Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Cum vicere duas dona minora deas,
- Mansisses, Helene, Phrygiamque redisset in Iden
- Dardanius gemino cum Ganymede Paris.
- Si nimius videor seraque coronide longus
- Esse liber, legito pauca: libellus ero.
- Terque quaterque mihi finitur carmine parvo
- Pagina: fac tibi me quam cupis ipse brevem.
- Festinata prior, decimi mihi cura libelli
- Elapsum manibus nunc revocavit opus.
- Nota leges quaedam, sed lima rasa recenti;
- Pars nova maior erit: lector, utrique fave,
- Lector, opes nostrae: quem cum mihi Roma dedisset.
- 'Nil tibi quod demus maius habemus' ait.
- 'Pigra per hunc fugies ingratae flumina Lethes
- Et meliore tui parte superstes eris.
- Marmora Messallae findit caprificus, et audax
- Dimidios Crispi mulio ridet equos:
- At chartis nec furta nocent et saecula prosunt,
- Solaque non norunt haec monumenta mori.'
- Vernaculorum dicta, sordidum dentem,
- Et foeda linguae probra circulatricis,
- Quae sulphurato nolit empta ramento
- Vatiniorum proxeneta fractorum,
- Poeta quidam clancularius spargit
- Et volt videri nostra. Credis hoc, Prisce?
- Voce ut loquatur psittacus coturnicis
- Et concupiscat esse Canus ascaules?
- Procul a libellis nigra sit meis fama,
- Quos rumor alba gemmeus vehit pinna:
- Cur ego laborem notus esse tam prave,
- Constare gratis cum silentium possit?
- Qui legis Oedipoden caligantemque Thyesten,
- Colchidas et Scyllas, quid nisi monstra legis?
- Quid tibi raptus Hylas, quid Parthenopaeus et Attis,
- Quid tibi dormitor proderit Endymion?
- Exutusve puer pinnis labentibus? aut qui
- Odit amatrices Hermaphroditus aquas?
- Quid te vana iuvant miserae ludibria chartae?
- Hoc lege, quod possit dicere vita 'Meum est.'
- Non hic Centauros, non Gorgonas Harpyiasque
- Invenies: hominem pagina nostra sapit.
- Sed non vis, Mamurra, tuos cognoscere mores
- Nec te scire: legas Aetia Callimachi.
- Quisquis stolaeve purpuraeve contemptor,
- Quos colere debet, laesit impio versu,
- Erret per urbem pontis exul et clivi,
- Interque raucos ultimus rogatores
- Oret caninas panis inprobi buccas;
- Illi December longus et madens bruma
- Clususque fornix triste frigus extendat:
- Vocet beatos clamitetque felices,
- Orciniana qui feruntur in sponda.
- At cum supremae fila venerint horae
- Diesque tardus, sentiat canum litem
- Abigatque moto noxias aves panno.
- Nec finiantur morte supplicis poenae,
- Sed modo severi sectus Aeaci loris,
- Nunc inquieti monte Sisyphi pressus,
- Nunc inter undas garruli senis siccus
- Delasset omnis fabulas poetarum:
- Et cum fateri Furia iusserit verum,
- Prodente clamet conscientia 'Scripsi.'
- Felices, quibus urna dedit spectare coruscum
- Solibus Arctois sideribusque ducem.
- Quando erit ille dies, quo campus et arbor et omnis
- Lucebit Latia culta fenestra nuru?
- Quando morae dulces longusque a Caesare pulvis
- Totaque Flaminia Roma videnda via?
- Quando eques et picti tunica Nilotide Mauri
- Ibitis, et populi vox erit una 'Venit'?
- Nympharum pater amniumque, Rhene,
- Quicumque Odrysias bibunt pruinas,
- Sic semper liquidis fruaris undis,
- Nec te barbara contumeliosi
- Calcatum rota conterat bubulci;
- Sic et cornibus aureis receptis
- Et Romanus eas utraque ripa:
- Traianum populis suis et urbi,
- Thybris te dominus rogat, remittas.
- Nubere Paula cupit nobis, ego ducere Paulam
- Nolo: anus est. Vellem, si magis esset anus.
- Undenis pedibusque syllabisque
- Et multo sale nec tamen protervo
- Notus gentibus ille Martialis
- Et notus populis—quid invidetis?—
- Non sum Andraemone notior caballo.
- Cum tu, laurigeris annum qui fascibus intras,
- Mane salutator limina mille teras,
- Hic ego quid faciam? quid nobis, Paule, relinquis,
- Qui de plebe Numae densaque turba sumus?
- Qui me respiciet, dominum regemque vocabo?
- Hoc tu—sed quanto blandius!—ipse facis.
- Lecticam sellamve sequar? nec ferre recusas,
- Per medium pugnas et prior ire lutum.
- Saepius adsurgam recitanti carmina? tu stas
- Et pariter geminas tendis in ora manus.
- Quid faciet pauper, cui non licet esse clienti?
- Dimisit nostras purpura vestra togas.
- Nil aliud loqueris, quam Thesea Pirithoumque,
- Teque putas Pyladi, Calliodore, parem.
- Dispeream, si tu Pyladi praestare matellam
- Dignus es aut porcos pascere Pirithoi.
- 'Donavi tamen' inquis 'amico milia quinque
- Et lotam, ut multum, terve quaterve togam.'
- Quid, quod nil unquam Pyladi donavit Orestes?
- Qui donat quamvis plurima, plura negat.
- Aemiliae gentes et Apollineas Vercellas
- Et Phaethontei qui petis arva Padi,
- Ne vivam, nisi te, Domiti, dimitto libenter,
- Grata licet sine te sit mihi nulla dies:
- Sed desiderium tanti est, ut messe vel una
- Urbano releves colla perusta iugo.
- I precor et totos avida cute combibe soles,—
- O quam formosus, dum peregrinus eris!
- Et venies albis non cognoscendus amicis
- Livebitque tuis pallida turba genis.
- Sed via quem dederit, rapiet cito Roma colorem,
- Niliaco redeas tu licet ore niger.