Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Esquiliis domus est, domus est tibi colle Dianae,
  2. Et tua patricius culmina vicus habet;
  3. Hinc viduae Cybeles, illinc sacraria Vestae,
  4. Inde novum, veterem prospicis inde Iovem.
  5. Dic, ubi conveniam, dic, qua te parte requiram:
  6. Quisquis ubique habitat, Maxime, nusquam habitat.
  1. Cyllenes caelique decus, facunde minister,
  2. Aurea cui torto virga dracone viret:
  3. Sic tibi lascivi non desit copia furti,
  4. Sive cupis Paphien, seu Ganymede cales,
  5. Maternaeque sacris ornentur frondibus Idus,
  6. Et senior parca mole prematur avus:
  7. Hunc semper Norbana diem cum coniuge Carpo
  8. Laeta colat, primis quo coiere toris.
  9. Hic pius antistes sophiae sua dona ministrat,
  10. Hic te ture vocat, fidus et ipse Iovi.
  1. Vis futui gratis, cum sis deformis anusque.
  2. Res perridicula est: vis dare, nec dare vis.
  1. Quod te diripiunt potentiores
  2. Per convivia, porticus, theatra,
  3. Et tecum, quotiens ita incidisti,
  4. Gestari iuvat et iuvat lavari:
  5. Nolito nimium tibi placere.
  6. Delectas, Philomuse, non amaris.
  1. Exigis, ut nostros donem tibi, Tucca, libellos.
  2. Non faciam: nam vis vendere, non legere.
  1. Cum Saxetani ponatur coda lacerti
  2. Et, bene si cenas, conchis inuncta tibi:
  3. Sumen, aprum, leporem, boletos, ostrea, mullos
  4. Mittis: habes nec cor, Papyle, nec genium.
  1. Potavi modo consulare vinum.
  2. Quaeris, quam vetus atque liberale?
  3. Prisco consule conditum: sed ipse,
  4. Qui ponebat, erat, Severe, consul.
  1. Quatenus Odrysios iam pax Romana triones
  2. Temperat et tetricae conticuere tubae,
  3. Hunc Marcellino poteris, Faustine, libellum
  4. Mittere: iam chartis, iam vacat ille iocis.
  5. Sed si parva tui munuscula quaeris amici
  6. Commendare, ferat carmina nostra puer:
  7. Non qualis Geticae satiatus lacte iuvencae
  8. Sarmatica rigido ludit in amne rota,
  9. Sed Mitylenaei roseus mangonis ephebus,
  10. Vel non caesus adhuc matre iubente Lacon.
  11. At tibi captivo famulus mittetur ab Histro,
  12. Qui Tiburtinas pascere possit oves.
  1. 'Triginta toto mala sunt epigrammata libro.'
  2. Si totidem bona sunt, Lause, bonus liber est.
  1. Menophili penem tam grandis fibula vestit,
  2. Ut sit comoedis omnibus una satis.
  3. Hunc ego credideram—nam saepe lavamur in unum—
  4. Sollicitum voci parcere, Flacce, suae:
  5. Dum ludit media populo spectante palaestra,
  6. Delapsa est misero fibula: verpus erat.
  1. Eutrapelus tonsor dum circuit ora Luperci
  2. Expingitque genas, altera barba subit.
  1. Dum mea Caecilio formatur imago Secundo
  2. Spirat et arguta picta tabella manu,
  3. I, liber, ad Geticam Peucen Histrumque iacentem:
  4. Haec loca perdomitis gentibus ille tenet.
  5. Parva dabis caro, sed dulcia dona, sodali:
  6. Certior in nostro carmine vultus erit;
  7. Casibus hic nullis, nullis delebilis annis
  8. Vivet, Apelleum cum morietur opus.
  1. Quod non insulse scribis tetrasticha quaedam,
  2. Disticha quod belle pauca, Sabelle, facis,
  3. Laudo, nec admiror. Facile est epigrammata belle
  4. Scribere, sed librum scribere difficile est.
  1. Ad natalicias dapes vocabar,
  2. Essem cum tibi, Sexte, non amicus:
  3. Quid factum est, rogo, quid repente factum est,
  4. Post tot pignora nostra, post tot annos
  5. Quod sum praeteritus vetus sodalis?
  6. Sed causam scio: nulla venit a me
  7. Hispani tibi libra pustulati
  8. Nec levis toga nec rudes lacernae.
  9. Non est sportula, quae negotiatur;
  10. Pascis munera, Sexte, non amicos.
  11. Iam dices mihi 'Vapulet vocator.'
  1. Si meus aurita gaudet lagalopece Flaccus,
  2. Si fruitur tristi Canius Aethiope;
  3. Publius exiguae si flagrat amore catellae,
  4. Si Cronius similem cercopithecon amat;
  5. Delectat Marium si perniciosus ichneumon,
  6. Pica salutatrix si tibi, Lause, placet;
  7. Si gelidum collo nectit Cadilla draconem,
  8. Luscinio tumulum si Telesilla dedit:
  9. Blanda Cupidinei cur non amet ora Labyrtae,
  10. Qui videt haec dominis monstra placere suis?
  1. Fertur habere meos, si vera est fama, libellos
  2. Inter delicias pulchra Vienna suas:
  3. Me legit omnis ibi senior iuvenisque puerque,
  4. Et coram tetrico casta puella viro.
  5. Hoc ego maluerim, quam si mea carmina cantent
  6. Qui Nilum ex ipso protinus ore bibunt;
  7. Quam meus Hispano si me Tagus impleat auro,
  8. Pascat et Hybla meas, pascat Hymettos apes.
  9. Non nihil ergo sumus, nec blandae munere linguae
  10. Decipimur: credam iam, puto, Lause, tibi.
  1. I, felix rosa, mollibusque sertis
  2. Nostri cinge comas Apollinaris.
  3. Quas tu nectere candidas, sed olim—
  4. Sic te semper amet Venus—memento.
  1. Iactat inaequalem Matho me fecisse libellum:
  2. Si verum est, laudat carmina nostra Matho.
  3. Aequales scribit libros Calvinus et Umber:
  4. Aequalis liber est, Cretice, qui malus est.
  1. De nostro, facunde, tibi, Iuvenalis, agello
  2. Saturnalicias mittimus, ecce, nuces.
  3. Cetera lascivis donavit poma puellis
  4. Mentula custodis luxuriosa dei.
  1. 'Si quid opus fuerit, scis me non esse rogandum'
  2. Uno bis dicis, Baccara, terque die.
  3. Appellat rigida tristis me voce Secundus:
  4. Audis, et nescis, Baccara, quid sit opus.
  5. Pensio te coram petitur clareque palamque:
  6. Audis, et nescis, Baccara, quid sit opus.
  7. Esse queror gelidasque mihi tritasque lacernas:
  8. Audis, et nescis, Baccara, quid sit opus.
  9. Hoc opus est, subito fias ut sidere mutus,
  10. Dicere ne possis, Baccara: 'Si quid opus'.
  1. Narnia, sulphureo quam gurgite candidus amnis
  2. Circuit, ancipiti vix adeunda iugo,
  3. Quid tam saepe meum nobis abducere Quintum
  4. Te iuvat et lenta detinuisse mora?
  5. Quid Nomentani causam mihi perdis agelli,
  6. Propter vicinum qui pretiosus erat?
  7. Sed iam parce mihi nec abutere, Narnia, Quinto:
  8. Perpetuo liceat sic tibi ponte frui.
  1. Unguentum fuerat, quod onyx modo parva gerebat:
  2. Olfecit postquam Papylus, ecce, garum est.
  1. Bruma est et riget horridus December,
  2. Audes tu tamen osculo nivali
  3. Omnes obvius hinc et hinc tenere
  4. Et totam, Line, basiare Romam.
  5. Quid posses graviusque saeviusque
  6. Percussus facere atque verberatus?
  7. Hoc me frigore basiet nec uxor,
  8. Blandis filia nec rudis labellis.
  9. Sed tu dulcior elegantiorque,
  10. Cuius livida naribus caninis
  11. Dependet glacies rigetque barba,
  12. Qualem forficibus metit supinis
  13. Tonsor Cinyphio Cilix marito.
  14. Centum occurrere malo cunnilingis,
  15. Et Gallum timeo minus recentem.
  16. Quare si tibi sensus est pudorque,
  17. Hibernas, Line, basiationes,
  18. In mensem rogo differas Aprilem.
  1. Conditus hic ego sum, Bassi dolor, Urbicus infans,
  2. Cui genus et nomen maxima Roma dedit.
  3. Sex mihi de prima deerant trieteride menses,
  4. Ruperunt tetricae cum male pensa deae.
  5. Quid species, quid lingua mihi, quid profuit aetas?
  6. Da lacrimas tumulo, qui legis ista, meo:
  7. Sic ad Lethaeas, nisi Nestore serior, undas
  8. Non eat, optabis quem superesse tibi.
  1. Nosti si bene Caesium, libelle,
  2. Montanae decus Umbriae Sabinum,
  3. Auli municipem mei Pudentis,
  4. Illi tu dabis haec vel occupato:
  5. Instent mille licet premantque curae,
  6. Nostris carminibus tamen vacabit:
  7. Nam me diligit ille proximumque
  8. Turni nobilibus legit libellis.
  9. O quantum tibi nominis paratur!
  10. O quae gloria! quam frequens amator!
  11. Te convivia, te forum sonabit,
  12. Aedes, compita, porticus, tabernae.
  13. Uni mitteris, omnibus legeris.
  1. Omnia, Castor, emis: sic fiet, ut omnia vendas.
  1. Sic placidum videas semper, Crispine, Tonantem,
  2. Nec te Roma minus, quam tua Memphis amet:
  3. Carmina Parrhasia si nostra legentur in aula
  4. —Namque solent sacra Caesaris aure frui—,
  5. Dicere de nobis, ut lector candidus, aude:
  6. 'Temporibus praestat non nihil iste tuis,
  7. Nec Marso nimium minor est doctoque Catullo.'
  8. Hoc satis est: ipsi cetera mando deo.
  1. Omnes quidem libelli mei, domine, quibus tu fa-
  2. mam, id est vitam, dedisti, tibi supplicant; et, puto,
  3. propter hoc legentur. Hic tamen, qui operis nostri octa-
  4. vus inscribitur, occasione pietatis frequentius fruitur.
  5. Minus itaque ingenio laborandum fuit, in cuius locum
  6. materia successerat: quam quidem subinde aliqua ioco-
  7. rum mixtura variare temptavimus, ne caelesti verecun-
  8. diae tuae laudes suas, quae facilius te fatigare possint,
  9. quam nos satiare, omnis versus ingereret. Quamvis
  10. autem epigrammata a severissimis quoque et summae
  11. fortunae viris ita scripta sint, ut mimicam verborum
  12. licentiam adfectasse videantur, ego tamen illis non per-
  13. misi tam lascive loqui quam solent. Cum pars libri et
  14. maior et melior ad maiestatem sacri nominis tui alli-
  15. gata sit, meminerit non nisi religiosa purificatione
  16. lustratos accedere ad templa debere. Quod ut custo-
  17. diturum me lecturi sciant, in ipso libelli huius limine
  18. profiteri brevissimo placuit epigrammate.
  1. Laurigeros domini, liber, intrature penates
  2. Disce verecundo sanctius ore loqui.
  3. Nuda recede Venus; non est tuus iste libellus:
  4. Tu mihi, tu Pallas Caesariana, veni.
  1. Fastorum genitor parensque Ianus
  2. Victorem modo cum videret Histri,
  3. Tot vultus sibi non satis putavit
  4. Optavitque oculos habere plures:
  5. Et lingua pariter locutus omni
  6. Terrarum domino deoque rerum
  7. Promisit Pyliam quater senectam.
  8. Addas, Iane pater, tuam rogamus.
  1. 'Quinque satis fuerant: nam sex septemve libelli
  2. Est nimium: quid adhuc ludere, Musa, iuvat?
  3. Sit pudor et finis: iam plus nihil addere nobis
  4. Fama potest: teritur noster ubique liber;
  5. Et cum rupta situ Messalae saxa iacebunt
  6. Altaque cum Licini marmora pulvis erunt,
  7. Me tamen ora legent et secum plurimus hospes
  8. Ad patrias sedes carmina nostra feret.'
  9. Finieram, cum sic respondit nona sororum,
  10. Cui coma et unguento sordida vestis erat:
  11. 'Tune potes dulcis, ingrate, relinquere nugas?
  12. Dic mihi, quid melius desidiosus ages?
  13. An iuvat ad tragicos soccum transferre coturnos,
  14. Aspera vel paribus bella tonare modis,
  15. Praelegat ut tumidus rauca te voce magister
  16. Oderit et grandis virgo bonusque puer?
  17. Scribant ista graves nimium nimiumque severi,
  18. Quos media miseros nocte lucerna videt.
  19. At tu Romano lepidos sale tinge libellos:
  20. Agnoscat mores vita legatque suos.
  21. Angusta cantare licet videaris avena,