia templa poli,
  3. Atque inter mensas largo iam nectare fusus,
  4. Pocula cum Marti traderet ipse suo,
  5. Respiciens Phoebum pariter Phoebique sororem,
  6. Cum quibus Alcides et pius Arcas erat:
  7. 'Gnosia vos' inquit 'nobis monumenta dedistis:
  8. Cernite, quam plus sit, Caesaris esse patrem.'
  1. Artibus his semper cenam, Philomuse, mereris,
  2. Plurima dum fingis, sed quasi vera refers.
  3. Scis, quid in Arsacia Pacorus deliberet aula,
  4. Rhenanam numeras Sarmaticamque manum,
  5. Verba ducis Daci chartis mandata resignas,
  6. Victricem laurum quam venit ante vides,
  7. Scis, quotiens Phario madeat Iove fusca Syene,
  8. Scis, quota de Libyco litore puppis eat,
  9. Cuius Iuleae capiti nascantur olivae,
  10. Destinet aetherius cui sua serta pater.
  11. Tolle tuas artes; hodie cenabis apud me
  12. Hac lege, ut narres nil, Philomuse, novi.
  1. Viderat Ausonium posito modo crine ministrum
  2. Phryx puer, alterius gaudia nota Iovis:
  3. 'Quod tuus, ecce, suo Caesar permisit ephebo,
  4. Tu permitte tuo, maxime rector' ait;
  5. 'Iam mihi prima latet longis lanugo capillis,